Aktualności

Bójka – kazus z rozwiązaniem

Stan faktyczny:

Jacek F. w dniu 4.1.2015 r., ok. godz. 2.00 brał udział w bójce pod dyskoteką „Guliwer” w P., w której uczestniczyli również Dawid G. i Bogdan D. oraz kilka innych osób o nieustalonej tożsamości. W trakcie zdarzenia Jacek F. kilkakrotnie uderzył butelką w głowę Bogdana D., powodując u niego liczne obrażenia twarzy, w tym złamanie nosa oraz – na skutek potłuczenia szkła – utratę lewej gałki ocznej. Uczestniczący w zdarzeniu Dawid G., przyjaciel Bogdana D., widząc z odległości ok. 10 m zakrwawioną twarz kolegi, rzucił się z nożem w ręce w kierunku Jacka F. W tym czasie Patrycja M., stojąca w grupie obserwujących całe zdarzenie koleżanek i do tej pory przyglądająca mu się biernie, podniosła leżącą na ziemi metalową rurkę długości ok. 80 cm i krzycząc „trzymaj”, rzuciła ją Jackowi F. Widok tak uzbrojonego przeciwnika powstrzymał Dawida G. przed atakiem. Do końca zajścia obaj pozostawali w odległości kilku metrów od siebie i przy użyciu wulgarnych słów wzywali się wzajemnie do podjęcia działań zaczepnych.

Problemy:
  1. Jaka będzie kwalifikacja prawna czynu Jacka F.?
  2. Czy odpowiedzialność za typ kwalifikowany brania udziału w bójce (art. 158 § 2 KK) może ponieść uczestnik bójki, który jako jedyny doznał w niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu?
  3. Jaka będzie kwalifikacja prawna czynu Dawida G.?
  4. Czy Patrycja M. była uczestnikiem bójki?

Reklama

Rozwiązanie:

Ad 1) Jacek F. poniesie odpowiedzialność nie tylko za branie udziału w bójce, ale również za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu na zasadzie kumulatywnego zbiegu przepisów (art. 156 § 1 pkt 2 KK w zb. z art. 158 § 1 KK w zw. z art. 11 § 2 KK).

Ad 2) Pokrzywdzony w bójce, przez którego odniesiony skutek w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu ma decydować o kwalifikacji prawnej czynu, również ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 158 § 2 KK. W literaturze zgłaszane były wątpliwości, czy można takiemu pokrzywdzonemu przypisać, że z własnej winy doprowadził do wystąpienia skutku. Dominuje jednak pogląd, że za takim rozwiązaniem przemawia zamiar ustawodawcy zróżnicowania odpowiedzialności za udział w bójce w zależności od stopnia jej niebezpieczeństwa wyrażającego się skutkiem bójki (zob. Komentarz, red. A. Zoll, t. II, s. 361). W analizowanym zdarzeniu udział Bogdana D. w bójce zostanie zatem zakwalifikowany jako przestępstwo z art. 158 § 2 KK, chociaż odniesiony przez niego uszczerbek w postaci „ciężkiego kalectwa” może być wzięty pod uwagę jako jedna z okoliczności wpływających na wymiar kary za przestępstwo.

Ad 3) Do oceny czynu Dawida G. należy zastosować kwalifikację kumulatywną, oddającą zarówno wystąpienie następstwa bójki w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, jak i użycie niebezpiecznego przedmiotu. Poniesie on zatem odpowiedzialność za przestępstwo z art. 158 § 2 KK w zb. z art. 159 KK w zw. z art. 11 § 2 KK.

Ad 4) Patrycja M. brała udział w bójce w formie sprawstwa, chociaż taka postać współdziałania w przypadku innych typów przestępstw potraktowana byłaby jako pomocnictwo. Jej zachowanie zostało bowiem zrealizowane w czasie i miejscu, gdzie nastąpiło starcie pomiędzy stronami i świadczyło o świadomym współdziałaniu z innym uczestnikiem bójki. Podmiotem przestępstwa z art. 158 § 1 KK może być każdy, kto wziął udział w bójce o cechach określonych w tym przepisie niezależnie od tego, czy jego zachowanie, oceniane osobno, mogło być uznane za działanie niebezpieczne dla życia lub zdrowia człowieka (wyr. SN z 7.4.1975 r., II KRN 10/75, OSNPG 1976, Nr 3, poz. 20). Patrycja M. „przyłączyła się” do bójki już po nastąpieniu skutku w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu u jednego z uczestników zajścia, nie poniesie więc odpowiedzialności za typ kwalifikowany znamienny takim następstwem (art. 158 § 2 KK), ale za branie udziału w bójce w typie podstawowym (art. 158 § 1 KK).