Aktualności

Forma zawarcia małżeństwa – prawo rodzinne w pigułce

Zawarcie małżeństwa przed kierownikiem USC. Osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo osobiście przedstawia dokument tożsamości wybranemu kierownikowi USC albo konsulowi, albo kierownikowi USC, który ma wydać zaświadczenie, o którym mowa w art. 41 KRO, oraz składa:

  • pisemne zapewnienie, że nie wie o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa,
  • zezwolenie na zawarcie małżeństwa, jeżeli wymagają tego przepisy KRO.

Jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński ma być złożone przed konsulem, osoba zamierzająca wstąpić w związek małżeński przedkłada również odpis aktu urodzenia, a jeżeli pozostawała uprzednio w związku małżeńskim – odpis aktu małżeństwa z adnotacją o jego ustaniu, unieważnieniu albo stwierdzeniu jego nieistnienia albo odpis aktu małżeństwa z dokumentem potwierdzającym jego ustanie lub unieważnienie albo dokumentem potwierdzającym stwierdzenie nieistnienia małżeństwa.

Jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński ma być złożone przez pełnomocnika, osoba zamierzająca wstąpić w związek małżeński przedkłada również zezwolenie sądu na złożenie oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński przez pełnomocnika oraz pełnomocnictwo.

Reklama

Zapewnienie zawiera:

  • nazwiska i imiona osób zamierzających zawrzeć małżeństwo, ich nazwiska rodowe, jeżeli można je ustalić, stan cywilny, obywatelstwo, daty i miejsca urodzenia, numery PESEL, jeżeli zostały nadane, oraz oznaczenia przedstawionych dokumentów tożsamości;
  • wskazanie miejsca zawarcia małżeństwa – jeżeli osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo pozostawała uprzednio w związku małżeńskim albo prawomocnie stwierdzono nieistnienie małżeństwa;
  • informację o wspólnych dzieciach osób zamierzających zawrzeć małżeństwo oraz oznaczenie ich aktów urodzenia i urzędu stanu cywilnego, w którym zostały sporządzone, jeżeli są znane;
  • nazwiska, imiona oraz nazwiska rodowe rodziców każdej z osób zamierzających zawrzeć małżeństwo;
  • oświadczenia o nazwisku (nazwiskach), które będą nosiły osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo po jego zawarciu, oraz oświadczenia o nazwisku dzieci zrodzonych z tego małżeństwa – jeżeli małżeństwo ma zostać zawarte w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 KRO (wyznaniowy);
  • oświadczenie, że nie zachodzą przeszkody uniemożliwiające zawarcie małżeństwa określone w art. 10–15 KRO;
  • informację o pouczeniu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia;
  • adres do korespondencji osób zamierzających zawrzeć małżeństwo;
  • podpisy osób zamierzających zawrzeć małżeństwo oraz kierownika urzędu stanu cywilnego albo konsula przyjmującego zapewnienie.

Oświadczenie, że nie zachodzą przeszkody uniemożliwiające zawarcie małżeństwa określone w art. 10–15 KRO, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Informacja o pouczeniu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Zapewnienie zawiera adnotację o wyznaczonej dacie zawarcia związku małżeńskiego oraz o zweryfikowaniu danych przedstawionych w zapewnieniu przez osobę zamierzającą zawrzeć małżeństwo, ze wskazaniem dokumentów, na podstawie których dokonano weryfikacji lub oznaczenia aktów stanu cywilnego.

Kierownik USC pozyskuje do zapewnienia od osób zamierzających zawrzeć małżeństwo i przetwarza informacje o ich wykształceniu, miejscu ich zamieszkania, w tym o okresie przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze danej gminy.

Zapewnienie jest ważne przez okres 6 miesięcy od daty jego złożenia przez obie osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo.

Zezwolenia na zawarcie małżeństwa przed upływem miesiąca od dnia, kiedy osoby, które zamierzają je zawrzeć, złożyły kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie tego małżeństwa (art. 4 KRO), kierownik USC albo konsul udziela na piśmie (art. 76 PrASC).

Małżeństwo zawierane przed kierownikiem USC nie może być zawarte przed upływem miesiąca od dnia, w którym osoby, które zamierzają je zawrzeć złożyły pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających jego zawarcie.

Kierownik USC, który dowiedział się o istnieniu okoliczności wyłączającej zawarcie zamierzonego małżeństwa, obowiązany jest odmówić przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński.

W razie powzięcia wątpliwości dotyczących okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa kierownik USC zwróci się do sądu o rozstrzygnięcie, czy małżeństwo może być zawarte (art. 5 KRO).

Oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński powinno być złożone publicznie w obecności dwóch pełnoletnich świadków.

Kierownik USC zapytuje mężczyznę i kobietę, czy zamierzają zawrzeć ze sobą małżeństwo, a gdy oboje odpowiedzą na to pytanie twierdząco, wzywa ich do złożenia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński oraz oświadczeń w sprawie nazwisk małżonków i ich dzieci. Po złożeniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński przez obie strony kierownik USC ogłasza, że małżeństwo zostało zawarte.

Wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa. W wyniku ratyfikacji przez Polskę umowy międzynarodowej ze Stolicą Apostolską doszło do nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Od tej chwili nupturienci mają wybór między świecką formą zawarcia związku małżeńskiego i formą religijną wywołują-cą skutki na gruncie prawa państwowego (świeckiego).

Zmiany te dotyczą nie tylko nupturientów wyznania rzymskokatolickiego, lecz również osób należących do wszelkich legalnie działających w Polsce kościołów i związków wyznaniowych.

Podstawę prawną zawierania związków małżeńskich w formie religijnej ze skutkami dla prawa świeckiego stanowi:

  • w odniesieniu do wiernych Kościoła katolickiego – wspomniany wyżej Konkordat,
  • w odniesieniu do wiernych innych kościołów i związków wyznaniowych – ustawa z 26.6.1997 r. o zmianie ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1998 r. Nr 59, poz. 375).

Zawarcie małżeństwa w formie wyznaniowej jest możliwe po łącznym spełnieniu określonych przesłanek.

Jeżeli zostaną spełnione wszystkie wymagane przesłanki, wówczas małżeństwo uważa się za zawarte w chwili złożenia oświadczenia woli w obecności duchownego (art. 1 § 2 zd. 2 KRO).

Źródło: Prawo rodzinne i nieletnich w pigułce