Aktualności

KPA – pytania na aplikacje z orzecznictwem i komentarzem

Autor opracowania: Rafał Maciąg – radca prawny

Kodeks postępowania administracyjnego oraz Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – pytania na aplikacje prawnicze z opracowaniem i orzecznictwem cz. I

Pytania pochodzą z egzaminów wstępnych na aplikację adwokacką/radcowską (A/R), które odbyły się 30.9.2017 r.

1. (A/R) Zgodnie z KPA, jeżeli podanie o wszczęcie postępowania wniesiono do organu niewłaściwego, a organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych podania, organ, do którego podanie wniesiono:

A. pozostawia je bez rozpoznania,
B. zwraca je wnoszącemu, a zwrot podania następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie,
C. wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, na postanowienie to służy zażalenie.

Prawidłowa odpowiedź: B  (art. 66 § 3 KPA)
Jak stanowi art. 66 KPA, jeżeli podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, uczyni przedmiotem rozpoznania sprawy należące do jego właściwości. Równocześnie zawiadomi wnoszącego podanie, że w sprawach innych powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu, i poinformuje go o treści § 2 (§ 1). Odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania (§ 2). Jeżeli podanie wniesiono do organu niewłaściwego, a organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych podania, albo gdy z podania wynika, że właściwym w sprawie jest sąd powszechny, organ, do którego podanie wniesiono, zwraca je wnoszącemu. Zwrot podania następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie (§ 3). Organ nie może jednak zwrócić podania z tej przyczyny, że właściwym w sprawie jest sąd powszechny, jeżeli w tej sprawie sąd uznał się już za niewłaściwy (§ 4).

„Brak właściwości może być efektem stwierdzenia właściwości innego organu administracji lub właściwości sądu powszechnego. Organ, zwracając podanie ze względu na właściwość sądu powszechnego, powinien wskazać sąd właściwy w sprawie. Wskazanie to nie jest wiążące dla sądu. Sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, jest zobligowany do przekazania sprawy sądowi właściwemu (art. 200 § 1 KPC). Sąd nie może jednak odrzucić pozwu z tego powodu, że do rozpoznania sprawy właściwy jest organ administracji publicznej lub sąd administracyjny, jeżeli organ administracji publicznej lub sąd administracyjny wcześniej uznały się w tej sprawie za niewłaściwe (art. 1991 KPC). (…) Podanie dotyczące sprawy niemieszczącej się w zakresie właściwości jakiegokolwiek organu władz publicznych również powinno być zwrócone na podstawie art. 66 § 3 ze stosownym wyjaśnieniem”[1].

Reklama

Wyrok NSA w Warszawie z 11.1.2018 r., II OSK 2840/17:
„W sytuacji przesądzenia w prawomocnym orzeczeniu przez sąd powszechny o braku swojej właściwości i nadania danej sprawie charakteru administracyjnoprawnego, nawet wówczas gdy organ nie podziela tego stanowiska, dla zapewnienia stronie prawa do rozpatrzenia jej sprawy przez podmiot władzy publicznej, organ powinien ją rozpatrzyć i wydać rozstrzygnięcie co do meritum. Nieuprawnionym byłoby przyjęcie, że w takim przypadku orzeczenie to zostało wydane bez podstawy prawnej, skoro została ona ukształtowana poprzez rozwiązania przyjęte w art. 66 § 4 KPA i art. 1991 KPC”.

Wyrok WSA w Lublinie z 22.11.2017 r., II SA/Lu 635/17:
„1. W sytuacji, gdy organ administracji publicznej, do którego wpłynęło podanie, nie jest właściwy w sprawie, a organ ten nie może ustalić organu właściwego albo gdy w sprawie właściwy jest sąd powszechny, na organie administracji publicznej nie ciąży obowiązek przekazania sprawy do organu właściwego ani do sądu powszechnego, a jedynie zwrot podania wnoszącemu.

2. Wydanie postanowienia o zwrocie podania może być wydane jedynie po wnikliwym zbadaniu treści podania skierowanego przez wnoszący je podmiot do organu administracji i ustaleniu, że niewątpliwie zawiera ono żądanie, które nie może zostać rozstrzygnięte w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym.

3. W przypadku wątpliwości co do treści żądania zawartego w podaniu skierowanym do organu pierwszej instancji, obowiązkiem tego organu jest zwrócenie się do strony o sprecyzowanie tego żądania, w trybie art. 64 § 2 w zw. z art. 63 § 2 KPA. Jeśli organ tego nie uczyni, to nie może – wbrew wyraźnej intencji wnoszącego to podanie – przypisywać mu odmiennego żądania”.

Wyrok WSA w Krakowie z 26.9.2017 r., II SA/Kr 636/17:
„1. Artykuł 66 § 3 KPA ma zastosowanie w sytuacji, kiedy jego adresatem jest organ, do którego wniesiono podanie.

2. Organ, do którego wniesiono podanie, nie będąc jego adresatem, nie może zastosować art. 66 § 3 KPA, lecz powinien pismo przekazać adresatowi”.

Wyrok WSA w Gliwicach z 9.9.2016 r., II SA/Gl 291/16:
„Przepis art. 66 § 3 KPA ma zastosowanie jedynie w przypadku gdy żądanie z uwagi na swoją treść daje jednoznaczną podstawę do przyjęcia, że stanowi pozew, wniosek lub akt oskarżenia rozpoznawany przez sąd powszechny”.

2. (A/R) Zgodnie z KPA, postanowienie dotyczące przeprowadzenia dowodu:

A. nie może zostać zmienione, uzupełnione lub uchylone przez organ administracji publicznej, który je wydał,
B. może zostać zmienione, uzupełnione lub uchylone przez organ administracji publicznej, który je wydał, wyłącznie na skutek zmiany okoliczności faktycznych sprawy,
C. może w każdym stadium postępowania zostać zmienione, uzupełnione lub uchylone przez organ administracji publicznej, który je wydał.

Prawidłowa odpowiedź: C  (art. 77 § 2 KPA)
Zgodnie z art. 77 KPA, organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (§ 1). Organ może w każdym stadium postępowania zmienić, uzupełnić lub uchylić swoje postanowienie dotyczące przeprowadzenia dowodu (§ 2).

Wyrok WSA w Szczecinie z 11.1.2018 r., II SA/Sz 1351/17:
„W postępowaniu administracyjnym wydanie decyzji w każdym przypadku powinno poprzedzać dokładne ustalenie stanu faktycznego, co wynika z wyrażonej w art. 7 KPA zasady prawdy obiektywnej, która swoje rozwinięcie znajduje w art. 77 § 1 KPA. Obowiązki te odnoszą się również do sytuacji, w której ciężar dowodu spoczywa na stronie postępowania, jednakowoż o ich spełnieniu świadczyć będzie pouczenie strony o konieczności udokumentowania wskazanych przez nią faktów, przedstawienia wymaganych prawem dowodów”.

Wyrok WSA w Poznaniu z 29.11.2017 r., II SA/Po 778/17:
„Organ prowadzący postępowanie administracyjne nie jest związany zasadą bezpośredniości rozumianą jako obowiązek oparcia, przez orzekający w sprawie sąd, ustaleń faktycznych na bezpośrednio przeprowadzonych dowodach i może oprzeć swoje rozstrzygnięcie na dowodach utrwalonych przez inny organ procesowy w innym postępowaniu”.

Wyrok WSA w Rzeszowie z 29.11.2017 r., II SA/Rz 928/17:
„Przepisy KPA nie przewidują hierarchii środków dowodowych, jedynie ich ocena polega wyłącznie na możliwości przyczynienia się do wyjaśnienia sprawy. Zasady zaś postępowania dowodowego normuje art. 77 § 1 i art. 80 KPA, według pierwszego z nich organ administracji publicznej jest obowiązany rozpatrzeć cały materiał dowodowy. Oznacza to, że organ ten jest obowiązany rozpatrzeć wszystkie dowody zgromadzone w sprawie dokonując ich oceny we wzajemnej łączności”.

Wyrok WSA w Olsztynie z 14.11.2017 r., II SA/Ol 758/17:
„Obowiązek zebrania całego materiału dowodowego w postępowaniu administracyjnym oznacza, że organ administracji publicznej winien z własnej inicjatywy gromadzić w aktach dowody, które jego zdaniem będą konieczne do prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy oraz dowody wskazane lub dostarczone przez strony, jeżeli mają one znaczenie dla sprawy”.

3. (A/R) Zgodnie z KPA, decyzja zawiera między innymi uzasadnienie faktyczne i prawne; od uzasadnienia decyzji:

A. nie można odstąpić w żadnym przypadku; stanowi ono obligatoryjny element decyzji,
B. można odstąpić, gdy decyzja uwzględnia w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania,
C. można odstąpić wyłącznie w przypadkach, w których z przepisów ustawowych wynika możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.

Prawidłowa odpowiedź: B  (art. 107 § 4 KPA)
Decyzja administracyjna powinna zawierać:
1) oznaczenie organu administracji publicznej;
2) datę wydania;
3) oznaczenie strony lub stron;
4) powołanie podstawy prawnej;
5) rozstrzygnięcie;
6) uzasadnienie faktyczne i prawne;
7) pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania;
8) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji, a jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego – kwalifikowany podpis elektroniczny;
9) w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego – pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy (art. 107 § 1 KPA[2]). Przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja (art. 107 § 2 KPA). Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa (art. 107 § 3 KPA). Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania (art. 107 § 4 KPA). Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny (art. 107 § 5 KPA).

Wyrok WSA w Lublinie z 17.6.2008 r., II SA/Lu 204/08, CBOSA:
„Uzasadnienie jest integralną częścią decyzji. Składa się ono z dwu części: uzasadnienia faktycznego i uzasadnienia prawnego. W uzasadnieniu należy najpierw podać fakty, które organ administracji uznał za udowodnione, a dopiero później dokonać oceny przyjętego stanu faktycznego w świetle konkretnych przepisów prawa”.

Wyrok WSA w Szczecinie z 30.11.2017 r., II SA/Sz 1165/17:
„Uzasadnienie stanowi integralną część decyzji i jego zadaniem jest wyjaśnienie rozstrzygnięcia, stanowiącego dyspozytywną część decyzji. Obowiązek jego sporządzenia wiąże się także z zasadą przekonywania, która zobowiązuje organy administracji publicznej do dołożenie szczególnej staranności w uzasadnieniu swoich rozstrzygnięć tak, aby strony poznały argumenty i przesłanki podejmowanych decyzji. Motywy decyzji winny wyjaśnić tok rozumowania organu prowadzący do zastosowania konkretnego przepisu prawa materialnego do rzeczywistej sytuacji faktycznej”.

4. (A/R) Zgodnie z KPA, w przypadku zatwierdzenia ugody postanowieniem przez organ administracji publicznej, stronom doręcza się:

A. wyłącznie odpis ugody,
B. wyłącznie postanowienie zatwierdzające ugodę,
C. odpis ugody łącznie z postanowieniem zatwierdzającym ugodę.

Prawidłowa odpowiedź: C  (art. 119 § 3 KPA)
Jak stanowi art. 118 KPA, ugoda wymaga zatwierdzenia przez organ administracji publicznej, przed którym została zawarta (§ 1). Jeżeli ugoda dotyczy kwestii, których rozstrzygnięcie wymaga zajęcia stanowiska przez inny organ, stosuje się odpowiednio przepis art. 106 KPA (§ 2). Organ administracji publicznej odmówi zatwierdzenia ugody zawartej z naruszeniem prawa, nieuwzględniającej stanowiska organu, o którym mowa w § 2, albo naruszającej interes społeczny bądź słuszny interes stron (§ 3). Zgodnie z art. 119 KPA, zatwierdzenie bądź odmowa zatwierdzenia ugody następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie; postanowienie w tej sprawie powinno być wydane w ciągu siedmiu dni od dnia zawarcia ugody (§ 1). W przypadku gdy ugoda zawarta została w toku postępowania odwoławczego, z dniem, w którym stało się ostateczne postanowienie zatwierdzające ugodę, traci moc decyzja organu pierwszej instancji, o czym zamieszcza się wzmiankę w tym postanowieniu (§ 2). Łącznie z postanowieniem zatwierdzającym ugodę doręcza się stronom odpis ugody (§ 3). Zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki, jak decyzja wydana w toku postępowania administracyjnego (art. 121 KPA).

Wyrok WSA w Warszawie z 21.11.2006 r., VII SA/Wa 1289/06:
„Postanowienie o zatwierdzeniu ugody ma charakter procesowy, gdyż uruchamia skutki materialnoprawne dla zatwierdzonej jego mocą ugody. Ma ponadto charakter kontrolny, bowiem do obrotu prawnego wchodzi ugoda jako akt merytorycznie kończący sprawę. Artykuł 118 § 3 KPA określa kryteria odmowy zatwierdzenia ugody, wśród nich jest zawarcie ugody z naruszeniem prawa. Naruszenie przepisów prawa obejmuje zarówno naruszenie przepisów prawa materialnego, jak i przepisów prawa procesowego”.

5. (A/R) Zgodnie z KPA, jeżeli odwołanie wniosły wszystkie strony, a organ administracji publicznej, który wydał decyzję, uzna, że to odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję. Od nowej decyzji służy stronom:

A. odwołanie,
B. sprzeciw do sądu administracyjnego,
C. skarga do sądu administracyjnego.

Prawidłowa odpowiedź: A  (art. 132 § 3 KPA)
Jeżeli odwołanie wniosły wszystkie strony, a organ administracji publicznej, który wydał decyzję, uzna, że to odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję (art. 132 § 1 KPA). Przepis art. 132 § 1 stosuje się także w przypadku, gdy odwołanie wniosła jedna ze stron, a pozostałe strony wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania (art. 132 § 2 KPA). Od nowej decyzji służy stronom odwołanie (art. 132 § 3 KPA). Organ administracji publicznej, który wydał decyzję, obowiązany jest przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu w terminie siedmiu dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie, jeżeli w tym terminie nie wydał nowej decyzji w myśl art. 132 KPA (art. 133 KPA). „Przez uwzględnienie odwołania w całości należy rozumieć sytuację, w której organ administracji uchyla zakwestionowaną decyzję lub zmienia ją zgodnie z żądaniem strony zawartym w odwołaniu. Należy przyjąć, że motywy wydania nowej decyzji zawarte w jej uzasadnieniu powinny być tożsame lub zbieżne z argumentami podniesionymi w odwołaniu. Jeżeli zaś w odwołaniu sformułowano kilka zarzutów, to organ administracji może uwzględnić odwołanie, powołując tylko niektóre argumenty zawarte w odwołaniu – pod warunkiem, że nie kwestionuje pozostałych”[3]. Jak stwierdził NSA w wyroku z 27.3.1985 r. (III SA 119/85, ONSA 1985, nr 1, poz. 16): „jeżeli organ, który wydał decyzję zaskarżoną odwołaniem, uzna, że odwołanie tylko w części zasługuje na uwzględnienie, nie może zmienić lub uchylić swej decyzji na podstawie art. 132 KPA, lecz jest obowiązany odwołanie wraz z aktami sprawy przesłać organowi odwoławczemu”.

Wyrok WSA w Białymstoku z 22.11.2017 r., II SAB/Bk 82/17:
„Organ I instancji może bez przekazywania akt organowi odwoławczemu uwzględnić w całości odwołanie i wydać decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję, jednak na dokonanie autoweryfikacji ma jedynie 7 dni od dnia wniesienia odwołania. Siedmiodniowy termin określony w art. 133 KPA jest terminem ustawowym, po upływie którego wygasa uprawnienie organu I instancji do dokonania autoweryfikacji decyzji. Oznacza to, iż od dnia upływu terminu ustanowionego w art. 133 KPA tylko i wyłącznie organ odwoławczy jest wyposażony w kompetencje do rozstrzygnięcia sprawy”.

Wyrok WSA w Krakowie z 12.9.2016 r., II SA/Kr 881/16:
„1. Jeśli zostało wniesione odwołanie od decyzji organu pierwszej instancji, to nie może stać się ona ostateczna dopóty, dopóki organ drugiej instancji nie wyda aktu kończącego postępowanie odwoławcze. Wniesienie odwołania nie stwarza podstaw do działania organu pierwszej instancji innego, niż wydanie decyzji w trybie autokontroli (art. 132 KPA). Organ ten nie może stwierdzić w żadnej wiążącej formie, że odwołanie nie przysługuje, albo że wniesiono je z uchybieniem terminu, albo że zachodzą podstawy do umorzenia postępowania odwoławczego. Stwierdzanie w drodze postanowienia bądź decyzji wszystkich tych okoliczności ustawodawca w sposób wyraźny zastrzegł do kompetencji organu drugiej instancji.

2. W wypadku cofnięcia odwołania dopiero wydanie decyzji o umorzeniu postępowania odwoławczego – nie zaś samo otrzymanie pisma, zawierającego cofnięcie tego środka zaskarżenia – powoduje uzyskanie przez decyzję organu pierwszej instancji przymiotu ostateczności. Oświadczenie o cofnięciu odwołania może również zostać wycofane do momentu wydania ostatecznego aktu przez organ drugiej instancji”.

Wyrok WSA w Gdańsku z 12.1.2012 r., III SA/Gd 491/11:
„Przepisy art. 132 i art. 133 KPA istnieją we wzajemnej zależności. Oznacza to w istocie, że organ I instancji może bez przekazywania akt organowi odwoławczemu uwzględnić w całości odwołanie i wydać decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję, jednak na dokonanie autoweryfikacji ma jedynie 7 dni od dnia wniesienia odwołania. W tym terminie organ I instancji musi więc albo dokonać zmiany wydanej przez siebie decyzji, albo przesłać odwołanie razem z aktami sprawy do organu wyższego stopnia. Przepis art. 132 KPA daje organowi I instancji uprawnienie do swoistej »samokontroli« decyzji, ale tylko w przypadku spełnienia przesłanek określonych w § 1 i § 2 tego przepisu i pod warunkiem dochowania terminu określonego w art. 133 KPA”.

6. (A/R) Zgodnie z KPA, strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy; organ odwoławczy nie uwzględni jednak cofnięcia odwołania, jeżeli:

A. w sprawie występują strony o spornych interesach,
B. pozostałe strony nie wyraziły na to zgody,
C. prowadziłoby to do utrzymania w mocy decyzji naruszającej prawo lub interes społeczny.

Prawidłowa odpowiedź: C (art. 137 KPA)  

Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy. Organ odwoławczy nie uwzględni jednak cofnięcia odwołania, jeżeli prowadziłoby to do utrzymania w mocy decyzji naruszającej prawo lub interes społeczny (art. 137 KPA).

Wyrok WSA w Rzeszowie z 5.6.2013  r., II SA/Rz 202/13:
„W każdym przypadku, przed podjęciem decyzji na skutek cofnięcia odwołania, organ odwoławczy zobowiązany jest dokonać kontroli legalności decyzji (postanowienia) organu pierwszej instancji pod względem zgodności z prawem, jak również z interesem społecznym. Wprowadzenie do konstrukcji prawnej odwołania (zażalenia) ograniczonej rozporządzalności oznacza, że celem tego środka zaskarżenia jest nie tylko ochrona praw podmiotowych jednostki, ale i obiektywnego porządku prawnego”.

Wyrok WSA w Warszawie z 15.3.2013  r., I SA/Wa 1579/12:
„Wystarczy zwykłe naruszenie prawa lub interesu społecznego przez zaskarżoną decyzję aby cofnięcie odwołania było niedopuszczalne”.

7. (A/R) Zgodnie z KPA, wniesienie zażalenia na postanowienie:

A. wstrzymuje wykonanie postanowienia, chyba że postanowieniu został nadany rygor natychmiastowej wykonalności,
B. nie wstrzymuje wykonania postanowienia, jednakże organ administracji publicznej, który wydał postanowienie, może wstrzymać jego wykonanie, gdy uzna to za uzasadnione,
C. wstrzymuje wykonanie postanowienia, chyba że za jego wykonaniem przemawia interes publiczny lub ważny interes strony.

Prawidłowa odpowiedź: B  (art. 143 KPA)

Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia, jednakże organ administracji publicznej, który wydał postanowienie, może wstrzymać jego wykonanie, gdy uzna to za uzasadnione (art. 143 KPA). „Wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia może wyłącznie ten organ administracji, który je wydał. Uprawnienia takiego nie ma organ odwoławczy”[4].

Wyrok WSA w Rzeszowie z 8.1.2009  r., II SA/Rz 559/08, LEX nr 475219:
„Art. 143 KPA dotyczy postanowień, które podlegają wykonaniu. Tego waloru nie posiada postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia”.

8. (A/R) Zgodnie z KPA, organem właściwym do stwierdzenia nieważności decyzji, gdy decyzja wydana została przez samorządowe kolegium odwoławcze jest:

A. wojewoda,
B. minister właściwy do spraw administracji publicznej,
C. samorządowe kolegium odwoławcze.

Prawidłowa odpowiedź: C  (art. 157 § 1 KPA)

Zgodnie z art. 156 KPA, organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:
1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości;
2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa;
3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną albo sprawy, którą załatwiono milcząco;
4) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie;
5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały;
6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą;
7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa (§ 1).

Nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn wymienionych w § 1 pkt 1, 3, 4 i 7, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne (§ 2). Właściwy do stwierdzenia nieważności decyzji w przypadkach wymienionych w art. 156 jest organ wyższego stopnia, a gdy decyzja wydana została przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze – ten organ (art. 157 § 1 KPA). Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu (art. 157 § 2 KPA). Rozstrzygnięcie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji następuje w drodze decyzji. Przepisów o milczącym załatwieniu sprawy nie stosuje się (art. 158 § 1 KPA). Jeżeli nie można stwierdzić nieważności decyzji na skutek okoliczności, o których mowa w art. 156 § 2 KPA, organ administracji publicznej ograniczy się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie stwierdził nieważności decyzji (art. 158 § 2 KPA).

Wyrok WSA w Białymstoku z 23.11.2017  r., II SA/Bk 698/17:
„1. Pod pojęciem »wady kwalifikowanej« należy rozumieć błąd wprost zauważalny nie dający się pogodzić z założeniami działania organu praworządnego państwa, z zasadą demokratycznego państwa prawnego i wymaganiami praworządności. Stwierdzenie nieważności decyzji jest wyjątkowym, nadzwyczajnym instrumentem służącym ochronie porządku prawnego, stosowanym wyłącznie w takich przypadkach i w takim zakresie, jakie wynikają z art. 156 KPA.

2. W świetle przepisu art. 157 KPA zadaniem organu prowadzącego postępowanie o stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji jest ocena takiej decyzji jedynie pod kątem kwalifikowanej niezgodności z prawem, określonej w art. 156 § 1 pkt 1-7 KPA. Przy czym organ w toku postępowania nie jest jedynie związany wnioskiem strony, ale musi rozważyć z urzędu również pozostałe przesłanki skutkujące stwierdzeniem nieważności decyzji”.

Wyrok WSA w Warszawie z 19.9.2017  r., I SA/Wa 659/17:
„Postępowanie nadzorcze prowadzone na podstawie art. 156-158 KPA podlega wprawdzie takim samym regułom procesowym jak postępowanie zwykłe, z tym że różni się od niego przedmiotem. Organ prowadząc postępowanie zwykłe zmierza bowiem do wyjaśnienia stanu faktycznego i rozstrzyga merytorycznie sprawę, a więc dokonuje subsumpcji stanu faktycznego do norm prawa materialnego i kształtuje w formie władczego rozstrzygnięcia materialnoprawny stosunek administracyjnoprawny. Zaś, w postępowaniu nadzorczym przedmiotem jest decyzja (z reguły ostateczna) i ustalenie, czy została ona wydana z wadami kwalifikowanymi, o których stanowi art. 156 § 1 KPA”.

Wyrok WSA w Warszawie z 30.6.2017  r., II SA/Wa 1707/16:
„Złożenie wniosku, w tym o stwierdzenie nieważności obliguje organ nieważnościowy do ustalenia, czy pod względem formalnoprawnym taki wniosek kwalifikuje się do merytorycznego rozpoznania. Taka konieczność wynika z treści art. 157 § 2 KPA w związku z art. 61a § 1 KPA”.

9. (A/R) Zgodnie z PrPostAdm, w dni ustawowo wolne od pracy oraz w porze nocnej, doręczeń pism w postępowaniu sądowym można dokonywać tylko w wyjątkowych przypadkach, za uprzednim zarządzeniem:

A. przewodniczącego wydziału sądu,
B. sądu,
C. prezesa sądu.

Prawidłowa odpowiedź: C  (art. 68 § 1 PrPostAdm)
Sąd dokonuje doręczeń przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z 23.11.2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1481 oraz z 2018 r. poz. 106, 138 i 650), przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione przez sąd osoby lub organy (art. 65 § 1 PrPostAdm). Do doręczania pism w postępowaniu sądowym przez operatora pocztowego, stosuje się tryb doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, jeżeli przepisy rozdziału  4 PrPostAdm pt. „Doręczenia” nie stanowią inaczej (art. 65 § 2 PrPostAdm). Pismo może być także doręczone za pośrednictwem telefaksu lub poczty elektronicznej. W takim wypadku dowodem doręczenia jest potwierdzenie transmisji danych (art. 65 § 3 PrPostAdm)[5]. W toku sprawy adwokaci, radcy prawni, doradcy podatkowi i rzecznicy patentowi doręczają sobie nawzajem pisma bezpośrednio za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty lub przesyłką poleconą. W treści pisma procesowego wniesionego do sądu zamieszcza się oświadczenie o doręczeniu odpisu pisma drugiej stronie albo o jego nadaniu przesyłką poleconą. Pisma niezawierające powyższego oświadczenia podlegają zwrotowi bez wzywania do usunięcia tego braku (art. 66 § 1 PrPostAdm). Doręczenie adresatowi może nastąpić także przez wręczenie mu pisma bezpośrednio w sekretariacie sądu (art. 66 § 2 PrPostAdm). Przepis art. 66 § 1 PrPostAdm nie dotyczy wniesienia skargi, skargi kasacyjnej, zażalenia, sprzeciwu, skargi o wznowienie postępowania i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 66 § 3 PrPostAdm). Jeżeli stroną jest osoba fizyczna, doręczenia dokonuje się jej osobiście, a gdy nie ma ona zdolności procesowej – jej przedstawicielowi ustawowemu (art. 67 § 1 PrPostAdm). Pisma w postępowaniu sądowym lub orzeczenia dla osoby prawnej, jak również dla jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, doręcza się organowi uprawnionemu do reprezentowania ich przed sądem lub do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pism (art. 67 § 2 PrPostAdm). Pisma w postępowaniu sądowym dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpisanych do rejestru sądowego na podstawie odrębnych przepisów, doręcza się na adres podany w rejestrze, chyba że strona wskazała inny adres dla doręczeń (art. 67 § 3 PrPostAdm). W razie niemożności doręczenia w sposób określony w art. 67 § 3 PrPostAdm, stosuje się odpowiednio art. 70 § 2  PrPostAdm (art. 67 § 4 PrPostAdm). Jeżeli ustanowiono pełnomocnika lub osobę upoważnioną do odbioru pism w postępowaniu sądowym, doręczenia należy dokonać tym osobom (art. 67 § 5 PrPostAdm). W dni ustawowo wolne od pracy oraz w porze nocnej, doręczeń można dokonywać tylko w wyjątkowych przypadkach, za uprzednim zarządzeniem prezesa sądu (art. 68 § 1 PrPostAdm). Za porę nocną uważa się czas od godziny dwudziestej pierwszej do godziny siódmej (art. 68 § 2 PrPostAdm). Doręczenia dokonuje się w mieszkaniu, w miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie (art. 69 PrPostAdm).

Postanowienie NSA w Warszawie z 10.9.2013  r., II GZ 495/13:
„Skuteczność zarówno doręczenia właściwego, jak i doręczenia zastępczego, sąd administracyjny może poddawać weryfikacji co do zasady tylko w sytuacji, gdy przesyłka jest prawidłowo zaadresowana do właściwego adresata. W przeciwnym razie sąd dopuszcza się naruszenia art. 65  PrPostAdm”.

Postanowienie NSA w Warszawie z 28.8.2013  r., II FSK 2228/13:
„1. Domniemanie doręczenia polega na założeniu, że adresat przesyłki zapoznał się z jej treścią ostatniego dnia tego terminu, a zatem z tą datą wiążą się również odpowiednie skutki procesowe, jak chociażby bieg terminu do złożenia odwołania. Domniemanie doręczenia pisma nie nastąpi tylko w razie niespełnienia tak ukształtowanych warunków i tylko wówczas nie wywoła skutków prawnych dla strony dokonującej czynności procesowej.
2. Dokument urzędowy, jakim jest zwrotne potwierdzenie wraz z adnotacjami urzędowymi zamieszczonymi na przesyłce, jeśli jest sporządzony w przepisanej formie przez uprawniony do tego podmiot, stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone. Korzysta on z domniemania prawdziwości i zgodności z prawdą tego, co zostało w nim stwierdzone”.

10. (A/R) Zgodnie z PrPostAdm, sąd zarządza połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli:

A. jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości,
B. przyczyni się to do przyspieszenia ich rozpoznania,
C. mogły być objęte jedną skargą.

Prawidłowa odpowiedź: C  (art. 111 § 1 PrPostAdm)
Sąd zarządza połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli mogły być objęte jedną skargą (art. 111 § 1 PrPostAdm). Sąd może zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli pozostają one ze sobą w związku (art. 111 § 2 PrPostAdm).

Wyrok NSA w Warszawie z 15.12.2017  r., I FSK 1223/16:
„Dokonując połączenia kilku spraw do wspólnego rozpoznania, sąd administracyjny przyjmuje na siebie ciężar wydania wyroku wieloskładnikowego, czyli takiego, w którym zawrze oddzielne rozstrzygnięcie w stosunku do każdej ze spraw. Połączenie kilku spraw do wspólnego rozstrzygnięcia ma charakter wyłącznie techniczny i ma na celu usprawnienie postępowania sądowego. Stąd też na skutek ich połączenia nie powstaje nowa sprawa, przeciwnie, zachowują one swoją odrębność i samodzielność”.

Wyrok NSA w Warszawie z 19.8.2016  r., I FSK 241/15:
„W rozumieniu art. 111 § 2 PrPostAdm »w związku« pozostają sprawy, których cechy podmiotowe i przedmiotowe byłyby podobne lub identyczne. Podobieństwo to powinno odnosić się do żądań i przedmiotów rozstrzygnięć”.

Wyrok NSA w Warszawie z 17.7.2015  r., II OSK 3046/13:
„Norma zawarta w art. 111 § 1 i 2 PrPostAdm może być stosowana a contrario jako podstawa rozłączenia spraw, jednak jedynie w odniesieniu do tych spraw, które wcześniej zostały połączone do wspólnego rozpoznania”.

11. (A/R) Zgodnie z PrPostAdm, postępowanie mediacyjne prowadzi:

A. sędzia,
B. referendarz sądowy wyznaczony przez przewodniczącego wydziału,
C. mediator.

Prawidłowa odpowiedź: C  (art. 116 PrPostAdm)
Zgodnie z art. 115 PrPostAdm, na wniosek skarżącego lub organu, złożony przed wyznaczeniem rozprawy, może być przeprowadzone postępowanie mediacyjne, którego celem jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz przyjęcie przez strony ustaleń co do sposobu jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa (§ 1). Postępowanie mediacyjne może być prowadzone mimo braku wniosku stron o przeprowadzenie takiego postępowania (§ 2). Postępowanie mediacyjne prowadzi mediator wybrany przez strony. W przypadku postępowania mediacyjnego, o którym mowa w art. 115 § 2 PrPostAdm, jeżeli strony nie dokonały zgodnego wyboru mediatora, sąd, kierując sprawę do mediacji, wyznacza mediatora posiadającego odpowiednią wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach danego rodzaju. Po skierowaniu sprawy do mediacji przewodniczący wydziału niezwłocznie przekazuje mediatorowi dane kontaktowe stron oraz ich pełnomocników, w szczególności numery telefonów i adresy poczty elektronicznej, jeżeli je posiada. Mediatorem może być osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych, w szczególności mediator wpisany na listę stałych mediatorów lub do wykazu instytucji i osób uprawnionych do prowadzenia postępowania mediacyjnego, prowadzonych przez prezesa sądu okręgowego (art. 116 § 1, 2 i 3 PrPostAdm). Mediator powinien zachować bezstronność przy prowadzeniu mediacji i niezwłocznie ujawnić okoliczności, które mogłyby wzbudzić wątpliwość co do jego bezstronności, w tym odpowiednio okoliczności, o których mowa w art. 18 PrPostAdm (art. 116a PrPostAdm).

12. (A/R) Zgodnie z PrPostAdm, zażalenie do NSA przysługuje na postanowienia WSA, których przedmiotem między innymi jest:

A. umorzenie postępowania,
B. odmowa zawieszenia postępowania,
C. odrzucenie wniosku o wyłączenie sądu.

Prawidłowa odpowiedź: A  (art. 194 § 1 pkt 1b PrPostAdm)
Zażalenie do NSA przysługuje na postanowienia WSA w przypadkach przewidzianych w ustawie, a ponadto na postanowienia, których przedmiotem jest:
1) przekazanie sprawy innemu sądowi administracyjnemu;
2) odrzucenie skargi w przypadkach, o których mowa w art. 58 § 1 pkt 2-4 oraz art. 220 § 3 PrPostAdm;
3) umorzenie postępowania;
4) wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, o których mowa w art. 61 PrPostAdm;
5) odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku;
6) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;
7) odrzucenie wniosku o uzupełnienie wyroku albo odmowa jego uwzględnienia;
8) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;
9) odrzucenie skargi kasacyjnej;
10) odrzucenie zażalenia;
11) zwrot kosztów postępowania, jeżeli strona nie wnosi skargi kasacyjnej;
12) ukaranie grzywną. (art. 194 § 1 PrPostAdm).

Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od doręczenia postanowienia (art. 194 § 2 PrPostAdm); jest to termin ustawowy, procesowy, prekluzyjny, niepodlegający przedłużeniu, ale podlegający przywróceniu na żądanie strony na zasadach ogólnych. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przypisanym pismu w postępowaniu sądowym oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie (art. 194 § 3 PrPostAdm). Zażalenie, którego przedmiotem jest odrzucenie skargi kasacyjnej, powinno być sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego. Przepis art. 175 § 2-3 PrPostAdm stosuje się odpowiednio  (art. 194 § 4 PrPostAdm).

Postanowienie NSA z 30.6.2011 r., II FZ 318/11:
„Niedopełnienie warunku sporządzenia zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej przez adwokata lub radcę prawnego (pełnomocnika z urzędu) jest brakiem nieusuwalnym powodującym odrzucenie zażalenia. Kwestia relacji pomiędzy pełnomocnikiem a jego mandantem nie podlega ocenie sądu administracyjnego”.

Postanowienie NSA w Warszawie z 13.1.2015  r., II OZ 1389/14:
„Z analizy przepisów procedury sądowoadministracyjnej wynika, iż nie przewidziano możliwości ani w art. 194 § 1 pkt 1-10 PrPostAdm, ani w innych przepisach szczególnych wniesienia zażalenia na zarządzenie wzywające do realizacji określonej czynności”.

13. (A/R) Zgodnie z PrPostAdm, jeżeli sąd orzeka po przeprowadzeniu rozprawy, strona reprezentowana przez adwokata, radcę prawnego, doradcę podatkowego lub rzecznika patentowego traci uprawnienie do żądania zwrotu kosztów postępowania, jeżeli nie zgłosi wniosku o przyznanie należnych kosztów najpóźniej:

A. w skardze,
B. do dnia rozpoczęcia rozprawy,
C. przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia.

Prawidłowa odpowiedź: C  (art. 210 § 1 PrPostAdm)
Do niezbędnych kosztów postępowania prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem lub radcą prawnym, zalicza się poniesione przez stronę koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub pełnomocnika oraz równowartość zarobku lub dochodu utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie (art. 205 § 1 PrPostAdm). Do niezbędnych kosztów postępowania strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego zalicza się ich wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata lub radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony (art. 205 § 2 PrPostAdm). Przysługujące stronie należności z tytułu kosztów przejazdów oraz utraconego zarobku lub dochodu ustala się i wypłaca według zasad określonych w przepisach działu 2 tytułu III ustawy z 28.7.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 300, 398, 770 i 914) – art. 205 § 3 PrPostAdm. Przepisy § 2 i 3 stosuje się odpowiednio do strony reprezentowanej przez doradcę podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 205 § 4 PrPostAdm). Sąd może w uzasadnionych przypadkach odstąpić od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania w całości lub w części, w szczególności jeżeli skarga została uwzględniona w części niewspółmiernej w stosunku do wartości przedmiotu sporu ustalonej w celu pobrania wpisu (art. 206 PrPostAdm). Strona traci uprawnienie do żądania zwrotu kosztów, jeżeli najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie zgłosi wniosku o przyznanie należnych kosztów. Stronę działającą bez adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego sąd powinien pouczyć o skutkach niezgłoszenia wniosku w powyższym terminie (art. 210 § 1 PrPostAdm). Przepis art. 210 § 1 PrPostAdm nie ma zastosowania w przypadku orzekania na posiedzeniu niejawnym, gdy strona nie jest reprezentowana przez adwokata, radcę prawnego, doradcę podatkowego lub rzecznika patentowego. W takim przypadku o kosztach należnych stronie sąd orzeka z urzędu (art. 210 § 2 PrPostAdm).

Wyrok NSA w Warszawie z 8.3.2017 r., I OSK 2010/16:
„1. Przepisy art. 209 i art. 210 PrPostAdm mają zastosowanie tylko do kosztów postępowania między stronami.

2. Wynagrodzenie dla pełnomocnika ustanowionego z urzędu za wykonaną pomoc prawną należne od Skarbu Państwa przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w przepisach art. 258-261 PrPostAdm”.

Postanowienie NSA w Warszawie z 13.12.2011  r., I FSK 1530/10:
„W świetle treści art. 210 § 1 PrPostAdm nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa wniosek o uzupełnienie wyroku poprzez umieszczenie w nim zapisu o zwrocie kosztów postępowania, w sytuacji w której strona nie zgłosi wniosku o zwrot należnych kosztów postępowania przed zamknięciem rozprawy. Sąd administracyjny nie ma obowiązku umieszczenia w wyroku orzeczenia co do zwrotu kosztów postępowania”.

14. (A/R) Zgodnie z PrPostAdm, sąd z urzędu zwraca stronie cały uiszczony wpis od pisma cofniętego:

A. bez względu na czas jego cofnięcia,
B. do dnia rozpoczęcia rozprawy,
C. do dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

Prawidłowa odpowiedź: B  (art. 232 § 1 pkt 1 PrPostAdm)
Sąd z urzędu zwraca stronie cały uiszczony wpis od:
1) pisma odrzuconego lub cofniętego do dnia rozpoczęcia rozprawy;
2) zażalenia na postanowienie w przedmiocie ukarania grzywną, jeżeli zażalenie zostało uwzględnione (art. 232 § 1  PrPostAdm). Postanowienie w przedmiocie zwrotu wpisu może być wydane na posiedzeniu niejawnym (art. 232 § 2 PrPostAdm).

„Obowiązek zwrotu wpisu powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia w przedmiocie odrzucenia pisma lub umorzenia postępowania z powodu cofnięcia pisma, pod warunkiem, że odrzucenie lub cofnięcie pisma nastąpiło do dnia rozpoczęcia rozprawy. W przypadku uwzględnienia zażalenia na postanowienie w przedmiocie ukarania grzywną obowiązek zwrotu wpisu powstaje z chwilą rozpoznania zażalenia przez NSA lub WSA w trybie art. 195 § 2 PrPostAdm”[6].

15. (A/R) Zgodnie z PrPostAdm, nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona skarżąca działanie, bezczynność organu lub przewlekle prowadzenie postępowania między innymi w sprawach:

A. z zakresu edukacji,
B. dotyczących dodatków mieszkaniowych,
C. z zakresu łowiectwa.

Prawidłowa odpowiedź: B  (art. 239 § 1 pkt 1 lit. h PrPostAdm)
Zgodnie z art. 239 PrPostAdm, nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych:

1) strona skarżąca działanie, bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach:

a) z zakresu pomocy i opieki społecznej,
b) dotyczących statusu bezrobotnego, zasiłków oraz innych należności i uprawnień przysługujących osobie bezrobotnej,
c) dotyczących chorób zawodowych, świadczeń leczniczych oraz świadczeń rehabilitacyjnych,
d) ze stosunków pracy i stosunków służbowych,
e) z zakresu ubezpieczeń społecznych,
f) z zakresu powszechnego obowiązku obrony,
g) udzielania cudzoziemcom ochrony,
h) dotyczących dodatków mieszkaniowych;

2) prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka;

3) kurator strony wyznaczony przez sąd orzekający lub przez sąd opiekuńczy dla danej sprawy;

4) strona, której przyznane zostało prawo do pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym (prawo pomocy), w zakresie określonym w prawomocnym postanowieniu o przyznaniu tego prawa (§ 1). Nie mają obowiązku uiszczania opłat sądowych organizacje pożytku publicznego, działające na podstawie przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w sprawach własnych, z wyjątkiem spraw dotyczących prowadzonej przez te organizacje działalności gospodarczej, a także organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z 24.4.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2018 r. poz. 450, 650 i 723) w sprawach własnych dotyczących realizacji zleconego zadania publicznego na podstawie przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (§ 2).

Postanowienie NSA w Warszawie z 20.1.2015  r., II OZ 8/15:
„Jeżeli strona jest z mocy prawa zwolniona z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, to rozstrzyganie w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych w trybie prawa pomocy jest zbędne i dlatego też w takim przypadku wojewódzki sąd administracyjny odmawia przyznania prawa pomocy (oddala wniosek w tym przedmiocie). Pozostaje to oczywiście bez żadnego wpływu na ustawowe zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych”.

16. (A/R) Zgodnie z PrPostAdm, wniosek o przyznanie prawa pomocy, który nie został złożony na urzędowym formularzu lub którego braków strona nie uzupełniła w zakreślonym terminie:

A. odrzuca się,
B. pozostawia się bez rozpoznania,
C. oddala się.

Prawidłowa odpowiedź: B  (art. 257 PrPostAdm)
Wniosek o przyznanie prawa pomocy, który nie został złożony na urzędowym formularzu lub którego braków strona nie uzupełniła w zakreślonym terminie, pozostawia się bez rozpoznania (art. 257 PrPostAdm).

Postanowienie NSA w Warszawie z 23.1.2015  r., I OZ 28/15:
„Niedopuszczalne jest merytoryczne rozpatrzenie wniosku o przyznanie prawa pomocy, jeśli nie została zachowana przewidziana ustawą (PrPostAdm) szczególna forma jego złożenia (formularz PPF), co jasno wynika z brzmienia art. 252 § 2 i art. 257  PrPostAdm”

Postanowienie NSA w Warszawie z 22.10.2014  r., II FZ 1404/14:
„Niezachowanie określonego w art. 252 § 2 PrPostAdm wymogu złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu jest brakiem formalnym, o jakim mowa w art. 49 § 1 PrPostAdm w związku z art. 257 PrPostAdm, który podlega usunięciu przez wezwanie strony do złożenia wniosku na urzędowym formularzu, bez względu na to, czy wniosek złożyła osoba fizyczna, czy osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej”.

Postanowienie NSA w Warszawie z 28.5.2013  r., II FZ 299/13:
„Wcześniejsze otrzymywanie prawa pomocy nie może stanowić argumentu sanującego niedopełnienie wymogów formalnych związanych z wnioskiem o prawo pomocy”.

Bibliografia:

[1] Przybysz P. M., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, Komentarz do art. 66, uwaga 3.
[2] Art. 107 § 1 w brzmieniu ustalonym ustawą z 7.4.2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r. poz. 935), która weszła w życie 1.6.2017 r.
[3] Przybysz P. M., op. cit., Komentarz do art. 132, uwaga 3.
[4] Ibidem, Komentarz do art. 143, uwaga 1.
[5] Na podstawie ustawy z 10.1.2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 183) art. 65 PrPostAdm wejdzie w życie 31.5.2019 r. w następującym brzmieniu: „Sąd dokonuje doręczeń przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z 23.11.2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1481 oraz z 2018 r. poz. 106, 138 i 650), przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione przez sąd osoby lub organy albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej, na warunkach określonych w art. 74a” (§ 1). „Do doręczania pism w postępowaniu sądowym przez operatora pocztowego, stosuje się tryb doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej” (§ 2). Z kolei § 3 uchyla się.
[6] Woś T. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, wyd. VI, WK 2016, Komentarz do art. 232, uwaga 2.