Jak czytać akty normatywne?

Treść aktu prawnego

Komentarz

Dziennik Ustaw z 8.11.1991 r. Nr 101, poz. 444 ¹ .

Dziennik Ustaw jest dziennikiem urzędowym, w którym obowiązkowemu ogłoszeniu podlegają ustawy niezwłocznie po ich wydaniu. Data wydania dziennika urzędowego wskazuje zatem na datę ogłoszenia opublikowanych w nim aktów normatywnych.

USTAWA
z dnia 28 września 1991 r.
o lasach
Opracowano na podstawie : Dz.U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435, Nr 157, poz. 1315, Nr 167, poz. 1399, Nr 175, poz. 1460 i 1462, z 2006 r. Nr 227, poz. 1658, Nr 245, poz. 1775, z 2007 r. Nr 59, poz. 405, Nr 64, poz. 427, Nr 181, poz. 1286, z 2008 r. Nr 163, poz. 1011, Nr 199, poz. 1227, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 42, poz. 340, Nr 69, poz. 595, Nr 92, poz. 753.

W tytule aktu normatywnego znajdujemy następujące informacje: wskazanie rodzaju aktu (np. ustawa, rozporządzenie), datę jego wydania (w przypadku ustawy jest to data jej uchwalenia przez Sejm) oraz ogólne określenie przedmiotu tego aktu, czyli zakresu spraw regulowanych przez dany akt normatywny.
Jest to tzw. tekst ujednolicony, tzn. tekst pierwotny aktu normatywnego wraz z naniesionymi wszelkimi jego nowelizacjami, przygotowywany na potrzeby elektronicznych baz danych do porządkowania informacji prawnej. Nie jest to tekst jednolity, który ogłaszany jest w postaci obwieszczenia Marszałka Sejmu w odpowiednim ze względu na rodzaj aktu normatywnego dzienniku urzędowym.

Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa zasady zachowania, ochrony i powiększania zasobów leśnych oraz zasady gospodarki leśnej w powiązaniu z innymi elementami środowiska i z gospodarką narodową.

W przepisach ogólnych znajdujemy informację o zakresie spraw regulowanych ustawą, ewentualnie objaśnienie użytych w ustawie terminów i skrótów (np. definicje legalne).

Art. 2.
Przepisy ustawy stosuje się do lasów, bez względu na formę ich własności.

Art. 3.
Lasem w rozumieniu ustawy jest grunt:
1) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) – drzewami i krzewami oraz runem leśnym – lub przejściowo jej pozbawiony:
a) przeznaczony do produkcji leśnej
lub
b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego
albo
c) wpisany do rejestru zabytków;
2)?związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.

Przepis ten zawiera definicję legalną. Definicje legalne rozstrzygają o rozumieniu określonego pojęcia na użytek danego aktu normatywnego. Są to przepisy prawa zawierające normy nakazujące uwzględnianie w procesie interpretacji przyjętego przez prawodawcę znaczenia określonych słów lub zwrotów.
Jest to przykład odesłania wewnątrzsystemowego. Aby prawidłowo zrekonstruować normę, musimy odwołać się do odpowiednich regulacji poświęconych rezerwatom przyrody i parkom narodowym. W tym przypadku będzie to ustawa o ochronie przyrody z 16.4.2004 r. (Dz.U. Nr 92, poz. 880).

Art. 4.
1. Lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, zwane dalej „Lasami Państwowym”.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do lasów:
1) będących w zarządzie parków narodowych;
2) wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa;
3) będących w użytkowaniu wieczystym na mocy odrębnych przepisów.
3. W ramach sprawowanego zarządu Lasy Państwowe prowadzą gospodarkę leśną, gospodarują gruntami i innymi nieruchomościami oraz ruchomościami związanymi z gospodarką leśną, a także prowadzą ewidencję majątku Skarbu Państwa oraz ustalają jego wartość.
4. Nadzór nad Lasami Państwowymi sprawuje minister właściwy do spraw środowiska.

Jest to przepis zawierający normę będącą podstawą kompetencji obligatoryjnej. Przepis ten upoważnia określony podmiot do dokonania prawnej czynności konwencjonalnej, a jednocześnie dla tego podmiotu dokonanie wskazanej czynności ma charakter obowiązku prawnego.
Jest to przepis również zawierający normę będącą podstawą kompetencji obligatoryjnej. Specyfika tej regulacji polega na tym, że adresat kompetencji został tu wskazany w sposób „abstrakcyjny”. Ministrem odpowiedzialnym za nadzór nad Lasami Państwowymi będzie zatem każdorazowo ten minister konstytucyjny, któremu Prezes Rady Ministrów powierzy dział administracji rządowej określany jako „środowisko”. W aktualnej strukturze rządu organem tym jest Minister Środowiska.

Art. 5a.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska może powierzyć, w drodze porozumienia, dyrektorowi regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych wykonywanie zadań poza terenami jego działania, związanych z realizacją planu zadań ochronnych lub planu ochrony obszaru Natura 2000.

Jest to przepis zawierający normę będącą podstawą kompetencji fakultatywnej. Przepis ten upoważnia określony podmiot, najczęściej organ władzy publicznej, do dokonania prawnej czynności konwencjonalnej, a jednocześnie taki podmiot ma możność, ale nie ma obowiązku, dokonania wskazanej czynności. Ponadto w przepisie tym określony został tryb („w drodze porozumienia”), w jakim powinno dojść do realizacji kompetencji.

Art. 6.
1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1)?gospodarka leśna – działalność leśną w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania – z wyjątkiem skupu – drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów oraz realizację pozaprodukcyjnych funkcji lasu;
1a) trwale zrównoważona gospodarka leśna – działalność zmierzającą do ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego, wysokiej produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego, żywotności i zdolności do wypełniania, teraz i w przyszłości, wszystkich ważnych ochronnych, gospodarczych i socjalnych funkcji na poziomie lokalnym, narodowym i globalnym, bez szkody dla innych ekosystemów;
2) klasa bonitacji drzewostanu – wskaźnik możliwości produkcyjnej siedliska leśnego i drzewostanu;
3)?właściciel lasu – osobę fizyczną lub prawną będącą właścicielem albo użytkownikiem wieczystym lasu oraz osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej będącą posiadaczem samoistnym, użytkownikiem, zarządcą lub dzierżawcą lasu;
4) zagrożenie trwałości – stan lasu wywołany czynnikami zewnętrznymi lub nieprawidłową gospodarką leśną, wymagający zabiegów zwalczających i ochronnych albo jego przebudowy.

W przepisie tym zawarto tzw. słowniczek ustawowy, czyli zbiór definicji legalnych sformułowanych na użytek danego aktu normatywnego.

Rozdział 2
Gospodarka leśna
Art. 8.
Gospodarkę leśną prowadzi się według następujących zasad:
1) powszechnej ochrony lasów;
2) trwałości utrzymania lasów;
3) ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów;
4) powiększania zasobów leśnych.

Bezpośrednio po przepisach ogólnych znajdują się przepisy merytoryczne części szczegółowej, w których ustawodawca reguluje sprawy nieuregulowane w sposób wyczerpujący w przepisach merytorycznych ogólnych.
W przepisie tym zawarto tzw. normy – zasady. Mają one charakter nakazów optymalizacyjnych, a zatem powinny być realizowane w możliwie największym stopniu, na jaki pozwalają konkretne okoliczności faktyczne i prawne. Choć nie określają jednego konkretnego dopuszczalnego sposobu zachowania, to pełnią ważną rolę w procesie interpretacji prawa. Wskazują bowiem, jakie wartości i jakie okoliczności powinny być w pierwszej kolejności brane pod uwagę przez sąd czy organ administracji w sytuacji luzu decyzyjnego.

Art. 9.
Gospodarkę leśną prowadzi się w zgodzie z zasadami współżycia społecznego oraz wymogami zrównoważonego rozwoju środowiska naturalnego.
Art. 11.
Jednostka organizacyjna, osoba fizyczna lub prawna odpowiedzialna za powstanie szkody w lasach jest obowiązana do jej naprawienia według zasad określonych w Kodeksie cywilnym.

Przepis ten zawiera tzw. klauzule generalne. Klauzule tego typu zawierają wyrażenie nieostre lub ocenne w celu zapewnienia podmiotowi podejmującemu decyzję władczą większej swobody decyzji (luzu) i zastosowania w procesie stosowania prawa standardów wynikających z porządku innego niż prawo.
Jest to przepis odsyłający wewnątrzsystemowo, niebędący jednocześnie przepisem blankietowym. Przepis ten nie reguluje bezpośrednio określonej sfery stosunków prawnych, ale wskazuje inne przepisy zawierające taką regulację bądź wskazuje, że takie przepisy należy stosować. W tym przypadku chodzi o przepisy KC regulujące zasady odpowiedzialności deliktowej, która stanowi jeden z rodzajów odpowiedzialności cywilnej.

Art. 13.
1. Właściciele lasów są obowiązani do trwałego utrzymywania lasów i zapewnienia ciągłości ich użytkowania, a w szczególności do:
1) zachowania w lasach roślinności leśnej (upraw leśnych) oraz naturalnych bagien i torfowisk;
2) ponownego wprowadzania roślinności leśnej (upraw leśnych) w lasach w okresie do 5 lat od usunięcia drzewostanu;
3) pielęgnowania i ochrony lasu, w tym również ochrony przeciwpożarowej;
4) przebudowy drzewostanu, który nie zapewnia osiągnięcia celów gospodarki leśnej, zawartych w planie urządzenia lasu, uproszczonym planie urządzenia lasu lub decyzji, o której mowa w art. 19 ust. 3;
5)?racjonalnego użytkowania lasu w sposób trwale zapewniający optymalną realizację wszystkich jego funkcji przez:
a) pozyskiwanie drewna w granicach nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu,
b) pozyskiwanie surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu w sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także ochronę runa leśnego.

Przepis ten w ust. 1 zawiera normę sankcjonowaną. Jest to norma skierowana do adresata zwanego zwykle adresatem pierwotnym, wyznaczająca obowiązek prawny przez wskazanie wzoru zachowania mającego zastosowanie do tego adresata w określonych okolicznościach wskazanych w hipotezie tej normy.

2. Zmiana lasu na użytek rolny jest dopuszczalna w przypadkach szczególnie uzasadnionych potrzebwłaścicieli lasów.
3. W sprawach, o których mowa w ust. 2:
1) w stosunku do lasów stanowiących własność Skarbu Państwa decyzję wydaje dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, na wniosek nadleśniczego;
2) w stosunku do lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa decyzję wydaje starosta na wniosek właściciela lasu.

W ust. 2 tego artykułu pojawia się wyrażenie nieostre i ocenne („szczególnie uzasadnione potrzeby”). Ustawodawca celowo posługuje się wyrażeniami nieostrymi bądź ocennymi w celu zapewnienia podmiotowi podejmującemu decyzję władczą większej swobody decyzyjnej.

Art. 13a.
Kto działa wbrew obowiązkom, o których mowa w art. 13 ust. 1, podlega karze grzywny od 5000 do 50 000 zł.

Jest to przepis zawierający normę sankcjonującą. Jest to norma (N2), która w swej hipotezie przewiduje naruszenie dyspozycji innej normy N1 (w tym przypadku jest to art. 13 ust. 1), a w dyspozycji wyznacza konsekwencje, które powinny być zastosowane wobec osoby, która tę inną normę (N1) naruszyła.

Art. 13b.
1. W celu promocji trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz ochrony zasobów przyrody w lasach Dyrektor Generalny może, w drodze zarządzenia, ustanawiać leśne kompleksy promocyjne.
2. W skład leśnych kompleksów promocyjnych wchodzą lasy będące w zarządzie Lasów Państwowych. Do leśnych kompleksów promocyjnych mogą być włączane lasy innych właścicieli, na ich wniosek.
3. Leśne kompleksy promocyjne są obszarami funkcjonalnymi o znaczeniu ekologicznym, edukacyjnym i społecznym, dla których działalność określa jednolity program gospodarczo-ochronny opracowywany przez właściwego dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych.

Jest to przepis zawierający normę będącą podstawą kompetencji fakultatywnej.

Rozdział 3
Lasy ochronne
Art. 15.
Za lasy szczególnie chronione, zwane dalej „lasami ochronnymi”, mogą być uznane lasy, które:
1)?chronią glebę przed zmywaniem lub wyjałowieniem, powstrzymują usuwanie się ziemi, obrywanie się skał lub lawin;
2)?chronią zasoby wód powierzchniowych i podziemnych, regulują stosunki hydrologiczne w zlewni oraz na obszarach wododziałów;

Jest to przykład przepisu zawierającego tzw. definicję nawiasową. Jest to forma techniki legislacyjnej, która polega na wtrąceniu definicji legalnej w przepisach merytorycznych, nie zaś w odrębnym słowniczku.

3) ograniczają powstawanie lub rozprzestrzenianie się lotnych piasków;
4) są trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłu;
5)?stanowią drzewostany nasienne lub ostoje zwierząt i stanowiska roślin podlegających ochronie gatunkowej;
6) mają szczególne znaczenie przyrodniczo-naukowe lub dla obronności i bezpieczeństwa Państwa;
7) są położone:
a) w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców,
b) w strefach ochronnych uzdrowisk i obszarów ochrony uzdrowiskowej w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. Nr 167, poz. 1399),
c) w strefie górnej granicy lasów.

W przepisie tym znajdujemy kolejne odesłanie wewnątrzsystemowe do bezpośrednio wskazanego aktu normatywnego

Art. 16.
1. Minister właściwy do spraw środowiska, w drodze decyzji, uznaje las za ochronny lub pozbawia go tego charakteru, na wniosek Dyrektora Generalnego, zaopiniowany przez radę gminy – w odniesieniu do lasów stanowiących własność Skarbu Państwa.
1a. Starosta, po uzgodnieniu z właścicielem lasu i po zasięgnięciu opinii rady gminy, w drodze decyzji, uznaje las za ochronny lub pozbawia go tego charakteru – w odniesieniu do pozostałych lasów.
2. Rada gminy powinna wyrazić opinię w ciągu dwóch miesięcy od dnia otrzymania wystąpienia o jej wyrażenie. W razie upływu tego terminu uważa się, że rada gminy nie zgłasza zastrzeżeń.

Jest to przepis zawierający podstawę kompetencji, której szczegółowe przesłanki oraz tryb realizacji należy rekonstruować w oparciu o przepisy art. 15 oraz art. 16.

Art. 17.
Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb uznawania lasów za ochronne oraz szczegółowe zasady prowadzenia w nich gospodarki leśnej.

Przepis ten zawiera normę upoważniającą określony organ do wydania przepisów wykonawczych (rozporządzeń). Jest to przepis blankietowy, nie odsyła on bowiem do konkretnego aktu normatywnego, lecz do przepisów, które mają zostać wydane na podstawie niniejszego upoważnienia. Upoważnienie takie winno wskazywać zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz zawierać wytyczne dotyczące treści aktu wykonawczego. Wytyczne te zawarte są w art. 15 oraz art. 16.

Rozdział 5
Zasady udostępniania lasów
Art. 26 .
1. Lasy stanowiące własność Skarbu Państwa są udostępniane dla ludności.
2. Stałym zakazem wstępu objęte są lasy stanowiące:
1) uprawy leśne do 4 m wysokości;
2) powierzchnie doświadczalne i drzewostany nasienne;
3) ostoje zwierząt;
4) źródliska rzek i potoków;
5) obszary zagrożone erozją.
3. Nadleśniczy wprowadza okresowy zakaz wstępu do lasu stanowiącego własność Skarbu Państwa, w razie gdy:
1) wystąpiło zniszczenie albo znaczne uszkodzenie drzewostanów lub degradacja runa leśnego;
2) występuje duże zagrożenie pożarowe;
3) wykonywane są zabiegi gospodarcze związane z hodowlą, ochroną lasu lub pozyskaniem drewna.
4. Lasy objęte stałym lub okresowym zakazem wstępu, z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 2 pkt 1, oznacza się tablicami z napisem „zakaz wstępu” oraz wskazaniem przyczyny i terminu obowiązywania zakazu. Obowiązek ustawiania i utrzymywania znaków ciąży na nadleśniczym w stosunku do lasów będących w zarządzie Lasów Państwowych oraz na właścicielach pozostałych lasów.
5. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, wzór znaku zakazu wstępu do lasu oraz zasady jego umieszczania.

Ust. 2 i 3 art. 26 stanowią przepisy szczególne (lex specialis) w stosunku do przepisu ogólnego zawartego w ust. 1 tego artykułu. Przepisy szczególne ustanawiają wyjątki, uregulowania odrębne w stosunku dolex generalis. Tym samym normę właściwą do zastosowania w okolicznościach wskazanych w ust. 2 i 3 rekonstruujemy w oparciu o regułę kolizyjną porządku treściowego (lex specialis derogat legi generali).
Przepis ten zawiera normę upoważniającą określony organ do wydania przepisów wykonawczych (rozporządzenia). Zob. poniżej odpowiednie rozporządzenie wykonawcze.

Art. 29.
1. Ruch pojazdem silnikowym, zaprzęgowym i motorowerem w lesie dozwolony jest jedynie drogami publicznymi, natomiast drogami leśnymi jest dozwolony tylko wtedy, gdy są one oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch po tych drogach. Nie dotyczy to inwalidów poruszających się pojazdami przystosowanymi do ich potrzeb.

Przepis ten zawiera tzw. dozwolenie mocne, czyli regulację odnoszącą się do takich zachowań, które nie są adresatom ani wprost zakazane, ani nakazane, ale jednocześnie są uregulowane przez prawo i rodzą skutki prawne. W doktrynie można spotkać również stanowisko, że w tego rodzaju przepisach mamy do czynienia jedynie z odwrotnie wysłowioną formą zakazu.

1a. Jazda konna w lesie dopuszczalna jest tylko drogami leśnymi wyznaczonymi przez nadleśniczego.
2. Postój pojazdów, o których mowa w ust. 1, na drogach leśnych jest dozwolony wyłącznie w miejscach oznakowanych.
3. Przepisy ust. 1 oraz art. 26 ust. 2 i 3, a także art. 28, nie dotyczą wykonujących czynności służbowe lub gospodarcze:
1) pracowników nadleśnictw;
2) osób nadzorujących gospodarkę leśną oraz kontrolujących jednostki organizacyjne Lasów Państwowych;
3) osób zwalczających pożary oraz ratujących życie lub zdrowie ludzkie;
4) funkcjonariuszy Straży Granicznej chroniących granicę państwową oraz funkcjonariuszy innych organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny;
5) osób wykonujących czynności z zakresu gospodarki łowieckiej oraz właścicieli pasiek zlokalizowanych na obszarach leśnych;
6) właścicieli lasów we własnych lasach;
7) osób użytkujących grunty rolne położone wśród lasów;
8) pracowników leśnych jednostek naukowych, badawczo-rozwojowych i doświadczalnych,
w związku z wykonywaniem badań naukowych i doświadczeń z zakresu leśnictwa i ochrony przyrody;
9) wojewódzkich konserwatorów przyrody oraz pracowników Służb Parków Krajobrazowych;
10) osób sporządzających plany urządzenia lasu, uproszczone plany urządzenia lasu lub inwentaryzację stanu lasu, o której mowa w art. 19 ust. 3.
4. Imprezy sportowe oraz inne imprezy o charakterze masowym organizowane w lesie wymagają zgody właściciela lasu.

Przepis ten stanowi lex specialiswobec art. 26 ust. 2 i 3 art. 28 oraz art. 29 ust. 1.
W przepisie tym znajdujemy kolejne odesłanie wewnątrzsystemowe. By zrekonstruować odpowiednią normę, musimy się zapoznać z definicją „imprezy masowej”, która zawarta jest w innym akcie normatywnym, mianowicie w Ustawie z 20.3.2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. Nr 62, poz. 504).

Art. 30.
1. W lasach zabrania się:
1) zanieczyszczania gleby i wód;
2) zaśmiecania;
3) rozkopywania gruntu;
4) niszczenia grzybów oraz grzybni;
5) niszczenia lub uszkadzania drzew, krzewów lub innych roślin;
6) niszczenia urządzeń i obiektów gospodarczych, turystycznych i technicznych oraz znaków i tablic;

Jest to przepis zawierający normę zakazującą określonego zachowania. Działanie wbrew zakazowi stanowi naruszenie prawa.

7) zbierania płodów runa leśnego w oznakowanych miejscach zabronionych;
8) rozgarniania i zbierania ściółki;
9) wypasu zwierząt gospodarskich;
10) biwakowania poza miejscami wyznaczonymi przez właściciela lasu lub nadleśniczego;
11)?wybierania jaj i piskląt, niszczenia lęgowisk i gniazd ptasich, a także niszczenia legowisk, nor i mrowisk;
12) płoszenia, ścigania, chwytania i zabijania dziko żyjących zwierząt;
13) puszczania psów luzem;
14) hałasowania oraz używania sygnałów dźwiękowych, z wyjątkiem przypadków wymagających wszczęcia alarmu.
2. Przepisy ust. 1 pkt 3 i 5 nie dotyczą czynności związanych z gospodarką leśną, a pkt 12–14 nie dotyczą polowań.

Art. 40.
4. W przypadkach uzasadnionych potrzebami obronności państwa lasy, na wniosek Ministra Obrony Naro­dowej, za zgodą ministra właściwego do spraw środowiska, mogą być przez Dyrektora Generalnego wyłączone z zarządu Lasów Państwowych i przekazane w zarząd jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Obrony Narodowej.

Jest to przykład sformułowania nieostrego/ocennego, pozostawiającego organom stosującym prawo znaczną sferę luzu decyzyjnego. Przepis ten stanowi jednocześnie lex specialis wobec art. 4.

Rozdział 7
Służba Leśna
Art. 45.
1. W Lasach Państwowych tworzy się Służbę Leśną. Do Służby Leśnej zalicza się pracowników zajmujących się:
1) sprawami zarządu lasami będącymi w zarządzie Lasów Państwowych;
2) prowadzeniem gospodarki leśnej i ochroną lasów;
3) zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego i ochrony przyrody oraz wykonywaniem innych zadań w zakresie ochrony mienia;
4) sprawami nadzoru, o którym mowa w art. 5, w razie powierzenia takiego nadzoru.
2. Pracownikiem Służby Leśnej może być osoba, która:
1) jest obywatelem polskim;
2) ukończyła 21 lat;
3) ma pełnię praw cywilnych i obywatelskich;
4) posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe;

W pkt 4 ust. 1 art. 45 znajdujemy odesłanie wewnątrzustawowe. Taka technika legislacyjna służyć ma zachowaniu spójności oraz zwartości aktu normatywnego.
Jest to przykład odesłania wewnątrzsystemowego, bowiem o warunkach utraty bądź ograniczenia praw cywilnych i obywatelskich rozstrzygają stosowne przepisy KC oraz prawa karnego.

5) cieszy się nienaganną opinią;
6) zatrudniona jest w pełnym wymiarze czasu pracy;
7) posiada odpowiedni stan zdrowia;
8) nie była karana sądownie za przestępstwo z chęci zysku lub z innych niskich pobudek.

W pkt 5 ust. 2 art. 45 znajdujemy klauzulę generalną wyrażoną sformułowaniem „nienaganna opinia”.

Art. 46.
1. Pracownicy Służby Leśnej przy wykonywaniu czynności służbowych korzystają z ochrony prawnej przewidzianej w przepisach prawa karnego dla funkcjonariuszy publicznych, a ponadto mają prawo do:
1) otrzymywania bezpłatnego umundurowania i oznak służbowych, z obowiązkiem
ich noszenia w czasie pełnienia obowiązków służbowych;
2) bezpłatnego mieszkania, jeżeli stanowisko oraz charakter pracy związane są z koniecznością zamieszkania w miejscu jej wykonywania;
3) płatnego urlopu dla poratowania zdrowia w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo sześciu miesięcy, jeżeli przepracowali w Lasach Państwowych w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres nie krótszy niż trzy lata;
4) (uchylony);

Jest to przepis zawierający uprawnienie sensu stricte. Oznacza ono uprawnienie do żądania od oznaczonej osoby zachowania się w określony sposób. Innymi słowy uprawnieniu osoby A odpowiada obowiązek osoby B działania w sposób przewidziany przez normy prawne.
Sformułowanie „uchylony” oznacza, że wspomniana jednostka redakcyjna aktu normatywnego została uchylona w drodze stosownej nowelizacji. Zastosowana tu technika nowelizacyjna pozwala zachować pierwotny porządek/numerację ustawy.

5) jednorazowej odprawy, przy przejściu na emeryturę lub rentę inwalidzką, w wysokości trzykrotnego, a powyżej 20 lat pracy w Lasach Państwowych sześciokrotnego wynagrodzenia otrzymywanego za ostatni miesiąc zatrudnienia.
2. (uchylony).
3. W razie braku mieszkań będących w zarządzie Lasów Państwowych na potrzeby, o których mowa w ust. 1 pkt 2, pracownikowi przysługuje równoważnik pieniężny.

W ust. 3 art. 46 ustawodawca zawarł tzw. upoważnienie przemienne. Konstrukcja ta polega na tym, że adresatowi normy prawnej (w tym przypadku są to organy władzy publicznej) nakazane jest określone zachowanie się w sposób „A” (patrz: art. 46 ust. 1 pkt 2), a tylko w określonych okolicznościach może on zwolnić się z tego obowiązku przez zachowanie się w sposób „B”, który jest również szczegółowo określony (art. 46 ust. 3).

Art. 47.
Pracownicy Służby Leśnej zatrudnieni w nadleśnictwach Lasów Państwowych są uprawnieni do corocznych deputatów drzewnych o wartości minimum 3% ich rocznego wynagrodzenia brutto, chyba że stosowne układy zbiorowe pracy przewidują inaczej.

Przepis ten zawiera normę jednostronnie bezwzględnie wiążącą (semiimperatywną). Przepis ten określa wiążący wzór zachowania stron stosunku prawnego, ale jednocześnie dopuszcza, aby strony tego stosunku prawnego odmiennie uregulowały wzajemne uprawnienia i obowiązki i kierowały się przyjętą przez siebie regulacją, a nie wzorem zawartym w przepisie prawnym.

Rozdział 10
Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe
Art. 74.
1. Lasy państwowe stanowiące własność Skarbu Państwa, niebędące w zarządzie Lasów Państwowych:
1) pozostające pod zarządem innych ministrów i nieprzekazane z państwowego gospodarstwa leśnego w trybie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1949 r. o państwowym gospodarstwie leśnym (Dz.U. Nr 63, poz. 494, z późn. zm.4),
2) wyłączone z państwowego gospodarstwa leśnego w trybie art. 14 ust. 1 ustawy, o której mowa w pkt 1, i przekazane pod zarząd innych ministrów,
w okresie jednego roku od wejścia w życie ustawy przechodzą, z zastrzeżeniem ust. 2, w zarząd Lasów Państwowych.
2. Lasy, o których mowa w ust. 1, mogą być użytkowane przez dotychczasowe jednostki organizacyjne sprawujące zarząd, na podstawie umowy zawartej zgodnie z zasadami określonymi w art. 40 ust. 1.
3. Lasy i grunty przeznaczone do zalesienia, znajdujące się w zasobach Państwowego Funduszu Ziemi, przechodzą w zarząd Lasów Państwowych.
Art. 75.
1. Okręgowe zarządy lasów państwowych, utworzone na podstawie art. 6 ust. 2 lit. a ustawy z dnia 20 grudnia 1949 r. o państwowym gospodarstwie leśnym, stają się regionalnymi dyrekcjami Lasów Państwowych, a nadleśnictwa – nadleśnictwami, w rozumieniu ustawy.

Art. 74–76 zawierają przepisy dostosowujące. W tego typu przepisach reguluje się w szczególności sposób powołania po raz pierwszy organów lub instytucji tworzonych nową ustawą, sposób przekształcenia organów lub instytucji utworzonych na podstawie dotychczasowej ustawy w organy lub instytucje tworzone przez nową ustawę, sposób likwidacji organów lub instytucji znoszonych nową ustawą, zasady zagospodarowania ich mienia oraz uprawnienia i obowiązki ich dotychczasowych pracowników. Ust. 1 art. 74 zawiera przepis intertemporalny ad hoc, tzn. regulacje przejściowe.

2. Mienie okręgowych zarządów lasów państwowych staje się odpowiednio mieniem zarządzanym przez regionalne dyrekcje Lasów Państwowych i nadleśnictwa.
3. Zakłady produkcyjno-usługowe okręgowych zarządów lasów państwowych stają się innymi jednostkami organizacyjnymi Lasów Państwowych, wymienionymi w art. 32 ust. 4.
Art. 76.
Prawa i zobowiązania, należące na podstawie dotychczasowych przepisów do organizacji gospodarczej skupiającej przedsiębiorstwa lasów państwowych pod nazwą Lasy Państwowe, stają się odpowiednio prawami i zobowiązaniami jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych, o których mowa w art. 32 ust. 2.

Art. 78.
Do spraw wszczętych, a niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Jest to przepis przejściowy (intertemporalny) typu kolizyjnego. Reguluje on sposób zakończenia postępowań będących w toku. Przepisy intertemporalne mogą także rozstrzygać o skuteczności dokonanych czynności procesowych oraz o organach właściwych do zakończenia postępowania czy też w jakim zakresie utrzymuje się w mocy przepisy wykonawcze wydane na podstawie dotychczasowych przepisów upoważniających. Przepis ten wskazuje, które przepisy należy stosować do przypadków ukształtowanych pod rządami uchylonego aktu normatywnego, a wymagających aktu stosowania prawa pod rządami nowych przepisów.

Art. 81 .
Tracą moc:
1) dekret z dnia 5 lipca 1946 r. o Straży Leśnej (Dz.U. Nr 41, poz. 238 oraz z 1949 r. Nr 18, poz. 110);
2) ustawa z dnia 20 grudnia 1949 r. o państwowym gospodarstwie leśnym (Dz.U. Nr 63, poz. 494, z 1950 r. Nr 49, poz. 448, z 1971 r. Nr 27, poz. 249, z 1974 r. Nr 24, poz. 142, z 1982 r. Nr 7, poz. 54 oraz z 1989 r. Nr 35, poz. 192);
3) ustawa z dnia 22 listopada 1973 r. o zagospodarowaniu lasów niestanowiących własności Państwa (Dz.U. Nr 48, poz. 283, z 1982 r. Nr 11, poz. 79 oraz z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 55, poz. 321).

Jest to przepis uchylający (derogacyjny). Wskazuje on, które z dotychczas obowiązujących aktów normatywnych lub przepisów wchodzących w skład tych aktów zostają uchylone wraz z wejściem w życie nowego aktu normatywnego.

Art. 82 .
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Jest to przepis wprowadzający. Zawiera postanowienia co do terminu i trybu wejścia w życie nowo ustanowionego aktu normatywnego. Moment wejścia w życie może być określony datą dzienną lub przez wskazanie okresu, jaki musi upłynąć od chwili jego ogłoszenia.

Dz.U. z 1998 r., Nr 11, poz. 39.

Rozporządzenie jak każdy akt prawa powszechnie obowiązującego podlega obowiązkowi ogłoszenia w urzędowym dzienniku promulgacyjnym, którym jest Dziennik Ustaw.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA

Rozporządzenie jest to akt prawny wykonawczy. Wydany jest on na podstawie szczegółowego upoważnienia ustawowego przez uprawniony konstytucyjnie organ państwa i w celu wykonania ustawy.

z dnia 6 stycznia 1998 r.
w sprawie określenia wzoru znaku zakazu wstępu do lasu oraz zasad jego umieszczania

Akty wykonawcze do ustaw można wydawać od dnia ogłoszenia ustawy w urzędowym organie publikacyjnym (Dziennik Ustaw). Istnieje możliwość wydawania aktów wykonawczych do ustaw w okresie od dnia ogłoszenia ustawy, a przed jej wejściem w życie, z zastrzeżeniem, że akt taki nie może wejść w życie wcześniej niż ustawa.

Na podstawie art.26 ust. 5 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. Nr 101, poz. 444, z 1992 r. Nr 21, poz. 85 i Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 1, poz. 3 i Nr 127, poz. 627, z 1995 r. Nr 147, poz. 713, z 1996 r. Nr 91, poz. 409 oraz z 1997 r. Nr 54, poz. 349, Nr 121, poz. 770 i Nr 160, poz. 1079) zarządza się, co następuje:

Jest to tzw. podstawa prawna rozporządzenia, czyli odwołanie do przepisu ustawy zawierającego kompetencję prawotwórczą. Jest to obligatoryjny element każdego aktu prawnego o charakterze wykonawczym, decydujący o jego legalności.

§ 1
1. Określa się wzór znaku zakazu wstępu do lasu, zwany dalej „znakiem”.

Rozporządzenia muszą być zgodne z konstytucją, ustawami, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi. Mogą one dotyczyć tylko tych kwestii, które obejmuje nakaz lub upoważnienie zawarte w danej ustawie oraz nie mogą przekraczać granic tego nakazu lub upoważnienia.

2. Wzór znaku, o którym mowa w ust. 1, stanowi załącznik do rozporządzenia.

§ 2
1. Znak składa się z dwu tablic: górnej i dolnej:
1) tablica górna ma kształt prostokąta o wysokości 40 cm i szerokości 35 cm i jest wykonana z blachy ocynkowanej o grubości 0,8-1 mm lub innego trwałego materiału; tło tablicy jest koloru żółtego; w górnej części tablicy umieszczona jest sylwetka człowieka idącego, o wysokości 25 cm, koloru czarnego, przekreślona skośnie na krzyż liniami koloru czerwonego o długości 25 cm i szerokości 0,5 cm; przed sylwetką człowieka umieszczone jest stylizowane drzewko świerkowe o wysokości 25 cm, w kolorze zielonym; w dolnej części tablicy umieszczony jest napis „ZAKAZ WSTĘPU” o wysokości liter 4 cm w kolorze czarnym,
2) tablica dolna ma kształt prostokąta o wysokości 20-25 cm i szerokości 35 cm i wykonana jest z takiego samego materiału jak tablica górna; tło tablicy jest koloru żółtego; na tablicy umieszczony jest napis, o wysokości liter 2 cm, w kolorze czarnym, informujący o przyczynie zakazu wstępu oraz terminie jego obowiązywania – w przypadku okresowego zakazu wstępu; w prawym dolnym rogu tablicy umieszczona jest informacja o zarządcy (właścicielu) lasu i jego adresie.
2. Znak umieszcza się na słupku metalowym lub drewnianym na wysokości 1,8 m, mierzonej od dolnej krawędzi tablicy dolnej do powierzchni gruntu.
§ 3.
Znaki umieszcza się na granicy lasu objętego zakazem wstępu, a w szczególności: przy drogach publicznych oraz drogach leśnych, przy których dopuszczony jest ruch pojazdów silnikowych, zaprzęgowych i motorowerów (na zakrętach, skrzyżowaniach i dłuższych odcinkach dróg), a także wokół miejsc postoju pojazdów oraz pól namiotowych.
§ 4.
Znaki dotychczas umieszczone nie wymagają wymiany do czasu ich zużycia.

Wzory i formularze stanowią bardzo częsty element wykonawczego aktu normatywnego. Zazwyczaj stanowią załącznik do rozporządzenia.

§ 5.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa: J. Szyszko

W przypadku aktów wykonawczych obowiązuje zakaz ich subdelegacji. Oznacza to, że organ upoważniony do wydania rozporządzenia powierzonej mu kompetencji prawotwórczej nie może przekazać innemu organowi państwa. Jednocześnie ustawa może upoważnić do wydania jednego rozporządzenia np. łącznie przez kilku ministrów lub przez danego ministra w porozumieniu z innym (innymi).