Odpowiedzialność za zwierzęta i rzeczy – aplikacje prawnicze
Odpowiedzialność za zwierzęta
Odpowiedzialność za zwierzęta to odpowiedzialność na zasadzie winy w nadzorze (culpa in custodiendo), którą, na podstawie art. 431 § 1 KC, ponosi ten, kto zwierzę chowa albo się nim posługuje.
Nie ma tu znaczenia istnienie tytułu prawnego do takiego zwierzęcia ani to, czy zwierze pozostawało pod nadzorem osoby ponoszącej odpowiedzialność, czy też zabłąkało się lub uciekło.
Z treści art. 431 KC wynika domniemanie winy. Ponoszący odpowiedzialność musi udowodnić, że ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy w nadzorze.
Wyjątkowo, na podstawie art. 431 § 2 KC, w braku winy osoby, która zwierzę chowa lub się nim posługuje, poszkodowany może od niej żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody, jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i tej osoby wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego. Jest to odpowiedzialność na zasadzie słuszności.
Powyższych zasad nie stosuje się do zwierząt dzikich, żyjących w stanie wolnym.
Reklama
Odpowiedzialność za wyrzucenie, wylanie lub spadnięcie czegoś z pomieszczenia
Odpowiedzialność za wyrzucenie, wylanie, spadnięcie przedmiotu z pomieszczenia jest odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka, którą na podstawie art. 433 KC ponosi ten, kto pomieszczenie zajmuje.
W konkretnym przypadku odpowiedzialność taka może dotyczyć różnych osób: właściciela, najemcy, dzierżawcy lub innych.
Zgodnie z art. 433 KC za szkodę wyrządzoną wyrzuceniem, wylaniem lub spadnięciem jakiegokolwiek przedmiotu z pomieszczenia jest odpowiedzialny ten, kto pomieszczenie zajmuje, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą zajmujący pomieszczenie nie ponosi odpowiedzialności i której działaniu nie mógł zapobiec.
Odpowiedzialność za zawalenie się budowli
Odpowiedzialność za zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części jest odpowiedzialnością opartą na zasadzie ryzyka, którą ponosi samoistny posiadacz budowli.
Z reguły będzie to właściciel budowli lub osoba władająca budowlą jak właściciel. Zaostrzona odpowiedzialność według art. 434 KC nie obciąża natomiast posiadacza zależnego (np. najemcy).
Ryzyko obciążające posiadacza samoistnego budowli zostało ograniczone do dwóch okoliczności, a mianowicie do braku utrzymania budowli w należytym stanie oraz do wad w budowie, gdyż ustawodawca przyjmuje, że te właśnie zdarzenia spowodowały zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części.
Posiadacz samoistny może uwolnić się od obowiązku odszkodowawczego, wykazując, że zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części nie wynikło ani z braku utrzymania budowli w należytym stanie, ani z wady w budowie (np. wypadek spowodowała osoba trzecia, podkładając pod budowlę ładunek wybuchowy).
Źródło: Aplikacje prawnicze w pytaniach i odpowiedziach. Tom I