Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego – kazus
Stan faktyczny:
Juliusz wraz ze znajomymi założył w formie aktu notarialnego spółkę z o.o. pod nazwą „Co za piękna torebka, oh! spółka z ograniczona odpowiedzialnością” z siedzibą w K. Kapitał zakładowy spółki wynosił 100 000 zł, a wartość jednego udziału wynosiła 100 zł. Członkami zarządu zostali: Juliusz (prezes) i jego żona Grażyna (wiceprezes). Stosownie do postanowień art. 164 i nast. KSH, Juliusz i jego żona podpisali wniosek o wpis do rejestru i złożyli stosowny wniosek do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki. Wniosek został złożony 15.4.2016 r. Do wniosku nie zostały dołączone oświadczenia wszystkich członków zarządu, że wkłady na zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione (art. 167 § 1 pkt 2 KSH), wobec czego członkowie zarządu zostali wezwani do ich uzupełnienia 24.4.2016 r. Powyższy brak został uzupełniony 28.4.2016 r.
Problemy:
- Jaki termin został ustanowiony dla sądu rejestrowego na dokonanie wpisu?
- Jaki jest charakter tego terminu?
- Kiedy upływa termin w niniejszym kazusie?
Rozwiązanie:
Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego polega na wprowadzeniu do systemu teleinformatycznego danych zawartych w postanowieniu sądu rejestrowego niezwłocznie po jego wydaniu. Wpis jest dokonany z chwilą zamieszczenia danych w rejestrze. Wpisem w rejestrze jest również wykreślenie. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 21.1.2005 r. (I CK 460/04, Legalis), prawomocne orzeczenie sądu rejestrowego, jakim jest postanowienie o wpisie spółki do rejestru przedsiębiorców, wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i organy państwowe.
Wniosek o wpis sąd rejestrowy rozpoznaje nie później niż w terminie 7 dni od daty jego złożenia. Jeżeli rozpoznanie wniosku wymaga wezwania do usunięcia przeszkody do dokonania wpisu (np. art. 19 KRSU), wniosek powinien być rozpoznany w ciągu 7 dni od usunięcia przeszkody przez wnioskodawcę, co nie uchybia terminom określonym w przepisach szczególnych. Jeżeli rozpoznanie wniosku wymaga wysłuchania uczestników postępowania albo przeprowadzenia rozprawy, należy rozpoznać go nie później niż w ciągu miesiąca (art. 20a ust. 1 i 3 KRSU).
Powyższy termin nie jest terminem zawitym, lecz terminem instrukcyjnym, którego celem jest zdyscyplinowanie sądu i przyspieszenie jego działań, tak aby podmiot składający wniosek na wpis nie poniósł szkody w związku ze zbyt długotrwałym oczekiwaniem.
Jak zasadnie stwierdza M. Tarska (Komentarz…, Legalis), „ze względu na to, że z wpisem do rejestru związane są określone skutki prawne, w szczególności podmiot obowiązany do złożenia wniosku o wpis do rejestru nie może powoływać się wobec osób trzecich działających w dobrej wierze na dane, które nie zostały wpisane do rejestru lub uległy z niego wykreśleniu (art. 14 KRSU) – w interesie wnioskodawcy jest pozytywne rozpatrzenie wniosku o wpis i niezwłoczne ujawnienie określonych danych. Co więcej, może on ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą z powodu niezgłoszenia danych podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru w ustawowym terminie”.
Niekiedy zachodzi także konieczność wysłuchania uczestników postępowania i wówczas termin instrukcyjny nie wynosi 7 dni, lecz miesiąc. Taki termin wynika np. z art. 12 ust. 3 KRSU, zgodnie z którym jeżeli w rejestrze są zamieszczone dane niedopuszczalne ze względu na obowiązujące przepisy prawa, sąd rejestrowy, po wysłuchaniu zainteresowanych osób na posiedzeniu lub po wezwaniu do złożenia oświadczenia pisemnego, wykreśla je z urzędu.
Należy jednak zauważyć, że siedmiodniowy termin jest w praktyce mało realny, szczególnie w sytuacjach gdy wniosek nie jest składany osobiście, tylko np. za pośrednictwem operatora pocztowego. Nieraz zdarza się, że list zawierający wniosek idzie o wiele dłużej, niż wynosi siedmiodniowy termin przewidziany w art. 20a KRSU.
W przedmiotowym kazusie siedmiodniowy termin biegnie od 28.4.2010 r., czyli od dnia usunięcia przez wnioskodawcę przeszkody do wpisu w postaci złożenia oświadczeń członków zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników wniesione w całości. Koniec terminu instrukcyjnego dla sądu nastąpi 5.4.2010 r.
Abstrahując od przedmiotowego stanu faktycznego warto zauważyć, że zgodnie z art. 20a ust. 2 KRSU wniosek o wpis spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym, sąd rejestrowy rozpoznaje w terminie jednego dnia od daty jego wpływu. Ponadto, w przypadku zawarcia umowy spółki z o.o. w takiej formie wkłady nie muszą być wniesione przed jej rejestracją (), wówczas zarząd spółki w terminie 7 dni od dnia jej wpisu do rejestru, składa do sądu rejestrowego oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady pieniężne na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione, jeżeli oświadczenie takie nie zostało dołączone do zgłoszenia spółki (art. 158 § 11 i art. 167 § 5 KSH).
Literatura:
M.Tarska, Krajowy Rejestr Sądowy. Komentarz, Warszawa 2015, Legalis.
Orzecznictwo:
Wyrok SN z 21.1.2005 r. (I CK 460/04, Legalis).
Powyższy kazus wraz z opracowaniem pochodzi z publikacji Prawo handlowe i gospodarcze. Pytania. Kazusy. Tablice. Testy.