Postępowanie przed sądem I instancji – skarga do WSA
Umiejętność sporządzania pism procesowych, wniosków i opinii prawnych powinien do perfekcji opanować każdy student, który zamierza w przyszłości wykonywać zawód prawnika. W trakcie studiów kładzie się nacisk na przygotowanie teoretyczne, natomiast aspekty praktyczne często są pomijane co powoduje, że studenci mają nielada problemy, z wydawać by się mogło prostymi zadaniami, jakie stawiane są przed nimi w trakcie praktyk studenckich, a następnie w życiu zawodowym. Celem nowego cyklu jest zaprezentowanie metody przygotowywania różnorodnych pism z zakresu prawa w oparciu o konkretny stan faktyczny.
Wprowadzenie
Prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez uzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd zostało zagwarantowane art. 45 Konstytucji RP.
W Konstytucji został również określony ustrój sądownictwa na terenie RP. Artykuł 175 Konstytucji stanowi, że wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Sądy administracyjne, które ze względu na tematykę niniejszego opracowania stanowią przedmiot naszego zainteresowania, sprawują kontrolę nad działalnością organów administracji publicznej. Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi1 do sądu administracyjnego służy skarga na decyzje administracyjne.
|
SĄDOWA KONTROLA NAD DZIAŁANOŚCIĄ ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ |
|||
|
ETAPY KONTROLI |
Wniesienie skargi za pośrednictwem organu administracji Badanie spełnienia wymogów formalnych pisma Możliwość skorzystania przez organ administracji z uprawnień samokontrolnych Przekazanie przez organ administracji skargi sądowi (zawiera odpowiedź i akta sprawy) Rozprawa Wydanie orzeczenia |
||
|
1. |
RODZAJ ŚRODKA ZASKARŻENIA |
skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego |
|
|
2. |
FUNKCJE (CELE) SKARGI |
zakwestionowanie prawidłowości rozstrzygnięcia organu administracji publicznej weryfikacja rozstrzygnięć pod względem ich zgodności z prawem usunięcie z obrotu prawnego aktów sprzecznych z prawem |
|
|
3. |
PRZEDMIOT ZASKARŻENIA |
decyzje administracyjne postanowienia administracyjne, na które służy zażalenie, kończące postępowanie w sprawie, rozstrzygające sprawę co do istoty postanowienia wydane w postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym inne akty lub czynności administracyjne dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego, wydane w indywidualnych sprawach akty prawa miejscowego i inne akty podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej przez jednostki samorządu terytorialnego i terenowe organy administracji rządowej akty nadzoru nad działalnością organów jed- nostek samorządu terytorialnego bezczynność organów administracji UWAGA przepisy często zastępują słowo ,,decyzja” innymi określeniami: potwierdzenie, zezwolenie, pozwolenie, nakaz, zakaz, zarządzenie, bądź nie określają formy załatwienia sprawy |
|
|
4. |
BUDOWA SKARGI |
oznaczenie sądu, do którego jest skierowana imię, nazwisko lub nazwa stron (ew. przedstawicieli ustawowych, pełnomocników) adres skarżącego (siedziby bądź adres do doręczeń) wskazanie przedmiotu zaskarżenia (decyzji, postanowienia itp.) wskazanie organu, którego działania skarga dotyczy określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego osnowa (wnioski i oświadczenia uzasadniające słuszność skargi) podpis wnoszącego skargę (przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika) załączniki (np. pełnomocnictwa, wyciągi z KRS, potwierdzenie opłacenia skargi) |
|
|
5. |
PRZESŁANKI DOPUSZCZALNOŚCI SKARGI |
w razie uchybień możliwa jest konwalidacja braków |
zachowanie terminu zachowanie warunków formalnych skargi wniesienie skargi przez organ posiadający zdolność sądową i procesową opłacenie skargi |
|
braków konwalidować nie można |
złożenie skargi do sądu administracyjnego właściwego rzeczowo wyczerpanie innych środków zaskarżenia przed złożeniem skargi (skorzystanie z zażaleń, odwołań, wniosków o ponowne rozpatrzenie sprawy) wcześniejsze wezwanie organu do usunięcia naruszenia prawa wniesienie skargi za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżone rozstrzygnięcie |
||
|
6. |
PODMIOTY UPRAWNIONE DO WNIESIENIA SKARGI(art. 50 PrPostAdm) |
każdy, kto ma w tym interes prawny prokurator Rzecznik Praw Obywatelskich organizacja społeczna (w zakresie swojej działalności statutowej; w sprawach dotyczących interesów innych osób; jeśli brała udział w postępowaniu administracyjnym) inny podmiot (w wypadku, gdy ustawa przyznała mu prawo wniesienia skargi) |
|
|
7. |
TERMIN DO SKŁADANIA SKARGI(art. 53 PrPostAdm) |
30 dni – od doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie bądź od doręczenia skarżącemu odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa60 dni – od wezwania organu przez skarżącego do usunięcia naruszenia prawa, gdy brak odpowiedzi 6 miesięcy – dla prokuratora bądź Rzecznika Praw Obywatelskich od doręczenia rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej lub od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności przez organ brak ograniczenia czasowego – gdy skarżymy bezczynność organu |
|
|
8. |
SKUTEK ZŁOŻENIA SKARGI (art. 61 § 1 i 2 PrPostAdm) |
zasadą jest, że wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego aktu lub czynności istnieje możliwość złożenia wniosku o wstrzymanie wykonania skarżonego aktu bądź czynności; przesłanki: niebezpieczeństwo wyrządzenia znaczącej szkody oraz niebezpieczeństwo zaistnienia trudnych do odwrócenia skutków |
|
|
9. |
PRZESŁANKI ODRZUCENIA SKARGI (art. 58 PrPostAdm) |
sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego (chyba że uprzednio sąd powszechny uznał się za niewłaściwy w sprawie) skarga została wniesiona po terminie braki formalne skargi nie zostały w wyznaczonym przez organ terminie uzupełnione res iudicata – ta sama sprawa między tymi samymi stronami została już prawomocnie osądzona zawisłość sprawy – w tej samej sprawie między tymi samymi stronami już toczy się postępowanie brak zdolności sądowej u jednej ze stron wnoszący skargę nie ma zdolności procesowej w składzie organów jednostki organizacyjnej zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie z innych przyczyn wniesienie skargi okazało się niedopuszczalne |
|
Przykład skargi do WSA
Stan faktyczny sprawy:
Spółka „Budujemy Dom” w 2006 r. nabyła nieruchomość w centrum Warszawy w celu wybudowania na niej obiektu mieszkalno-usługowego.
2.1.2007 r. uzyskała decyzję Burmistrza Gminy Warszawa-Centrum zatwierdzającą projekt budowlany pozwalający na budowę obiektu.
Od decyzji tej do Wojewody Mazowieckiego postanowił odwołać się właściciel sąsiedniej nieruchomości spółka „Z”. Wojewoda Mazowiecki na skutek odwołania decyzją z 27.2.2007 r. utrzymał w mocy decyzję Burmistrza Gminy Centrum zatwierdzającą projekt budowlany i pozwalającą na budowę.
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z 15.2.2007 r. nakazał rozbiórkę wszystkich elementów zbudowanych po 30.1.2007 r. z zastrzeżeniem, że obowiązek podlega wykonaniu, gdy decyzja stanie się ostateczna.
27.2.2007 r. spółka „Budujemy Dom” złożyła odwołanie od decyzji nakazującej rozbiórkę – wydanej przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
2.3.2007 r. spółka „Z” wniosła do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody Mazowieckiego z 27.2.2007 r., zarzucając wydanie decyzji pozwalającej na budowę wobec nieruchomości, co do której istnieje nakaz rozbiórki.
Decyzją z 23.3.2007 r. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził nieważność decyzji Wojewody Mazowieckiego z 27.2.2007 r.
20.4.2007 r. spółka „Budujemy Dom” złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, wnosząc o uchylenie decyzji z 23.3.2007 r.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z 5.5.2007 r. utrzymał w mocy własną decyzję z 23.3.2007 r.
11.5.2007 r. spółka „Budujemy Dom” złożyła skargę do WSA.
Wzór skargi
|
Warszawa, dnia 11.5.2007 r.2 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie 00–013 Warszawa ul. Jasna 23 za pośrednictwem:4 Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego Skarżący: „Budujemy Dom” Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie ul. Budowlana 1 reprezentowana przez Edwarda Mak – Prezesa Zarządu Strona Przeciwna: Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego 00-926 Warszawa ul. Krucza 38/425 Wartość przedmiotu sporu: sprawa nie dotyczy należności pieniężnych6. SKARGA NA DECYZJĘ GŁÓWNEGO INSPEKTORA NADZORU BUDOWLANEGO7 Wnoszę skargę na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 23.3.2008 r. (sygn. akt OR/ORZ/ACS/2/2345/67/8), doręczoną na adres spółki w dniu 1.4.2008 r. Decyzją tą Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego utrzymał w mocy własną decyzję z dnia 23.3.2008 r. (sygn. akt OR/ORZ/ACS/3/3456/67/9)8. Zaskarżonej decyzji zarzucam9: 1. Naruszenie przepisów prawa procesowego, to jest art. 16 § 1 KPA, poprzez pominięcie faktu, że nieostateczna decyzja może być aż do upływu terminu określonego w art. 129 § 2 KPA skutecznie zaskarżona, a w konsekwencji zmieniona lub uchylona. Naruszenie to miało istotny wpływ na wynik sprawy, gdyż rozstrzygnięcie oparte zostało na decyzji, co do której nie ma pewności, iż będzie w ogóle funkcjonować w obrocie prawnym, w szczególności jako orzeczenie będące przesłanką innych rozstrzygnięć. 2. Naruszenie przepisów prawa procesowego, to jest art. 15 oraz art. 127 § 1 KPA, poprzez zanegowanie dwuinstancyjności postępowania, które to naruszenie miało istotny wpływ na wynik sprawy, skutkując faktycznym pozbawieniem strony prawa do rozpoznania sprawy przez organ drugiej instancji. 3. Naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest art. 35 ust. 5 ustawy z 7.7.1994 r. (t. jedn.: Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.) – Prawo budowlane, gdyż błędnie zostało przyjęte, że zachodzą określone w tym przepisie przesłanki odmowy udzielenia pozwolenia na budowę, podczas gdy nie funkcjonowała w obrocie prawnym ostateczna decyzja orzekająca nakaz rozbiórki. Mając na uwadze powyższe, wnoszę o10: 1. Uchylenie zaskarżonej decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 23 marca 2008 r.; 2. Zasądzenie od Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz skarżącego kosztów postępowania11. UZASADNIENIE12 Główny Inspektor Nadzoru Budowanego decyzją z dnia 23 marca 2001 r. wydaną na wniosek spółki „Z” stwierdził nieważność decyzji Wojewody Mazowieckiego z dnia 27 lutego 2007 r. (znak AZP/II-3456-WC/16/2007), utrzymującej w mocy decyzję Burmistrza Gminy Warszawa-Centrum z dnia 2 stycznia 2007 r. (znak: GA/GH7/1111/1111/00). Na skutek złożonego w dniu 20 kwietnia 2007 r. przez stronę skarżącą wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia 5 maja 2007 r. utrzymał w mocy własną decyzją z dnia 23 marca 2007 r. Rozpoznając wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego przyjął, że brak jest podstaw do zmiany decyzji, a podnoszone w odwołaniu kwestie pozostają bez wpływu na wydane rozstrzygnięcie. Organ orzekający wywiódł dalej, że dnia 27 lutego 2007 r. Wojewoda Mazowiecki decyzją utrzymał w mocy decyzję zatwierdzającą projekt budowlany i zezwalającą na budowę spółce „Budujemy Dom” Sp. z o.o., podczas gdy Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia 15 lutego 2007 r. nakazał rozbiórkę inwestycji. W konsekwencji zatem, zdaniem Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, w niniejszej sprawie zaistniała sytuacja objęta hipotezą normy art. 35 ust. 5 Prawa budowlanego. Zarzut podnoszony przez stronę skarżącą, iż decyzja Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego jest nieostateczna, w ocenie organu, nie może stanowić podstawy do uchylenia bądź zmiany decyzji. Należy jednak zwrócić uwagę na następujące kwestie: Zaskarżona decyzja Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego narusza prawo, w tym w szczególności art. 16 § 1, art. 15, art. 127 § 1 KPA oraz art. 35 ust. 5 Prawa budowlanego, i jako taka nie może się ostać w obrocie prawnym13. I. Naruszenie przepisu art. 16 § 1, art. 15 oraz art. 127 § 1 KPA Przepisy, na których naruszenie powołuje się strona skarżąca, statuują zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego i ochrony decyzji ostatecznych, przyznając im cechę trwałości. Powołane powyżej normy postępowania administracyjnego mają na celu takie ukształtowanie procesu, aby strona miała zapewnioną kontrolę instancyjną podjętego rozstrzygnięcia i nie poniosła szkody z tytułu wykonania nieostatecznej decyzji administracyjnej. Dopiero bowiem decyzja, od której nie można wnieść odwołania, czy to na skutek rozpoznania odwołania przez organ drugiej instancji, czy też bezskutecznego upływu terminu do wniesienia odwołania, stanowi, „że jest to ostateczne załatwienie sprawy administracyjnej” (wyrok NSA z 15.7.1998 r., II SA 730/98, niepubl.14). Takie zatem rozstrzygnięcie podlega wykonaniu. W innym bowiem wypadku (por. B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1998, s. 638 i n.) „możliwość prawna wykonania decyzji nieostatecznej powodować może brak skuteczności ochrony na drodze postępowania odwoławczego, wywołać bowiem może stan prawny i faktyczny, którego nie będzie można odwrócić”15. Gwarancyjny charakter powołanych uregulowań nie może budzić wątpliwości. W niniejszej sprawie, wobec wydania przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego decyzji z dnia 15 lutego 2007 r., nakazującej rozbiórkę, skarżący wniósł w dniu 27 lutego 2007 r. odwołanie od przedmiotowej decyzji. Do dnia złożenia niniejszej skargi Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego nie wydał decyzji w przedmiocie rozpoznania odwołania od decyzji z dnia 2 stycznia 2007 r., a w konsekwencji decyzja organu pierwszej instancji nie stała się ostateczna ani wykonalna. Uzasadnienie charakteru naruszenia przepisów prawa procesowego przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego przy wydawaniu zaskarżanej decyzji zmusza do sięgnięcia do wykładni systemowej KPA. Przepisy procedury administracyjnej znają instytucję współdziałania przy wydawaniu decyzji, określoną w art. 106 KPA. Przepis ten był wielokrotnie przedmiotem badania przez Naczelny Sąd Administracyjny. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyrażonym w uchwale z 9.11.1998 r. (OPS 8/98, OSNA 1999, Nr 1, poz. 7): „Jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ, wydanie decyzji przed rozpoznaniem zażalenia na postanowienie w przedmiocie zajęcia stanowiska, o którym mowa w art. 106 § 5 KPA, narusza przepis art. 106 § 1 KPA”. W uzasadnieniu podjętej uchwały Sąd podnosi, iż „(…) zgodnie z art. 145 § 1 pkt 5 KPA wydanie decyzji ostatecznej bez wymaganego stanowiska organu współdziałającego jest wadą stanowiącą podstawę do wznowienia postępowania bez względu na to, czy wada ta miała wpływ na treść decyzji. Zajęcie zatem stanowiska po wydaniu decyzji ostatecznej, bez względu na jego istotę, nie konwaliduje wcześniejszego postępowania”. Wnioskowanie a minori ad maius prowadzi do następującego stwierdzenia. Skoro niedopuszczalnym jest wydanie ostatecznej decyzji rozstrzygającej o prawach stron bez uprzedniego zakończenia postępowania zażaleniowego w przedmiocie zajęcia stanowiska przez organ współdziałający przy wydawaniu decyzji, to tym bardziej niezgodne z prawem jest wydanie decyzji w oparciu o nieostateczną i niepodlegającą wykonaniu decyzję innego organu administracji. Przyjęcie innej konstrukcji i dopuszczenie do wydania decyzji administracyjnej w oparciu o nieostateczną decyzję innego organu prowadziłoby do złamania jednej z podstawowych zasad postępowania administracyjnego – zasady dwuinstancyjności postępowania. Sposób wykładni prawa dokonany przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego na tle skarżonej decyzji prowadzi do rozstrzygnięcia sprzecznego z zasadami postępowania administracyjnego. Na marginesie należy także wskazać, że Naczelny Sąd Administracyjny w przywołanej powyżej uchwale stwierdził również, iż późniejsze, po wydaniu decyzji przez organ meritii, zajęcie stanowiska przez organ współdziałający, bez względu na jego istotę, nie konwaliduje wcześniejszego postępowania. Nawet zatem w sytuacji utrzymania w mocy przez organ drugiej instancji decyzji nakazującej rozbiórkę decyzja stwierdzająca nieważność dotknięta jest wadą, która uniemożliwia tej decyzji pozostawanie w obrocie prawnym. W niniejszej sprawie należy sięgnąć do uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15.1.1985 r. (II SA 1585/84, ONSA 1985, Nr 1, poz. 2), w którym to Sąd stwierdził: „Z akt sprawy wynika, że skarżący (…) złożył odwołanie od decyzji (…) w sposób i w terminie określonym w art. 129 KPA. W związku z powyższym decyzja (…) nie mogła być uznana za decyzję ostateczną, podlegającą wykonaniu. (…) W świetle powyższych uwag za błędny uznać należy pogląd wyrażony w zaskarżonej decyzji, że wobec notarialnego nabycia przez (…) spornego gruntu postępowanie odwoławcze wszczęte na skutek odwołania (…) należy umorzyć jako bezprzedmiotowe. Postępowanie odwoławcze bowiem nie stało się bezprzedmiotowe, skoro nie zostało rozpoznane złożone w sposób prawidłowy odwołanie od decyzji organu I instancji. Bezprzedmiotowość tego postępowania miałaby miejsce, gdyby (…) cofnął odwołanie, co jednak w sprawie nie nastąpiło. Sam fakt notarialnego nabycia przez (…) spornego gruntu nie powoduje bezprzedmiotowości postępowania odwoławczego. Natomiast ostateczne rozstrzygnięcie tej sprawy w postępowaniu administracyjnym może być podstawą wszczęcia postępowania przed sądem powszechnym o uznanie aktu notarialnego za nieważny”. Skoro zatem dokonanie przez organ administracji czynności cywilnoprawnej w oparciu o decyzję błędnie przyjętą za ostateczną i podlegającą wykonaniu może skutkować wystąpieniem do sądu powszechnego o stwierdzenie nieważności tej czynności, to w pełni uzasadniony jest następujący wniosek. Niedopuszczalnym jest wydanie decyzji administracyjnej w oparciu o inną decyzję, w stosunku do której zostało wszczęte i nie zostało jeszcze zakończone postępowanie odwoławcze. Wskazane powyżej stanowisko skarżącego uzasadnia zarzut naruszenia art. 16 § 1, art. 15 i art. 127 § 1 KPA. II. Naruszenie przepisu art. 35 ust. 5 Prawa budowlanego Zgodnie z brzmieniem art. 35 ust. 5 Prawa budowlanego: „Właściwy organ wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę, jeżeli na terenie, którego dotyczy projekt zagospodarowania działki lub terenu, znajduje się obiekt budowlany, w stosunku do którego orzeczono nakaz rozbiórki”. Zdaniem strony skarżącej wykładnia przepisu art. 35 ust. 5 Prawa budowlanego czytanego łącznie z art. 48 tej ustawy nie powinna nastręczać wątpliwości. Artykuł 48 Prawa budowlanego zawiera normę prawną zobowiązującą organ władzy budowlanej do podjęcia decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia lub też zgłoszenia. Brak przepisu art. 35 ust. 5, jak to trafnie wskazuje doktryna, pozbawiałby przynajmniej w części skuteczności postanowień art. 48. W sprawie objętej niniejszym postępowaniem i wbrew stanowisku Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego nie aktualizuje się jednak norma art. 35 ust. 5 Prawa budowlanego. Zawarte w cytowanym przepisie sformułowanie „orzeczono nakaz rozbiórki” dotyczy ostatecznej i wykonalnej decyzji nakazującej inwestorowi dokonania rozbiórki danego obiektu budowlanego. Inna interpretacja komentowanego przepisu nie daje się pogodzić z zasadami ogólnymi postępowania administracyjnego, a w szczególności powoływanym wyżej art. 15 i art. 16 KPA. W niniejszym postępowaniu brak jest jednak ostatecznej decyzji nakazującej rozbiórkę. Wobec przedstawionych powyżej argumentów należy jeszcze raz wskazać, iż decyzja Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 5 maja 2007 r., jak i poprzedzająca ją decyzja z dnia 23 marca 2007 r. narusza postanowienia art. 15, art. 16 § 1 i art. 127 § 1 KPA oraz art. 35 ust. 5 Prawa budowlanego. Naruszenia te zaś miały istotny wpływ na treść podjętego rozstrzygnięcia, skutkując błędnym przyjęciem, iż decyzja Wojewody Mazowieckiego z dnia 27 lutego 2007 r. rażąco narusza prawo. Z uwagi na wskazane powyżej okoliczności wnoszę jak w petitum skargi. Edward Mak16 Prezes Zarządu Zał.:17 – odpis z rejestru skarżącego; – potwierdzenie przelewu na rachunek bankowy sądu – 500 zł tytułem wpisu stałego;18 – odpis skargi wraz z załącznikami dla strony przeciwnej. |
* Autorka jest wykładowcą akademickim, prezesem Europejskiego Centrum Konsultacji Prawnych.
1 Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej jako: PrPostAdm.
2 W tym miejscu wnoszący skargę oznacza datę i miejsce stworzenia pisma. Należy pamiętać, że sąd nie będzie brał pod uwagę daty wskazanej w piśmie, badając, czy termin na wniesienie skargi został zachowany. Uznaje się, że termin do wniesienia pisma został zachowany, gdy przed upływem ostatniego dnia tego terminu pismo zostało złożone w biurze podawczym sądu bądź zgodnie z art. 83 § 3 PrPostAdm oddane w polskim urzędzie pocztowym lub w polskim urzędzie konsularnym.
3 Zgodnie z art. 13 § 2 PrPostAdm zasadą jest, że do rozpoznania sprawy właściwy jest wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność została zaskarżona.
4 Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 PrPostAdm).
5 W postępowaniu w sprawie sądowoadministracyjnej stronami są skarżący oraz organ, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem skargi (art. 32 PrPostAdm).
6 W każdym piśmie wszczynającym postępowanie sądowe w danej instancji należy podać wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy wysokość opłaty. Jeżeli przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna, stanowi ona wartość przedmiotu zaskarżenia art. 215 § 1 i art. 216 PrPostAdm.
7 Oznaczenie rodzaju pisma (art. 46 § 1 PrPostAdm).
8 Wskazanie zaskarżonej decyzji (art. 57 § 1 PrPostAdm).
9 Określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego (art. 57 § 1 PrPostAdm).
10 Zgodnie z art. 45 PrPostAdm zawarcie w piśmie wniosków strony.
11 W myśl art. 199 PrPostAdm strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. W razie uwzględnienia skargi przez sąd I instancji przysługuje skarżącemu od organu, który wydał zaskarżony akt lub podjął zaskarżoną czynność albo dopuścił się bezczynności, zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw (art. 200 PrPostAdm). Z kolei art. 205 § 1 PrPostAdm stanowi, że do niezbędnych kosztów postępowania prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem lub radcą prawnym, zalicza się poniesione przez stronę koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdu i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata lub radcy prawnego.
12 Osnowa wniosku (uzasadnienie) na tę część skargi składa się przede wszystkim z przytoczenia okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających wniesienie skargi i zawartych w niej wniosków skarżącego (art. 46 § 1 PrPostAdm).
13 Wskazanie naruszenia norm prawnych (określenie naruszenia prawa) – art. 57 § 1 pkt 3 PrPostAdm.
14 Przytoczenie w skardze wyroków sądów administracyjnych, a w szczególności NSA, ma za zadanie przekonać sąd co do słuszności twierdzeń skarżącego. Przytoczone orzeczenia sądowe mają za zadanie potwierdzić, że wnioski skarżącego zawarte w skardze znajdowały już w podobnych przypadkach w judykaturze określone rozstrzygnięcia. Należy jednak pamiętać, że sąd nie jest związany orzeczeniami wydanymi w innych sprawach.
15 Powołanie się na publikacje naukowe, w tym na artykuły, podręczniki i komentarze do ustaw, zwiększa wartość merytoryczną pisma. Pomaga w prawidłowej interpretacji przepisów prawa. Nie może jednak samo w sobie przesądzać o słuszności twierdzeń skarżącego.
16 Pismo powinno być podpisane własnoręcznie przez wnoszącego; wymogu podpisu nie spełnia pieczęć ani faksymile.
17 Zgodnie z art. 47 PrPostAdm do pisma strony należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich stronom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych. Natomiast odpisami mogą być także uwierzytelnione fotokopie bądź uwierzytelnione wydruki poczty elektronicznej.
18 Opłatę sądową należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie. Opłatę tę uiszcza się gotówką w kasie właściwego sądu administracyjnego lub na jego rachunek bankowy. Końcówki opłat zaokrągla się wzwyż do pełnych złotych (art. 219 PrPostAdm). Zasadą jest, że do uiszczenia kosztów sądowych obowiązany jest ten, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki (art. 214 § 1). Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata (art. 220 § 1 PrPostAdm). Podstawę do ustalenia wpisu stałego w wysokości 500 zł stanowi § 2 pkt 3 ppkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 16.12.2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193).
Źródła:
1. B. Adamiak, J. Borkowski, Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2007.
2. B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1998.
3. E. Bojanowski, Z. Cieślak, J. Lang, Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi. Zarys wykładu prawo administracyjne, Warszawa 2008.
4. Z. Janowicz, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1999.
5. Rozporządzenie Rady Ministrów z 16.12.2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193).
6. M. Rusałko, Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Bielsko-Biała 2007.
7. Uchwała z 9.11.1998 r. (OPS 8/98, OSNA 1999, Nr 1, poz. 7).
8. Ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.).
9. Ustawa z 2.4.1997 r. – Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
10. Ustawa z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
11. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15.8.1985 r. (II SA 1585/84, ONSA 1985, Nr 1, poz. 2).
12. Wyrok NSA z 15.7.1998 r., II SA 730/98, niepubl.