Repetytoria Becka

Właściwość sądu – kazus

Stan faktyczny:

W pozwie z 18.6.2016 r., wniesionym do Sądu Rejonowego w O. powód żądał zasądzenia od pozwanego Janusza G. kwoty 10 000 zł wraz z odsetkami. Przed trzecim terminem rozprawy w dniu 6.8.2016 r. powód złożył pismo procesowe w którym rozszerzył powództwo, żądając zasądzenia 40 000 zł. Sąd Rejonowy wydał wyrok w dniu 23.8.2016 r., mocą którego zasądził 35 000 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu, w pozostałej części oddalił powództwo.

W apelacji od tego wyroku pozwany zarzucił nieważność postępowania, gdyż Sądem właściwym do rozpoznania był Sąd Okręgowy w O.

Problem:

Czy zarzut apelacji jest uzasadniony?

Rozwiązanie:

Zgodnie z art. 17 pkt 4 KPC do właściwości sądów okręgowych należą zasadniczo sprawy o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć złotych. Przedmiotem postępowania jest roszczenie o zapłatę, które z uwagi na wartość przedmiotu sporu (art. 19 KPC), podlega rozpoznaniu przez Sąd Rejonowy na zasadzie określonej w art. 16 KPC Zgodnie z art. 379 pkt 6 KPC nieważność postępowania zachodzi jeżeli sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu. Nawet jeśli przyjąć, iż w sprawie wartość przedmiotu sporu przewyższałaby kwotę 75 000 złotych i uzasadniała właściwość Sądu Okręgowego do rozpoznania sprawy w I instancji, z uwagi na brak wyłączności orzekania Sądu Okręgowego w sprawie o zapłatę nie sposób stwierdzić nieważności postępowania z tej przyczyny. Powołany przepis stwierdza, iż nieważność postępowania zachodzi tylko, gdy w sprawie orzekał Sąd Rejonowy, gdy właściwy był sąd okręgowy, ale bez względu na wartość przedmiotu sporu (por. art. 17 KPC).

Zmianą powództwa wpływającą na właściwość rzeczową sądu jest także zmiana polegająca tylko na podwyższaniu wysokości dochodzonego roszczenia (art. 193 § 1 KPC; uchw. SN z 23.4.1993 r., III CZP 44/93, Legalis). W przypadku rozszerzenia powództwa ponad kwotę 75 000 złotych Sąd Rejonowy powinien stwierdzić swoją niewłaściwość rzeczową i przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu rzeczowo i miejscowo właściwemu do rozpoznania sprawy w I instancji. Natomiast, jeśli pomimo tego Sąd Rejonowy rozstrzygnie sprawę i wyda wyrok, dojdzie do naruszenia przepisów postępowania regulujących właściwość rzeczową (art. 16, art. 17 pkt 4 KPC), które to naruszenie będzie podlegało ocenie sądu odwoławczego.

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy pozostał właściwy do rozpoznania sprawy w I instancji, co powinno skutkować oddaleniem apelacji (art. 385 KPC).

Literatura:
E. Marszałkowska-Krześ, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis 2016.

Orzecznictwo:
Uchwała SN z 23.4.1993 r. (III CZP 44/93, Legalis).

Powyższy kazus wraz z opracowaniem pochodzi z publikacji Postępowanie cywilne. Pytania. Kazusy. Tablice. Testy.