Kodeks postępowania administracyjnego – pytania na aplikacje prawnicze z opracowaniem i orzecznictwem
autor: Rafał Maciąg – radca prawny
Pytania pochodzą z egzaminów wstępnych na aplikacje: adwokacką/radcowską (A/R), notarialną (N) oraz komorniczą (K), które odbyły się 26.9.2020 r.
1. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, organ administracji publicznej może zawiesić postępowanie jeżeli:
- wystąpi o to jedna ze stron lub podmiot uczestniczący w postępowaniu na prawach strony, nawet wtedy, gdy sprzeciwiają się temu inne strony,
- wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, nawet wtedy, gdy sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to słusznemu interesowi tych stron,
- wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 98 § 1 KPA)
Organ administracji publicznej może zawiesić postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu. Jeżeli w okresie trzech lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane (art. 98 § 1 i 2 KPA).
Wyrok NSA – ośrodek zamiejscowy w Warszawie z 24.9.2003 r., I SA 2263/01, J. Rychlik (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne), Kodeks postępowania administracyjnego. Orzecznictwo Aplikanta, wyd. 5, C. H. Beck, Warszawa 2017, s. 321:
„Jeżeli strona domagała się zawieszenia postępowania odwoławczego na zgodny wniosek stron, a dopiero w zażaleniu na postanowienie zmieniła to stanowisko i żądała zawieszenia postępowania z urzędu na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 KPA, to organ I instancji nie mógł rozpatrzyć tej kwestii w ramach zgłoszonego wniosku w trybie art. 98 § 1 KPA, zwłaszcza gdy druga strona nie wyraziła na to zgody”.
2. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego na postanowienie o wydaniu zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy albo o odmowie wydania takiego zaświadczenia:
- nie przysługuje zażalenie,
- przysługuje zażalenie,
- przysługuje sprzeciw.
Prawidłowa odpowiedź: B (art. 122f § 2 KPA)
Zgodnie z art. 122f, na wniosek strony organ administracji publicznej, w drodze postanowienia, wydaje zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy albo odmawia wydania takiego zaświadczenia (§ 1). Na postanowienie, o którym mowa w § 1, przysługuje zażalenie (§ 2). Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy zawiera:
1) oznaczenie organu administracji publicznej i strony lub stron postępowania;
2) datę wydania zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy;
3) powołanie podstawy prawnej;
4) treść rozstrzygnięcia sprawy załatwionej milcząco;
5) datę milczącego załatwienia sprawy;
6) pouczenie o możliwości wniesienia zażalenia;
7) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania zaświadczenia, a jeżeli zaświadczenie zostało wydane w formie dokumentu elektronicznego – kwalifikowany podpis elektroniczny (§ 3)[1].
Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy doręcza się wszystkim stronom w sprawie załatwionej milcząco (§ 4). W zakresie nieuregulowanym w § 1-4 do zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy stosuje się przepisy działu VII (§ 5).
3. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, na wydane w toku postępowania postanowienia służy stronie zażalenie, gdy kodeks tak stanowi; wniesienie zażalenia na postanowienie:
- wstrzymuje wykonanie postanowienia,
- wstrzymuje wykonanie postanowienia tylko w przypadku, gdy strona wykaże, że wykonanie postanowienia zagraża jej słusznemu interesowi,
- nie wstrzymuje wykonania postanowienia, jednakże organ administracji publicznej, który wydał postanowienie, może wstrzymać jego wykonanie, gdy uzna to za uzasadnione.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 143 KPA)
Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia, jednakże organ administracji publicznej, który wydał postanowienie, może wstrzymać jego wykonanie, gdy uzna to za uzasadnione (art. 143 KPA).
Wyrok WSA w Warszawie z 6.2.2007 r., IV SAB/Wa 166/06, Legalis:
„Skoro brak jest rozstrzygnięcia, które powinno zapaść bez zbędnej zwłoki z uwzględnieniem terminów określonych w art. 35 i 36 KPA, to wystąpiła bezczynność organu. Okoliczność, że wniesiono zażalenie na postanowienie o wszczęciu postępowania, pozostaje bez znaczenia dla oceny powyższej okoliczności, jeżeli organ nie wstrzymał wykonania postanowienia”.
Wyrok WSA w Rzeszowie z 8.1.2009 r., IV SA/Rz 559/08, Legalis:
„Artykuł 143 KPA dotyczy postanowień, które podlegają wykonaniu. Tego waloru nie posiada postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia”.
- (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, administracyjna kara pieniężna nie podlega egzekucji, jeżeli:
- upłynął rok od dnia, w którym kara powinna by wykonana,
- upłynęły trzy lata od dnia, w którym kara powinna by wykonana,
- upłynęło pięć lat od dnia, w którym kara powinna by wykonana.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 189g § 3 KPA)
Zgodnie z art. 189g, administracyjna kara pieniężna nie może zostać nałożona, jeżeli upłynęło pięć lat od dnia naruszenia prawa albo wystąpienia skutków naruszenia prawa (§ 1). Przepisu § 1 nie stosuje się do spraw, w przypadku których przepisy odrębne przewidują termin, po upływie którego nie można wszcząć postępowania w sprawie nałożenia administracyjnej kary pieniężnej lub stwierdzenia naruszenia prawa, w następstwie którego może być nałożona administracyjna kara pieniężna (§ 2). Administracyjna kara pieniężna nie podlega egzekucji, jeżeli upłynęło pięć lat od dnia, w którym kara powinna być wykonana (§ 3).
5. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, odmowa wydania zaświadczenia bądź zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie następuje w drodze:
- postanowienia, na które nie służy zażalenie,
- postanowienia, na które służy zażalenie,
- decyzji.
Prawidłowa odpowiedź: B (art. 219 KPA)
Odmowa wydania zaświadczenia bądź zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie (art. 219 KPA).
Wyrok WSA w Warszawie z 1.12.2006 r., II SA/Wa 1412/06, J. Rychlik (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne), Kodeks…, s. 549:
„Wyróżnić można trzy przypadku odmowy wystawienia zaświadczenia:
– brak interesu prawnego osoby ubiegającej się o zaświadczenie,
– niewłaściwość organu, do którego skierowano żądanie o wydanie zaświadczenia,
– gdy organ nie może spełnić żądania odnośnie do treści zaświadczenia”.
Wyrok WSA w Łodzi z 19.1.2012 r., III SA/Łd 1073/11, J. Rychlik (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne), Kodeks…, s. 550:
„Zażalenie w trybie art. 219 KPA może wnieść tylko osoba, która wniosła żądanie o wydanie zaświadczenia. Inna osoba, zainteresowana w jakikolwiek sposób wydaniem zaświadczenia, nie może szukać ochrony w art. 219 KPA. Jeżeli legitymowana jest do uzyskania zaświadczenia, swój interes może zaspokoić, składając własny wniosek o jego wydanie”.
6. (N) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, ugoda sporządzona w formie pisemnej lub dokumentu elektronicznego, zawarta w sprawie, w której toczy się postępowanie administracyjne staje się wykonalna:
- z dniem jej podpisania przez strony oraz przez upoważnionego pracownika organu administracji publicznej,
- z dniem wydania przez organ administracji publicznej, przed którym ugoda została zawarta postanowienia o jej zatwierdzeniu,
- z dniem, w którym postanowienie o jej zatwierdzeniu, wydane przez organ administracji publicznej, przed którym ugoda została zawarta stało się ostateczne.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 120 § 1 KPA)
Ugoda staje się wykonalna z dniem, w którym postanowienie o jej zatwierdzeniu stało się ostateczne (art. 120 § 1 KPA). Organ administracji publicznej, przed którym została zawarta ugoda, potwierdza jej wykonalność na egzemplarzu ugody (art. 120 § 2 KPA)[2]. Zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki, jak decyzja wydana w toku postępowania administracyjnego (art. 121 KPA).
7. (N) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, od wydanego przez organ odwoławczy postanowienia o stwierdzeniu uchybienia terminu do wniesienia odwołania:
- przysługuje zażalenie,
- przysługuje odwołanie,
- nie przysługuje środek odwoławczy i postanowienie w tej sprawie jest ostateczne.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 134 w zw. z art. 127 § 1 i art. 144 KPA)
Organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia niedopuszczalność odwołania oraz uchybienie terminu do wniesienia odwołania. Postanowienie w tej sprawie jest ostateczne (art. 134 KPA). Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy; do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji (art. 127 § 1-3 KPA). W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale do zażaleń mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące odwołań (art. 144 KPA).
8. (N) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, jeżeli ustawy szczególne nie stanowią inaczej, organem właściwym do stwierdzenia nieważności decyzji wydanej przez organy jednostek samorządu terytorialnego jest:
- samorządowe kolegium odwoławcze,
- wojewoda,
- zarząd województwa.
Prawidłowa odpowiedź: A (art. 157 § 1 w zw. z art. 17 pkt 1 KPA)
Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:
1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości;
2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa;
3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną albo sprawy, którą załatwiono milcząco;
4) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie;
5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały;
6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą;
7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa (art. 156 § 1 KPA).
Nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn wymienionych w § 1 pkt 1, 3, 4 i 7, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne (art. 156 § 2 KPA)[3]. Właściwy do stwierdzenia nieważności decyzji w przypadkach wymienionych w art. 156 KPA jest organ wyższego stopnia, a gdy decyzja wydana została przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze – ten organ (art. 157 § 1 KPA). Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu (art. 157 § 2 KPA).
Organami wyższego stopnia w rozumieniu KPA są:
1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego – samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej;
2) w stosunku do wojewodów – właściwi w sprawie ministrowie;
3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 – odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku – organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością;
4) w stosunku do organów organizacji społecznych – odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku – organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością (art. 17 KPA).
Wyrok WSA w Bydgoszczy z 9.11.2011 r., II SA/Bd 1008/11, J. Rychlik (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne), Kodeks…, s. 530:
„Jeśli organ uznaje, że sprawa dotyczy wniosku pochodzącego od podmiotu, który nie jest legitymowany do jego wniesienia i nie uzyskuje informacji o przewidzianej przepisami prawa podstawie do stwierdzenia nieważności, wtedy odmawia wszczęcia postępowania. Natomiast, gdy organ traktuje uzyskaną informację jako dającą podstawy do działania z urzędu to powinien prowadzić postępowanie i ocenić, czy rzeczywiście istnieją podstawy do wzruszenia ostatecznej decyzji czy też nie i albo stwierdzić nieważność, albo odmówić stwierdzenia nieważności przy braku podstaw do stwierdzenia nieważności”.
9. (N) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, bieg terminu przedawnienia nałożenia administracyjnej kary pieniężnej przerywa:
- wniesienie środka zaskarżenia od deyzji w przedmiocie administracyjnej kary pieniężnej do sądu administracyjnego albo do sądu powszechnego,
- wniesienie żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa,
- ogłoszenie upadłości strony.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 189h § 1 KPA)
Jak stanowi art. 189h KPA, bieg terminu przedawnienia nałożenia administracyjnej kary pieniężnej przerywa ogłoszenie upadłości strony (§ 1). Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia nałożenia administracyjnej kary pieniężnej biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego (§ 2). Jeżeli ogłoszenie upadłości strony nastąpiło przed rozpoczęciem biegu terminu przedawnienia nałożenia administracyjnej kary pieniężnej, bieg tego terminu rozpoczyna się od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego (§ 3). Bieg terminu przedawnienia nałożenia administracyjnej kary pieniężnej nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu z dniem:
1) wniesienia środka zaskarżenia od decyzji w przedmiocie administracyjnej kary pieniężnej do sądu administracyjnego albo sądu powszechnego, albo skargi kasacyjnej od prawomocnego orzeczenia w przedmiocie administracyjnej kary pieniężnej;
2) wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa;
3) doręczenia zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, jeżeli przepisy odrębne przewidują możliwość zarządzenia zabezpieczenia (§ 4).
Termin przedawnienia nałożenia administracyjnej kary pieniężnej rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu:
1) uprawomocnienia się orzeczenia sądu administracyjnego albo sądu powszechnego właściwego do rozpoznania odwołania od decyzji w przedmiocie administracyjnej kary pieniężnej, albo odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy, oddalenia skargi kasacyjnej, albo uchylenia przez Sąd Najwyższy zaskarżonego wyroku i orzeczenia co do istoty sprawy;
2) uprawomocnienia się orzeczenia lub ogłoszenia prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego w sprawie ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa;
3) zakończenia postępowania zabezpieczającego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (§ 5).
10. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, przed rozpatrzeniem prośby o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia organ administracji publicznej:
- z urzędu wstrzymuje wykonanie decyzji lub postanowienia,
- na żądanie strony może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia,
- na żądanie strony wstrzymuje wykonanie decyzji lub postanowienia.
Prawidłowa odpowiedź: B (art. 60 KPA)
Przed rozpatrzeniem prośby o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia organ administracji publicznej na żądanie strony może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia (art. 60 KPA).
11. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, w toku postępowania może być przeprowadzona mediacja, jeżeli:
- pozwala na to charakter sprawy,
- przyczyni się to do przyspieszenia postępowania,
- przepis szczególny tak stanowi.
Prawidłowa odpowiedź: A (art. 96a § 1 KPA)
W toku postępowania może być przeprowadzona mediacja, jeżeli pozwala na to charakter sprawy. Mediacja jest dobrowolna. Celem mediacji jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz dokonanie ustaleń dotyczących jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa, w tym przez wydanie decyzji lub zawarcie ugody.
Uczestnikami mediacji mogą być:
1) organ prowadzący postępowanie oraz strona lub strony tego postępowania albo
2) strony postępowania (art. 96a § 1-4 KPA).
12. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, zatwierdzenie bądź odmowa zatwierdzenia ugody następuje:
- w drodze decyzji, od której służy odwołanie,
- w drodze postanowienia, na które służy zażalenie,
- w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie.
Prawidłowa odpowiedź: B (art. 119 § 1 KPA)
Zatwierdzenie bądź odmowa zatwierdzenia ugody następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie; postanowienie w tej sprawie powinno być wydane w ciągu siedmiu dni od dnia zawarcia ugody (art. 119 § 1 KPA). W przypadku gdy ugoda zawarta została w toku postępowania odwoławczego, z dniem, w którym stało się ostateczne postanowienie zatwierdzające ugodę, traci moc decyzja organu pierwszej instancji, o czym zamieszcza się wzmiankę w tym postanowieniu (art. 119 § 2 KPA). Łącznie z postanowieniem zatwierdzającym ugodę doręcza się stronom odpis ugody (art. 119 § 3 KPA)[4].
13. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie – między innymi – jeżeli:
- decyzja wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości,
- decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu,
- decyzja została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie.
Prawidłowa odpowiedź: B (art. 145 § 1 pkt 6 KPA)
Zgodnie z art. 145 KPA, w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli:
1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe;
2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa;
3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu stosownie do art. 24, 25 i 27 KPA;
4) strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu;
5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję;
6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu;
7) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji (art. 100 § 2 KPA);
8) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione (§ 1).
Z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 postępowanie może być wznowione również przed stwierdzeniem sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa orzeczeniem sądu lub innego organu, jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne dla uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnej szkody dla interesu społecznego (§ 2). Z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 można wznowić postępowanie także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w przepisach prawa (§ 3).
Wyrok WSA we Wrocławiu z 17.12.2009 r., IV SA/Wr 352/09, J. Rychlik (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne), Kodeks…, s. 463:
„Artykuł 145 § 1 pkt 6 KPA dotyczy sytuacji, gdy obowiązek współdziałania został ustanowiony przepisami prawa materialnego. Jego tryb realizacji określa art. 106 KPA. Nie dotyczy to natomiast sytuacji, gdy z wnioskiem o opinię wystąpiła strona w ramach postępowania dowodowego”.
14. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, postępowanie uproszczone może dotyczyć interesu prawnego lub obowiązku:
- więcej niż jednej strony,
- tylko jednej strony,
- co najmniej dwóch stron.
Prawidłowa odpowiedź: B (art. 163b § 2 KPA)
Organ administracji publicznej załatwia sprawę w postępowaniu uproszczonym, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Postępowanie uproszczone może dotyczyć interesu prawnego lub obowiązku tylko jednej strony, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej. Przepisu art. 62 KPA nie stosuje się. W sprawie rozpoznawanej w postępowaniu uproszczonym stosuje się przepisy o milczącym załatwieniu sprawy, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 163b § 1-3 KPA).
„Konstrukcji art. 28 KPA nie w pełni odpowiada użyte w art. 163b § 2 KPA określenie, że »postępowanie uproszczone może dotyczyć interesu prawnego lub obowiązku tylko jednej strony«. Intencja ustawodawcy wydaje się tutaj wprawdzie zrozumiała, jednak wypada dostrzec, że w art. 28 KPA kategorie interesu prawnego lub obowiązku zostały powiązane z »każdym« (kto żąda czynności organu) oraz »kimś« (czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie) i dopiero taki podmiot zyskuje przymiot strony postępowania administracyjnego. W treści art. 163b § 2 KPA natomiast, pojęcia interesu prawnego lub obowiązku oraz strony zostały (językowo) postawione na jednej płaszczyźnie, co mogłoby sugerować, że kwestię przysługiwania interesu prawnego lub obowiązku należy odnosić do – już istniejącej – strony, choć w myśl art. 28 KPA występowanie interesu prawnego lub obowiązku dopiero przesądza o tym, czy dany podmiot (»każdy«) może być w ogóle uznany za stronę postępowania administracyjnego”[5].
15. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, zwierzchni nadzór nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg i wniosków składanych do sądów sprawuje:
- Krajowa Rada Sądownictwa,
- Sąd Najwyższy,
- Minister Sprawiedliwości.
Prawidłowa odpowiedź: A (art. 257 KPA)
Zwierzchni nadzór nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg i wniosków składanych do sądów sprawuje Krajowa Rada Sądownictwa, a do innych organów i jednostek organizacyjnych – Prezes Rady Ministrów (art. 257 KPA).
Nadzór i kontrolę nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg i wniosków sprawują:
1) ministrowie – gdy chodzi o skargi załatwiane przez ministerstwa i inne jednostki organizacyjne bezpośrednio podległe ministrowi;
2) właściwi rzeczowo ministrowie we współdziałaniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej – gdy chodzi o skargi załatwiane przez organy administracji rządowej;
3) terenowe organy administracji rządowej – gdy chodzi o skargi załatwiane przez jednostki organizacyjne nadzorowane przez te organy;
4) organy wyższego stopnia oraz właściwe organy naczelne – gdy chodzi o skargi załatwiane przez pozostałe organy państwowe i organy państwowych jednostek organizacyjnych;
5) Prezes Rady Ministrów i wojewodowie – gdy chodzi o skargi załatwiane przez organy jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządowe jednostki organizacyjne (art. 258 § 1 KPA).
Nadzór i kontrolę nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg i wniosków w organach organizacji społecznych sprawują statutowe organy nadzorcze tych organizacji oraz organy wyższego stopnia, zaś w organach naczelnych tych organizacji – organ administracji rządowej sprawujący nadzór nad działalnością danej organizacji (art. 258 § 2 KPA). Organy, o których mowa w art. 258 KPA, dokonują okresowo, nie rzadziej niż raz na dwa lata, ocen przyjmowania i załatwiania skarg i wniosków przez organy i jednostki organizacyjne poddane ich nadzorowi (art. 259 § 1 KPA). W wyniku przeprowadzonych kontroli oraz ocen organy wymienione w § 1 dążą do usunięcia przyczyn skarg oraz do pełnego wykorzystania wniosków w celu polepszenia działalności poszczególnych organów i innych państwowych jednostek organizacyjnych (art. 259 § 3 KPA).
„Artykuł 257 KPA posługuje się ogólnym terminem »zwierzchni nadzór«, nie precyzując środków, jakimi wymienione w tym przepisie organy w ramach nadzoru dysponują. Założyć więc trzeba, że Prezes Rady Ministrów oraz Krajowa Rada Sądownictwa zobowiązane są do ogólnej pieczy nad sprawnym i rzetelnym załatwianiem skarg i wniosków”[6].
Bibliografia:
Hauser R. (red.), Wierzbowski M. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, wyd. 4 zmienione i uzupełnione, C. H. Beck, Warszawa 2017
Rychlik J. (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne), Kodeks postępowania administracyjnego. Orzecznictwo aplikanta, wyd. 5, C. H. Beck, Warszawa 2017
[1] Od 5.10.2021 r. na mocy ustawy z 18.11.2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2320) weszło w życie następujące brzmienie pkt 7:
„7) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania zaświadczenia.”
[2] Od 5.10.2021 r. na mocy ustawy z 18.11.2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2320) § 2 art. 120 KPA został uchylony.
[3] Od 16.9.2021 r. na mocy ustawy z 11.8.2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1491) weszło w życie następujące brzmienie § 2 art. 156 KPA:
„§ 2. Nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn wymienionych w § 1, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne.”
[4] Od 5.10.2021 r. na mocy ustawy z 18.11.2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2320) weszło w życie następujące brzmienie § 3 art. 119 KPA:
„§ 3. Łącznie z postanowieniem zatwierdzającym ugodę doręcza się stronom ugodę albo jej odpis.”
[5] P. Gołaszewski, w: R. Hauser (red.), M. Wierzbowski (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, wyd. 4 zmienione i uzupełnione, C. H. Beck, Warszawa 2017, s. 1196.
[6] K. Celińska – Grzegorczyk, w: R. Hauser (red.), M. Wierzbowski (red.), Kodeks…, s. 1317.