Aktualności

Kodeks postępowania cywilnego – pytania na aplikacje prawnicze z opracowaniem i orzecznictwem cz. II

autor: Rafał Maciąg – radca prawny

Pytania pochodzą z egzaminów wstępnych na aplikację komorniczą (K), które odbyły się 26.9.2020 r.

1. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, do właściwości sądów okręgowych w pierwszej instancji należą sprawy o:
A. uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym,
B. naruszenie posiadania,
C. roszczenia wynikające z Prawa prasowego.

Prawidłowa odpowiedź: C (art. 17 pkt 3 KPC)
Zgodnie z art. 17 KPC, do właściwości sądów okręgowych należą sprawy:
1) o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przysposobienia (pkt 1);
2) o roszczenia wynikające z Prawa prasowego (pkt 3);
3) o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym (pkt 4);
4) o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni (pkt 41);
5) o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (pkt 42);
6) o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem (pkt 44);
7) o roszczenia wynikające z naruszenia praw przysługujących na mocy przepisów o ochronie danych osobowych (pkt 45).

2. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, po doręczeniu pozwu pozwanemu sprawdzenie przez sąd wartości przedmiotu sporu nastąpić może jedynie:
A. z urzędu,
B. na zarzut pozwanego, zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy,
C.
na zarzut pozwanego, zgłoszony po wdaniu się w spór co do istoty sprawy.

Prawidłowa odpowiedź: B (art. 25 § 2 KPC)
Sąd może sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda i zarządzić w tym celu dochodzenie. Po doręczeniu pozwu sprawdzenie nastąpić może jedynie na zarzut pozwanego, zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Jeżeli sąd w wyniku sprawdzenia wartości przedmiotu sporu uzna się za niewłaściwy, przekaże sprawę sądowi właściwemu; jeżeli jest kilka sądów właściwych – przekaże temu z nich, który wskaże powód (art. 25 § 1, 2 i 3 KPC).

Postanowienie SN z 30.9.2020 r., IV CZ 55/20, http://www.sn.pl/:
„Po doręczeniu pozwu sprawdzenie wartości przedmiotu sporu może nastąpić jedynie na zarzut pozwanego zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy (art. 25 § 2 KPC). Pozwani takiego zarzutu nie zgłosili. W tej sytuacji wartość ta uległa petryfikacji i nie mogła być ustalona w innej kwocie w następnych stadiach postępowania, to jest w postępowaniu apelacyjnym, a także w postępowaniu kasacyjnym. (…) Sąd Najwyższy może sprawdzić wartość przedmiotu zaskarżenia oznaczoną w skardze kasacyjnej, ale jedynie w celu wyjaśnienia, czy nie doszło do jej zawyżenia dla uzyskania dopuszczalności skargi”.

3. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, powództwo o naruszenie posiadania nieruchomości wytacza się:
A. wyłącznie przed sąd miejsca położenia nieruchomości,
B. przed sąd miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego,
C. przed sąd miejsca zamieszkania lub siedziby powoda.

Prawidłowa odpowiedź: A (art. 38 § 1 pkt 2 KPC)
Powództwo o:
1) własność lub inne prawa rzeczowe na nieruchomości,
2) posiadanie nieruchomości,
3) roszczenia wynikające z art. 231 Kodeksu cywilnego,
4) roszczenia wynikające z art. 224-228 i art. 230 Kodeksu cywilnego, o ile są związane z nieruchomością
– wytacza się wyłącznie przed sąd miejsca położenia nieruchomości, przy czym jeżeli przedmiotem sporu jest służebność gruntowa, właściwość oznacza się według położenia nieruchomości obciążonej. Właściwość powyższa rozciąga się na roszczenia osobiste związane z  prawami rzeczowymi i dochodzone łącznie z nimi przeciwko temu samemu pozwanemu. Sąd właściwy może na zgodny wniosek stron przekazać sprawę innemu sądowi równorzędnemu, jeżeli przemawiają za tym względy celowości (art. 38 § 1, 2 i 3 KPC).

Jak zauważa B. Kaczmarek – Templin: „Ustawodawca uzupełnił przesłanki właściwości miejscowej w przypadku sporów dotyczących nieruchomości, to jest o roszczenia o przeniesienie własności nieruchomości zajętej pod budynek lub inne urządzenie (art. 231 KC) oraz roszczenia dotyczące rozliczeń między właścicielem nieruchomości a jej posiadaczem samoistnym o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, o zwrot nakładów na rzecz, o ile dotyczą nieruchomości (art. 224-230 KC)”[1].

4. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, w terminie tygodnia od dnia doręczenia stronie zarządzenia asystenta sędziego o wezwaniu do uiszczenia opłaty, strona może wnieść:
A. zażalenie,
B. skargę,
C. zastrzeżenie do tego zarządzenia.

Prawidłowa odpowiedź: C (art. 47² § 2 KPC)
W zakresie czynności przewodniczącego zarządzenia może również wydawać asystent sędziego, z wyjątkiem zarządzenia o zwrocie pisma procesowego, w tym pozwu. W każdym przypadku przewodniczący może uchylić lub zmienić zarządzenie asystenta. W terminie tygodnia od dnia doręczenia stronie zarządzenia asystenta sędziego o wezwaniu do uiszczenia opłaty, z pouczeniem o terminie i sposobie wniesienia zastrzeżenia, strona może wnieść zastrzeżenie do zarządzenia asystenta sędziego o wezwaniu do uiszczenia opłaty. Zastrzeżenie powinno zawierać wskazanie zaskarżonego zarządzenia. Zastrzeżenie nie wymaga uzasadnienia. W razie wniesienia zastrzeżenia zarządzenie asystenta sędziego o wezwaniu do uiszczenia opłaty traci moc. Zastrzeżenie wniesione po upływie terminu lub niespełniające warunków formalnych pisma procesowego nie wywołuje skutków i pozostawia się je bez rozpoznania, bez wzywania do jego poprawienia lub uzupełnienia. W takim przypadku przewodniczący z urzędu bada prawidłowość zarządzenia asystenta sędziego (art. 47² § 1, 2 i 3 KPC).

5. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, organizacje pozarządowe (których zadanie statutowe nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej) w zakresie swoich zadań statutowych mogą, za zgodą osoby fizycznej wyrażoną na piśmie, wytaczać powództwa na jej rzecz w sprawach o:
A. zachowek,
B. ochronę konsumentów,
C. rozwód.

Prawidłowa odpowiedź: B (art. 61 § 1 pkt 3 KPC)
Jak stanowi art. 61 KPC, organizacje pozarządowe w zakresie swoich zadań statutowych mogą, za zgodą osoby fizycznej wyrażoną na piśmie, wytaczać powództwa na jej rzecz w sprawach o:
1) alimenty;
2) ochronę środowiska;
3) ochronę konsumentów;
4) ochronę praw własności przemysłowej;
5) ochronę równości oraz niedyskryminacji przez bezpodstawne bezpośrednie lub pośrednie zróżnicowanie praw i obowiązków obywateli (§ 1).

W sprawach wymienionych w § 1 organizacje pozarządowe w zakresie swoich zadań statutowych mogą, za zgodą osoby fizycznej wyrażoną na piśmie, przystąpić do niej w toczącym się postępowaniu (§ 2). Za zgodą przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, wyrażoną na piśmie, organizacja pozarządowa, której jest on członkiem, może na jego rzecz wytoczyć powództwo lub przystąpić do niego w toczącym się postępowaniu w sporze z innym przedsiębiorcą o roszczenia wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej (§ 3). Do pozwu lub pisma obejmującego przystąpienie organizacja pozarządowa dołącza wyrażoną na piśmie zgodę osoby fizycznej (§ 4).

Wyrok SN z 14.1.2013 r., I PK 164/12, Legalis Nr 734478[2]:
„Skoro interwencję uboczną można zgłosić do zamknięcia rozprawy w II instancji, to również organizacja pozarządowa może przystąpić do strony w toczącym się postępowaniu (art. 61 § 2 KPC) tylko do zamknięcia rozprawy przed sądem apelacyjnym, a nie później”.

Uchwała SN z 29.2.2000 r., III CZP 26/99, Legalis Nr 46056:
„Sprawy wynikające z umowy najmu lokalu mieszkalnego, przeznaczonego do zaspokajania osobistych potrzeb mieszkaniowych najemcy i osób bliskich, gdy wynajmującym jest przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie najmu lokali, są »sprawami o ochronę konsumentów« w rozumieniu art. 61 KPC”.

Postanowienie SN z 22.11.1999 r., I CKN 772/99, Legalis Nr 46661:
„Federacja Konsumentów nie jest uprawniona do wytoczenia powództwa o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia na rzecz osoby, która doznała szkody niepozostającej w bezpośrednim związku z konkretną umową zawartą pomiędzy niebędącym profesjonalistą nabywcą towaru lub usługi a prowadzącym działalność gospodarczą (art. 61 § 1 KPC)”.

6. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, dla strony niemającej zdolności procesowej, która nie ma przedstawiciela ustawowego sąd orzekający, na wniosek strony przeciwnej, ustanawia:
A. kuratora,
B. opiekuna,
C. zarządcę.

Prawidłowa odpowiedź: A (art. 69 § 1 KPC) 

Zgodnie z art. 69 KPC, sąd orzekający, na wniosek strony przeciwnej, ustanawia kuratora dla strony niemającej zdolności procesowej, która nie ma przedstawiciela ustawowego, dla strony będącej osobą prawną, gdy w jej organie zachodzą braki uniemożliwiające jej reprezentację, albo dla strony będącej jednostką organizacyjną, o której mowa w art. 64 § 11 KPC, gdy brak jest osób uprawnionych do jej reprezentowania. W toku postępowania sąd orzekający w uzasadnionych przypadkach może z urzędu ustanowić kuratora dla osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej, o której mowa w art. 64 § 11 KPC (§ 1). Sąd niezwłocznie zawiadamia właściwy sąd rejestrowy o ustanowieniu kuratora dla strony wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego (§ 2). Kurator ustanowiony na podstawie § 1 jest umocowany do dokonywania wszystkich czynności łączących się ze sprawą (§ 3). Po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w art. 603 § 5 KPC, sąd orzekający odwołuje kuratora ustanowionego na podstawie § 1. W miejsce odwołanego kuratora wstępuje kurator ustanowiony na podstawie art. 42 § 1 Kodeksu cywilnego. Czynności odwołanego kuratora pozostają w mocy (§ 4). Czynności, o których mowa w § 1 i 4, mogą być wykonywane przez referendarza sądowego (§ 5).

Jak stwierdza S. Kotecka – Kral: „Niezależnie od ewentualnych działań mających na celu uzupełnienie w przepisany prawem sposób braku zdolności procesowej lub braku organu powołanego do reprezentowania strony, przepis art. 69 KPC umożliwia ustanowienie dla strony pozbawionej zdolności procesowej, która nie ma przedstawiciela ustawowego, jak również dla strony niemającej organu powołanego do jej reprezentowania kuratora procesowego przez sąd orzekający. Jak wynika z art. 66 KPC, osoba fizyczna, która nie ma zdolności procesowej, nie może samodzielnie działać w postępowaniu cywilnym. W przypadku innych niż osoby fizyczne podmiotów przeszkodą uniemożliwiającą ich działanie jest brak organu powołanego do ich reprezentowania (art. 69 i 379 pkt 2 KPC), chociaż Kodeks niekonsekwentnie w wielu przepisach mówi także o braku w składzie organów (art. 70 § 1, art. 174 § 1 pkt 2, art. 199 § 1 pkt 3 i § 2 KPC). Jest to lapsus legislacyjny, ponieważ chodzi o tę samą przeszkodę uniemożliwiającą działanie, czyli brak organu. Co do zasady, prowadzenie procesu, w którym jedna ze stron dotknięta jest brakiem zdolności procesowej albo brakiem organu, jest niedopuszczalne i powoduje nieważność postępowania”[3].

7. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej, jeżeli pismo procesowe wniesione przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych:
A. sąd odrzuca pismo,
B. przewodniczący zwraca pismo stronie bez wezwania do jego poprawienia lub uzupełnienia,
C. przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do jego poprawienia lub uzupełnienia w terminie tygodniowym.

Prawidłowa odpowiedź: B (art. 1301a § 1 KPC)
Jeżeli pismo procesowe wniesione przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący zwraca pismo stronie bez wezwania do jego poprawienia lub uzupełnienia. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym. W zarządzeniu o zwrocie pisma wskazuje się braki, które stanowią podstawę zwrotu. W terminie tygodnia od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pisma strona może je wnieść ponownie. Jeżeli pismo to nie jest dotknięte brakami, wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek ten nie następuje w przypadku kolejnego zwrotu pisma, chyba że zwrot nastąpił na skutek braków uprzednio niewskazanych. Zarządzenie o zwrocie pisma może wydać także referendarz sądowy (art. 1301a § 1, 2, 3 i 4 KPC).

8. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, jeżeli kodeks przewiduje grzywnę bez określenia jej wysokości, grzywnę wymierza się w kwocie:
A. do trzech tysięcy złotych,
B. powyżej trzech tysięcy złotych,
C. nie mniej niż pięć tysięcy złotych.

Prawidłowa odpowiedź: A (art. 163 § 1 KPC)
Artykuł 163 § 1 KPC stanowi, że jeżeli kodeks przewiduje grzywnę bez określenia jej wysokości, grzywnę wymierza się w kwocie do trzech tysięcy złotych. Grzywny ściąga się w drodze egzekucji sądowej na rzecz Skarbu Państwa.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 29.7.2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia egzekucji grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu cywilnym, a także kosztów sądowych w sprawach cywilnych, przysługujących Skarbowi Państwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 1227), sąd wzywa dłużnika do dobrowolnego uiszczenia, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania, grzywny, kary pieniężnej orzeczonej w postępowaniu cywilnym albo kosztów sądowych w sprawach cywilnych przysługujących Skarbowi Państwa, zwanych dalej „należnościami” (§ 1 ust. 1). W razie bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w ust. 1, sąd wydaje z urzędu polecenie wszczęcia egzekucji należności i kieruje je do komornika (§ 1 ust. 2). Do polecenia dołącza się tytuł wykonawczy (§ 1 ust. 3). Niezwłocznie po otrzymaniu polecenia wszczęcia egzekucji wraz z tytułem wykonawczym komornik z urzędu dokonuje czynności koniecznych do wyegzekwowania należności, nawet jeżeli przepis szczególny uzależnia ich dokonanie od wniosku wierzyciela (§ 2 ust. 1). Wszczęcie egzekucji z nieruchomości lub egzekucji, do której stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości, wymaga wyraźnego polecenia sądu (§ 2 ust. 2). Jeżeli z okoliczności sprawy wynika konieczność ustalenia zarobków i stanu majątkowego dłużnika oraz jego miejsca zamieszkania, komornik z urzędu przeprowadza odpowiednie dochodzenie (§ 3 ust. 1). Nie stosuje się przepisów o umorzeniu egzekucji na skutek bezczynności wierzyciela oraz o przekazywaniu bezpośrednio wierzycielowi przez pracodawcę dłużnika zajętego wynagrodzenia za pracę (§ 3 ust. 2).

9. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela sąd:
A. oddala powództwo,
B. zawiesza postępowanie z urzędu,
C. zwraca pozew.

Prawidłowa odpowiedź: B (art. 174 § 1 pkt 1 KPC)
Zgodnie z art. 174 KPC, sąd zawiesza postępowanie z urzędu:
1) w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela;
2) jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie, chyba że ustanowiono kuratora na podstawie art. 69 § 1 lub art. 42 § 1 Kodeksu cywilnego;
3) jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w  miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z  siedzibą sądu;
4) jeżeli postępowanie dotyczy masy upadłości, masy układowej lub masy sanacyjnej i ogłoszono upadłość lub wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe albo ustanowiono zarządcę w postępowaniu restrukturyzacyjnym;
5) jeżeli ustanowiono zarządcę przymusowego w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości lub zarządcę tymczasowego w postępowaniu o otwarcie postępowania sanacyjnego, a postępowanie dotyczy majątku objętego zabezpieczeniem;
6) jeżeli zarządca sukcesyjny przestał pełnić tę funkcję albo zarząd sukcesyjny wygasł, w przypadku gdy postępowanie toczyło się z udziałem zarządcy sukcesyjnego (§ 1).

W przypadkach wymienionych w § 1 pkt 1, 4 i 6 zawieszenie ma skutek od chwili zdarzeń, które je spowodowały. Zawieszając postępowanie, sąd z urzędu uchyla orzeczenia wydane po nastąpieniu tych zdarzeń, chyba że nastąpiły one po zamknięciu rozprawy (§ 2). W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 4 i 5, sąd wezwie syndyka, zarządcę przymusowego, zarządcę tymczasowego albo zarządcę do udziału w sprawie (§ 3).

Uchwała SN (7) z 28.11.2018 r., III CZP 25/18, http://www.sn.pl/:
„W razie śmierci uczestnika postępowania wieczystoksięgowego sąd nie zawiesza postępowania”.

Postanowienie SA w Warszawie z 4.8.2004 r., I ACz 969/04, Legalis Nr 65828:
„W razie śmierci interwenienta ubocznego niesamoistnego postępowanie nie podlega zawieszeniu”.

Postanowienie SN z 24.11.2011 r., I CZ 122/11, Legalis Nr 473618:
„Bieg terminu do wniesienia apelacji – przewidzianego w art. 369 § 1 KPC – w razie zawieszenia postępowania na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 KPC, po doręczeniu stronie, która następnie zmarła, uzasadnienia wyroku, rozpoczyna się z chwilą podjęcia postępowania w sprawie, przez co należy rozumieć chwilę doręczenia następcom prawnym zmarłej strony, wydanego na posiedzeniu niejawnym, odpisu postanowienia o podjęciu, z ich udziałem, postępowania w sprawie”.

Postanowienie SN z 15.6.2011 r., V CSK 363/10, Legalis Nr 442146:
„Zawieszenie postępowania w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 KPC w zw. z art. 13 § 2 KPC w razie śmierci uczestnika postępowania uzależnione jest od uznania przez sąd, że jest ono konieczne albo celowe w okolicznościach samej sprawy”.

10. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, mediatorem nie może być:
A. adwokat,
B. pracownik naukowy,
C. sędzia; nie dotyczy to sędziów w stanie spoczynku.

Prawidłowa odpowiedź: C (art. 183² § 2 KPC)
Mediatorem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych. Mediatorem nie może być sędzia. Nie dotyczy to sędziów w stanie spoczynku. Organizacje pozarządowe w zakresie swoich zadań statutowych oraz uczelnie mogą prowadzić listy mediatorów oraz tworzyć ośrodki mediacyjne. Wpis na listę wymaga wyrażonej na piśmie zgody mediatora. Informację o listach mediatorów oraz ośrodkach mediacyjnych przekazuje się prezesowi sądu okręgowego. Ilekroć w dalszych przepisach niniejszego kodeksu jest mowa o mediatorze, należy przez to rozumieć także stałego mediatora, chyba że przepisy niniejszego kodeksu stanowią inaczej. Stały mediator może odmówić prowadzenia mediacji tylko z ważnych powodów, o których jest obowiązany niezwłocznie powiadomić strony, a jeżeli strony do mediacji skierował sąd – również sąd (art. 183² § 1, 2, 3, 31 i 4 KPC).

11. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, pozwany, przeciwko któremu zapadł wyrok zaoczny, może złożyć:
A. sprzeciw w ciągu dwóch tygodni od doręczenia mu wyroku,
B. zarzuty w ciągu tygodnia od doręczenia mu wyroku,
C. apelację w ciągu dwóch tygodni od doręczenia mu wyroku.

Prawidłowa odpowiedź: A (art. 344 § 1 KPC)
Pozwany, przeciwko któremu zapadł wyrok zaoczny, może złożyć sprzeciw w ciągu dwóch tygodni od doręczenia mu wyroku. W piśmie zawierającym sprzeciw pozwany powinien przytoczyć zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, oraz twierdzenia i dowody. Przepis art. 20512 § 1 zdanie drugie KPC stosuje się odpowiednio. Sąd odrzuca sprzeciw niedopuszczalny, spóźniony, nieopłacony lub dotknięty brakami, których nie usunięto pomimo wezwania (art. 344 § 1, 2 i 3 KPC).

12. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, apelację spóźnioną, nieopłaconą lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również apelację, której braków strona nie usunęła w wyznaczonym terminie:
A. odrzuca sąd pierwszej instancji,
B. odrzuca sąd drugiej instancji,
C. oddala sąd drugiej instancji.

Prawidłowa odpowiedź: B (art. 373 § 1 KPC)
Sąd drugiej instancji odrzuca apelację spóźnioną, nieopłaconą lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również apelację, której braków strona nie usunęła w wyznaczonym terminie. Czynności związane z nadaniem biegu apelacji może wykonywać referendarz sądowy (art. 373 § 1 i 2 KPC).

13. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienie sądu pierwszej instancji, którego przedmiotem jest:
A. odmowa zwolnienia od kosztów sądowych,
B. odmowa odrzucenia pozwu,
C. rygor natychmiastowej wykonalności.

Prawidłowa odpowiedź: B (art. 394 § 1 pkt 3 KPC)
Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem jest:
1) zwrot pisma wniesionego jako pozew, z którego nie wynika żądanie rozpoznania sprawy;
2) zwrot pozwu;
3) odmowa odrzucenia pozwu;
4) przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie;
5) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
6) zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, zwrot opłaty lub obciążenie kosztami sądowymi – jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy (art. 394 § 1  KPC).

Termin do wniesienia zażalenia wynosi tydzień od dnia doręczenia postanowienia z uzasadnieniem. Jeżeli przy wydaniu postanowienia sąd odstąpił od jego uzasadnienia, termin liczy się od dnia ogłoszenia postanowienia, a jeżeli podlegało ono doręczeniu – od dnia jego doręczenia (art. 394 § 2 KPC). Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o  jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów (art. 394 § 3 KPC).

14. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, sprawy o ubezwłasnowolnienie należą w pierwszej instancji do właściwości:
A. sądów rejonowych,
B. sądów okręgowych,
C. wojewódzkich sądów administracyjnych.

Prawidłowa odpowiedź: B (art. 544 § 1 KPC)
Sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do właściwości sądów okręgowych, które rozpoznają je w składzie trzech sędziów. W sprawach tych właściwy jest sąd miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, a w braku miejsca zamieszkania – sąd miejsca jej pobytu (art. 544 § 1 i 2 KPC).

15. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia rozpoznaje:
A. sąd drugiej instancji, w składzie jednego sędziego,
B. sąd drugiej instancji, w składzie trzech sędziów,
C. sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, w składzie trzech sędziów.

Prawidłowa odpowiedź: C (art. 741 § 2 KPC)
Artykuł 741 KPC stanowi, że na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia przysługuje zażalenie (§ 1). Zażalenie rozpoznaje sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, w składzie trzech sędziów (§ 2). Sąd może uchylić zaskarżone postanowienie tylko gdy zachodzi nieważność postępowania (§ 3).

Uchwała SN z 11.4.2019 r., III CZP 108/18, http://www.sn.pl/:
„​Na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia majątku dłużnika wydane w postępowaniu zabezpieczającym prowadzonym po złożeniu wniosku o ogłoszenie jego upadłości przysługuje zażalenie (art. 741 KPC w związku z art. 37 zdanie pierwsze i z art. 33 ust. 1 ustawy z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe, jedn. tekst: Dz U. z 2019 r., poz. 498)”.

16. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, czynności zastrzeżone dla sądu w postępowaniu egzekucyjnym mogą być wykonywane przez referendarza sądowego, z wyłączeniem:
A. rozpoznania wniosku o wyłączenie komornika,
B. ustanowienia kuratora dla dłużnika nieznanego z miejsca pobytu,
C. stosowania środków przymusu.

Prawidłowa odpowiedź: C (art. 759 § 1¹ pkt 1 KPC)
Zgodnie z art. 759 KPC, czynności egzekucyjne są wykonywane przez komorników z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów (§ 1). Czynności zastrzeżone dla sądu mogą być wykonywane przez referendarza sądowego, z wyłączeniem:
1) stosowania środków przymusu;
2) orzekania o ściągnięciu należności w trybie art. 873 KPC;
3) stwierdzenia wygaśnięcia skutków przybicia i utraty rękojmi;
4) spraw o egzekucję świadczeń niepieniężnych z wyjątkiem wydania rzeczy ruchomej;
5) spraw o egzekucję przez zarząd przymusowy;
6) spraw o egzekucję przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego (§ 11).

Sąd wydaje z urzędu komornikowi zarządzenia zmierzające do zapewnienia należytego wykonania egzekucji oraz usuwa spostrzeżone uchybienia. Ocena prawna wyrażona przez sąd w ramach wydanych zarządzeń jest wiążąca dla komornika (§ 2). Sąd może zobowiązać komornika do składania sprawozdań z czynności podjętych w wyniku zarządzeń, o których mowa w § 2 (§ 3).

17. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, skarga przysługuje na czynność komornika polegającą na:
A. wezwaniu do usunięcia braków pisma,
B. zawiadomieniu o terminie czynności,
C. ustaleniu postanowieniem kosztów postępowania egzekucyjnego.

Prawidłowa odpowiedź: C (art. 767 § 1 w zw. z art. 770 § 2 KPC)
Zgodnie z art. 767 KPC, na czynności komornika przysługuje skarga do sądu rejonowego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Dotyczy to także zaniechania przez komornika dokonania czynności. Skargę rozpoznaje sąd właściwy ze względu na siedzibę kancelarii komornika (§ 1). Skarga nie przysługuje na zarządzenie komornika o wezwaniu do usunięcia braków pisma, na zawiadomienie o terminie czynności oraz na uiszczenie przez komornika podatku od towarów i usług (§ 11). Skargę może złożyć strona lub inna osoba, której prawa zostały przez czynności lub zaniechanie komornika naruszone bądź zagrożone (§ 2). Skarga na czynność komornika powinna czynić zadość wymaganiom pisma procesowego oraz określać zaskarżoną czynność lub czynność, której zaniechano, jak również wniosek o zmianę, uchylenie lub dokonanie czynności wraz z uzasadnieniem (§ 3). Skarga może być wniesiona na urzędowym formularzu (§ 31). Komornik doręcza urzędowy formularz skargi dłużnikowi przy pierwszej czynności egzekucyjnej oraz stronom i uczestnikom obecnym podczas czynności dokonywanej poza kancelarią, chyba że czynność ta podlega zaskarżeniu skargą w formie ustnej (§ 32). Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób udostępniania urzędowego formularza skargi, mając na względzie ustawowe wymagania przewidziane dla tego pisma, potrzebę zamieszczenia niezbędnych pouczeń co do sposobu wypełniania formularza, wnoszenia pisma i skutków niedostosowania go do ustawowych wymagań, a także konieczność bezpłatnego udostępniania formularzy w kancelariach komorniczych, siedzibach sądów oraz sieci Internet w formie pozwalającej na dogodną edycję treści formularza (§ 33). Skargę wnosi się w terminie tygodniowym od dnia dokonania czynności, gdy strona lub osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, była przy czynności obecna lub była o jej terminie zawiadomiona; w innych przypadkach – od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynności strony lub osoby, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, a w braku zawiadomienia – od dnia powzięcia wiadomości przez skarżącego o dokonanej czynności. Skargę na zaniechanie przez komornika dokonania czynności wnosi się w terminie tygodniowym od dnia, w którym skarżący dowiedział się, że czynność miała być dokonana (§ 4). Skargę wnosi się do komornika, który dokonał zaskarżonej czynności lub zaniechał jej dokonania. Komornik w terminie trzech dni od dnia otrzymania skargi sporządza uzasadnienie zaskarżonej czynności, o ile nie zostało ono sporządzone wcześniej, albo przyczyn jej zaniechania i przekazuje je wraz ze skargą i aktami sprawy do właściwego sądu, chyba że skargę w całości uwzględnia. O uwzględnieniu skargi komornik zawiadamia skarżącego oraz zainteresowanych, których uwzględnienie skargi dotyczy (§ 5). W przypadku stwierdzenia oczywistego naruszenia prawa przez komornika, sąd uwzględniając skargę, stosownie do okoliczności, może go obciążyć kosztami postępowania wywołanego skargą. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie stronom oraz komornikowi (§ 6).

Zgodnie z art. 770 KPC, dłużnik zwraca wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji. Koszty te ściąga się wraz z egzekwowanym świadczeniem. Przepisów art. 98 § 11 i 12 KPC nie stosuje się (§ 1). Koszty postępowania egzekucyjnego ustala postanowieniem komornik wraz z ukończeniem postępowania egzekucyjnego, jeżeli przeprowadzenie egzekucji należy do niego (§ 2). Jeżeli w sprawie zachodzi konieczność sporządzenia planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji, komornik ustala koszty egzekucji przed przystąpieniem do sporządzenia planu podziału. Postanowienie w przedmiocie kosztów egzekucji jest wydawane łącznie we wszystkich sprawach, których dotyczy plan podziału (§ 3). Wynagrodzenie z tytułu zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym nie może być wyższe niż stawka minimalna opłaty za czynności adwokackie albo radcowskie, określona w odrębnych przepisach (§ 4). Na postanowienie sądu zażalenie przysługuje stronom, komornikowi oraz innej osobie, której to postanowienie dotyczy (§ 5).

 Uchwała SN z 11.9.2020 r., III CZP 84/19, http://www.sn.pl/:
„Stwierdzona prawomocnym postanowieniem komornika sądowego (art. 770 KPC) należność z tytułu opłat egzekucyjnych przewidzianych w ustawie z 29.8.1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (jedn. tekst: Dz. U. z 2018 r., poz. 1309 ze zm.) przedawnia się w terminie właściwym dla przedawnienia kosztów sądowych”.

18. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim jest podstawą do prowadzenia egzekucji:
A. tylko z majątku osobistego dłużnika,
B. z majątku osobistego dłużnika oraz z całego majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka,
C. nie tylko z majątku osobistego dłużnika, lecz także z pobranego przez niego wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskanych z prowadzenia przez niego innej działalności zarobkowej oraz z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy.

Prawidłowa odpowiedź: C (art. 776¹ § 1 KPC)
Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy. Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 776 KPC). Tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim jest podstawą do prowadzenia egzekucji nie tylko z majątku osobistego dłużnika, lecz także z pobranego przez niego wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskanych z prowadzenia przez niego innej działalności zarobkowej oraz z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy (art. 776¹ § 1 KPC). Zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej, mocą której rozszerzono wspólność majątkową, nie wyłącza prowadzenia egzekucji z tych składników majątku, które należałyby do majątku osobistego dłużnika, gdyby umowy takiej nie zawarto (art. 776¹ § 2 KPC). Przepis art. 776¹ § 2 KPC nie wyłącza obrony dłużnika i jego małżonka w drodze powództw przeciwegzekucyjnych, jeżeli umowa majątkowa małżeńska była skuteczna wobec wierzyciela (art. 776¹ § 3 KPC). Przepisy art. 776¹ § 1-3 KPC stosuje się odpowiednio, gdy egzekucja jest prowadzona na podstawie samego tytułu egzekucyjnego (art. 776¹ § 4 KPC). Tytułami egzekucyjnymi zgodnie z art. 777 § 1 KPC są:
1) orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem (pkt 1);
2) orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu (pkt 11);
3) inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej (pkt 3);
4) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie określonych, albo też wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, gdy w akcie wskazano termin wykonania obowiązku lub zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie (pkt 4);
5) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, gdy w akcie wskazano zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie obowiązku, jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności (pkt 5);
6) akt notarialny określony w pkt 4 lub 5, w którym niebędąca dłużnikiem osobistym osoba, której rzecz, wierzytelność lub prawo obciążone jest hipoteką lub zastawem, poddała się egzekucji z obciążonego przedmiotu w celu zaspokojenia wierzytelności pieniężnej przysługującej zabezpieczonemu wierzycielowi  (pkt 6).

Oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji może być złożone także w odrębnym akcie notarialnym (art. 777 § 2 KPC).

19. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, jeżeli po powstaniu tytułu wykonawczego uprawnienie przeszło na inną osobę, osoba ta może wszcząć egzekucję przeciwko dłużnikowi na podstawie tego tytułu, jeżeli wykaże przejście uprawnienia:
A. jakimkolwiek dokumentem prywatnym,
B. wyłącznie dokumentem urzędowym,
C. dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.

Prawidłowa odpowiedź: C (art. 804² § 1 KPC)
Artykuł 8042 KPC stanowi, że jeżeli po powstaniu tytułu wykonawczego uprawnienie przeszło na inną osobę, osoba ta może wszcząć egzekucję przeciwko dłużnikowi na podstawie tego tytułu, jeżeli wykaże przejście uprawnienia dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym (§ 1). W przypadku niezłożenia przez uprawnionego dokumentów, o których mowa w § 1, organ egzekucyjny odmawia wszczęcia egzekucji bez wzywania wierzyciela do uzupełnienia braków wniosku (§ 2). W przypadku, o którym mowa w § 2, odpis postanowienia doręcza się tylko uprawnionemu. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie (§ 3).

20. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, jeżeli sąd zawiesił natychmiastową wykonalność tytułu wykonawczego lub wstrzymał jego wykonanie organ egzekucyjny:
A. umarza postępowanie egzekucyjne na wniosek dłużnika,
B. zawiesza postępowanie egzekucyjne na wniosek dłużnika,
C. umarza postępowanie egzekucyjne z urzędu.

Prawidłowa odpowiedź: B (art. 820 KPC)
Organ egzekucyjny zawiesza postępowanie na wniosek wierzyciela. Na wniosek dłużnika postępowanie ulega zawieszeniu, jeżeli sąd zawiesił natychmiastową wykonalność tytułu lub wstrzymał jego wykonanie albo dłużnik złożył zabezpieczenie konieczne według orzeczenia sądowego do zwolnienia go od egzekucji (art. 820 KPC).

21. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, jeżeli przed dniem złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu, a wierzyciel nie wykaże, że nastąpiło zdarzenie, wskutek którego bieg terminu przedawnienia został przerwany, organ egzekucyjny:
A. umorzy postępowanie egzekucyjne w całości lub części na wniosek, gdy zażąda tego dłużnik,
B. umorzy postępowanie egzekucyjne w całości lub części z urzędu,
C. zawiesi postępowanie egzekucyjne z urzędu.

Prawidłowa odpowiedź: A (art. 825 pkt 1¹ KPC)
Organ egzekucyjny umorzy postępowanie w całości lub części na wniosek:
1) jeżeli tego zażąda wierzyciel; jednakże w sprawach, w których egzekucję wszczęto z urzędu lub na żądanie uprawnionego organu, wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania wymaga zgody sądu lub uprawnionego organu, który zażądał wszczęcia egzekucji;
2) gdy zażąda tego dłużnik, jeżeli przed dniem złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu, a wierzyciel nie wykaże, że nastąpiło zdarzenie, wskutek którego bieg terminu przedawnienia został przerwany;
3) jeżeli wierzyciel jest w posiadaniu zastawu zabezpieczającego pełne zaspokojenie egzekwowanego roszczenia, chyba że egzekucja skierowana jest do przedmiotu zastawu (art. 825 pkt 1, 1¹ i 4 KPC).

Jak zauważa Z. Woźniak: „Przepis art. 825 pkt 1¹ KPC (…) mówi o umorzeniu postępowania na skutek przedawnienia nie z urzędu, lecz na żądanie dłużnika. Tymczasem w pozostałych przypadkach przedawnienie uwzględniane jest z urzędu, co ograniczało zakres zastosowania przyjętych rozwiązań wyłącznie do sytuacji opisanej w przepisie art. 117 § 2¹ KC (roszczenia przeciwko konsumentowi). Umorzenie z uwagi na przedawnienie na żądanie dłużnika oznacza, że podstawą do umorzenia będzie również przedawnienie roszczenia uwzględnianego na zarzut dłużnika, tj. w stosunkach niekonsumenckich oraz w stosunkach między przedsiębiorcami. (…) Przepis art. 825 pkt 1¹ in fine zawiera regulację, zgodnie z którą organ egzekucyjny nie uwzględni żądania dłużnika, jeżeli wierzyciel wykaże, że nastąpiło zdarzenie, wskutek którego bieg terminu przedawnienia został przerwany. Omawiany przepis nie wskazuje jednak, jakimi środkami dowodowymi wierzyciel miałby wykazać przerwanie biegu terminu przedawnienia. Problem jest o tyle istotny, że w pozostałych przypadkach uwzględniania przedawnienia przez sąd lub organ egzekucyjny w postępowaniu egzekucyjnym, opisując zachowanie wierzyciela, jakie może podjąć w celu dochodzenia swych praw, ustawa zakłada, że wierzyciel może wykazać przerwanie biegu terminu przedawnienia jedynie dokumentem (art. 782¹ § 1 pkt 2, art. 797 § 1¹ oraz art. 804 § 2 KPC (…)). Brak takiego zawężenia w przepisie art. 825 pkt 1¹ KPC oznacza, że wierzyciel będzie mógł wykazywać przed organem egzekucyjnym przerwanie biegu terminu przedawnienia wszelkimi środkami dowodowymi, w tym dowodami z osobowych źródeł dowodowych. Takie rozwiązanie należy ocenić zdecydowanie negatywnie”[4].

22. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, komornik dokonuje zajęcia ruchomości przez:
A. wpisanie ruchomości do protokołu zajęcia,
B. umieszczenie na każdej zajętej ruchomości znaku ujawniającego jej zajęcie,
C. oddanie ruchomości pod dozór wierzyciela.

Prawidłowa odpowiedź: A (art. 847 § 1 KPC)
Komornik dokonuje zajęcia przez wpisanie ruchomości do protokołu zajęcia. Odpis protokołu zajęcia należy doręczyć dłużnikowi i współwłaścicielom zajętej ruchomości, którzy nie są dłużnikami, jak również wierzycielowi, który nie był obecny przy zajęciu. Dłużnik, pod rygorem odpowiedzialności za szkodę, przy zajęciu, a jeżeli jest nieobecny – niezwłocznie po otrzymaniu odpisu protokołu zajęcia, wskazuje komornikowi ruchomości znajdujące się w jego władaniu, do których osobom trzecim przysługuje prawo żądania zwolnienia ich od egzekucji, z podaniem adresów tych osób, oraz powiadamia komornika o wcześniejszych zajęciach tej samej rzeczy dokonanych przez organy egzekucyjne, z podaniem daty tych zajęć i wysokości należności, na poczet których te zajęcia zostały dokonane. Komornik zawiadamia o zajęciu ruchomości osoby wskazane przez dłużnika (art. 847 § 1 i 2 KPC).

23. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, egzekucja z nieruchomości, która nie jest położona w okręgu kilku sądów, należy do komornika:
A. przy sądzie rejonowym ogólnej właściwości dłużnika,
B. działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona,
C. wybranego przez wierzyciela.

Prawidłowa odpowiedź: B (art. 921 § 1 KPC)
Egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona (art. 921 § 1 KPC). Jeżeli nieruchomość jest położona w okręgu kilku sądów, wybór należy do wierzyciela. Jednakże z postępowaniem wszczętym na wniosek jednego wierzyciela połączone będą postępowania wszczęte na wniosek innych wierzycieli. W tym celu komornik, który rozpoczął egzekucję, o wszczęciu, a następnie o ukończeniu egzekucji zawiadomi komornika, do którego, stosownie do paragrafu poprzedzającego, mogłaby należeć egzekucja (art. 921 § 2 KPC).

Trzeba zauważyć, że „nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (art. 46 § 1 KC). Z powyższej definicji wynika, że prawu naszemu znane są trzy rodzaje nieruchomości tj. części powierzchni ziemskiej, czyli grunty; budynki trwale z gruntem związane, zwane nieruchomościami budynkowymi oraz części takich budynków; obecnie dotyczy to tylko lokali, dlatego nieruchomości te nazywamy nieruchomościami lokalowymi. Istnieje zasadnicza różnica, gdy chodzi o regulację dotyczącą nieruchomości gruntowych z jednej i nieruchomości pozostałych z drugiej strony. O ile każdy grunt stanowiący przedmiot odrębnej własności jest nieruchomością już z mocy art. 46 KC, o tyle lokal lub budynek tylko wtedy, gdy przepis szczególny tak stanowi”[5].

24. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, rękojmia, którą w egzekucji z nieruchomości obowiązany jest złożyć przystępujący do przetargu wynosi:
A. jedną dziesiątą części sumy oszacowania,
B. jedną ósmą części sumy oszacowania,
C. jedną piątą części sumy oszacowania.

Prawidłowa odpowiedź: A (art. 962 § 1 KPC)
Przystępujący do przetargu obowiązany jest złożyć rękojmię w wysokości jednej dziesiątej części sumy oszacowania, najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg (art. 962 § 1 KPC).

Postanowienie SO w Bydgoszczy z 21.7.2014 r., II Cz 162/14, http://orzeczenia.bydgoszcz.so.gov.pl/:
„W myśl art. 962 § 1 KPC przystępujący do przetargu obowiązany jest złożyć rękojmię w wysokości jednej dziesiątej części sumy oszacowania, najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg.

Na wezwanie Sądu Okręgowego Komornik nadesłał potwierdzenie wpłaty rękojmi przez (…) na kwotę (…) w dniu (…) do sprawy (…) w kasie Banku (…).

Powyższe spełnia wymagania określone w art. 962 § 1 KPC, zatem zarzut dłużnika zawarty w zażaleniu był niezasadny. Rękojmia została bowiem wpłacona dzień przed terminem. Wiadomym powszechnie jest, że data księgowania jest czym innym niż data wpłaty i zwykle jest późniejsza. W niniejszej sprawie istotna była data wpłaty rękojmi, która spełniała wymogi cytowanego powyżej przepisu”.

25. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, najniższa suma, za którą nieruchomość można nabyć na pierwszej licytacji (cena wywołania), wynosi:
A. dwie trzecie sumy oszacowania,
B. trzy czwarte sumy oszacowania,
C. jedną drugą sumy oszacowania.

Prawidłowa odpowiedź: B (art. 965 KPC)
Najniższa suma, za którą nieruchomość można nabyć na pierwszej licytacji (cena wywołania), wynosi trzy czwarte sumy oszacowania (art. 965 KPC).

Wyrok SO w Świdnicy z 29.8.2019 r., I C 2375/18, http://orzeczenia.ms.gov.pl/:
„Kwota wyceny wynikająca z opinii pozwanego stanowiła jedynie podstawę do ustalenia ceny wywołania na potrzeby sprzedaży licytacyjnej nieruchomości powódki w ramach prowadzonego przeciwko niemu postępowania egzekucyjnego. Najniższa cena wywołania na pierwszej licytacji wynosi 3/4 wartości nieruchomości (art. 965 KPC), a ostatecznie została obniżona do 2/3 wartości (art. 983 KPC). W toku postępowania egzekucyjnego, mimo ustalenia według powódki zaniżonej ceny, pierwsza licytacja pozostała bezskuteczna, wobec braku zainteresowanych osób zakupem nieruchomości powódki po wyznaczonej cenie. Sprzedaż nastąpiła natomiast dopiero w trakcie drugiej licytacji, za 2/3 wartości nieruchomości ustalonej przez biegłego (…). Nie można zatem oprzeć się wrażeniu, że gdyby faktycznie, tak jak podnosi powódka, nieruchomość zostałaby wystawiona po zaniżonej (nieprawidłowo określonej przez biegłego) cenie, to już pierwsza licytacja zakończyłaby się sprzedażą nieruchomości i nie zachodziłaby konieczność przeprowadzania kolejnej, drugiej licytacji”.


Bibliografia:

Zieliński A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 9, C. H. Beck, Warszawa 2017
Gołaczyński J. (red.), Szostek D. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do ustawy z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy  – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, C. H. Beck, Warszawa 2019
Sala K., Antas M. (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne),  Kodeks postępowania cywilnego. Orzecznictwo aplikanta, wyd. 5, C. H. Beck, Warszawa 2017

[1] B. Kaczmarek – Templin, w: J. Gołaczyński (red.), D. Szostek (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do ustawy z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy  – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, C. H. Beck, Warszawa 2019, s. 21.
[2] Wszystkie orzeczenia zawarte w niniejszym opracowaniu pochodzące z Systemu Informacji Prawnej Legalis opublikowane są również w książce: K. Sala, M. Antas (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne),  Kodeks postępowania cywilnego. Orzecznictwo aplikanta, wyd. 5, C. H. Beck, Warszawa 2017.
[3] S. Kotecka – Kral, w: J. Gołaczyński (red.), D. Szostek (red.), Kodeks…, s. 47.
[4] Z. Woźniak, w: J. Gołaczyński (red.), D. Szostek (red.), Kodeks…, s. 457-458.
[5] K. Flaga – Gieruszyńska, w: A. Zieliński (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 9, C. H. Beck, Warszawa 2017, s. 1595.