Aktualności

Kodeks postępowania cywilnego – pytania na aplikacje prawnicze z opracowaniem i orzecznictwem cz. II

Autor: Rafał Maciąg – radca prawny

Pytania pochodzą z egzaminów wstępnych na aplikację komorniczą (K), które odbyły się 28.9.2019 r.

1. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, powództwo ze stosunku członkostwa spółdzielni, spółki lub stowarzyszenia:

A. wytacza się wyłącznie według miejsca ich siedziby,
B. można wytoczyć również według miejsca zamieszkania lub siedziby członka lub wspólnika,
C. wytacza się wyłącznie według siedziby sądu rejestrowego.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 40 KPC)
Powództwo ze stosunku członkostwa spółdzielni, spółki lub stowarzyszenia wytacza się wyłącznie według miejsca ich siedziby (art. 40 KPC).

Uchwała SN 22.9.1995 r., III CZP 120/95, OSNC 1995, nr 12, poz. 181:
„Sądem wyłącznie właściwym do rozpoznania sprawy z powództwa znajdującego podstawę w art. 298 kodeksu handlowego jest sąd siedziby spółki (art. 297 kodeksu handlowego)”.

Reklama

2.(K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, ponowny wniosek o wyłączenie sędziego oparty na tych samych okolicznościach podlega:

A. oddaleniu bez składania wyjaśnień przez sędziego, którego dotyczy,
B. zwrotowi bez składania wyjaśnień przez sędziego, którego dotyczy,
C. odrzuceniu bez składania wyjaśnień przez sędziego, którego dotyczy.

Prawidłowa odpowiedź: C (art. 531 KPC)
Ponowny wniosek o wyłączenie sędziego oparty na tych samych okolicznościach podlega odrzuceniu bez składania wyjaśnień przez sędziego, którego dotyczy. O odrzuceniu orzeka sąd rozpoznający sprawę. Przepis art. 51 stosuje się odpowiednio. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym (art. 531 KPC)[1].

Uchwała SN z 18.3.2011 r., III CZP 138/10, Legalis Nr 291920:
„O odrzuceniu ponownego wniosku o wyłączenie sędziego opartego na tych samych okolicznościach (art. 531 KPC) orzeka sąd w składzie 3 sędziów zawodowych, bez udziału sędziego, którego wniosek dotyczy”.

3. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, o kosztach procesu należnych stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego sąd orzeka:

A. z urzędu,
B. wyłącznie na wniosek zgłoszony najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia,
C. wyłącznie na wniosek zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.

Prawidłowa odpowiedź: A (art. 109 § 1 KPC)
Roszczenie o zwrot kosztów wygasa, jeśli strona najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie złoży sądowi spisu kosztów albo nie zgłosi wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Jednakże o kosztach należnych stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego sąd orzeka z urzędu (art. 109 § 1 KPC). Orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu, sąd bierze pod uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia (art. 109 § 2 KPC).

Wyrok SA w Poznaniu z 4.9.2014 r., I ACa 557/14, Legalis Nr 1079770:
„Jeżeli strona powodowa chciała skutecznie dochodzić w procesie zwrotu kosztów poniesionych w związku z wezwaniem do próby ugodowej, winna wykazać podstawy takiego żądania przed zamknięciem rozprawy w postępowaniu przed sądem I instancji”.

Postanowienie SN z 20.9.2012 r., IV CZ 55/12, Legalis Nr 544732:
„Nie stanowi podstawy zasądzenia zwrotu kosztów procesu wniosek o »obciążenie« strony kosztami postępowania, co nie jest tożsame z żądaniem zasądzenia kosztów od przeciwnika”.

Uchwała SN z 8.10.2015 r., III CZP 58/15, Legalis Nr 1336449:
„Współuczestnikom formalnym (art. 72 § 1 pkt 2 KPC), reprezentowanym przez jednego pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym, należy się zwrot kosztów procesu obejmujących jego wynagrodzenie ustalone odrębnie w stosunku do każdego współuczestnika. Sąd powinien jednak obniżyć to wynagrodzenie, jeżeli przemawia za tym nakład pracy pełnomocnika, podjęte przez niego czynności oraz charakter sprawy (art. 109 § 2 KPC)”.

4. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, pełnomocnikowi procesowemu kilku osób doręcza się:

A. po jednym egzemplarzu pisma i załączników dla każdej osoby,
B. jeden egzemplarz pisma i załączników tylko wówczas, gdy między tymi osobami zachodzi współuczestnictwo konieczne,
C. jeden egzemplarz pisma i załączników.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 141 § 1 KPC)
Pełnomocnikowi procesowemu kilku osób doręcza się jeden egzemplarz pisma i załączników (art. 141 § 1 KPC). Uprawnionemu przez kilku współuczestników sporu do odbioru pism sądowych doręcza się po jednym egzemplarzu dla każdego współuczestnika (art. 141 § 2 KPC). Jeżeli jest kilku pełnomocników jednej strony, sąd doręcza pismo tylko jednemu z nich (art. 141 § 3 KPC).

Zgodnie z art. 128 KPC, do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i  odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a  ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych (§ 1). Do pisma procesowego wnoszonego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego dołącza się poświadczone elektronicznie odpisy załączników (§ 2). Zarówno oryginały pism procesowych jak i oryginały orzeczeń (zarządzeń, postanowień, wyroków) pozostają w aktach sprawy[2].

5. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, na posiedzenia niejawne mają wstęp:

A. tylko osoby wezwane,
B. osoby wezwane oraz każdy, kto dostatecznie uprawdopodobni swój interes uzasadniający udział w posiedzeniu,
C. osoby wezwane oraz aplikanci adwokaccy i radcowscy, którzy zadeklarują swój udział w posiedzeniu najpóźniej na tydzień przed terminem posiedzenia.

Prawidłowa odpowiedź: A (art. 152 § 2 KPC)
Na posiedzenia jawne wstęp na salę sądową mają – poza stronami i osobami wezwanymi – tylko osoby pełnoletnie. Przewodniczący może zezwolić na obecność na posiedzeniu małoletnim (art. 152 § 1 KPC). Na posiedzenia niejawne mają wstęp tylko osoby wezwane (art. 152 § 2 KPC)[3].

Postanowienie SN z 21.1.2000 r., II UKN 741/99, Legalis Nr 50527:
„Sąd Najwyższy uznał, że jeżeli wniosek strony działającej osobiście o doręczenie odpisu wyroku budzi wątpliwości, sąd powinien skorzystać z przewidzianej w art. 152 zd. 2 KPC możliwości odebrania na posiedzeniu niejawnym od osoby wezwanej odpowiednich wyjaśnień”.

6. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, sąd odrzuci pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami: 

A. sprawa jest w toku,
B. została zawarta już wcześniej ugoda sądowa,
C. została zawarta już wcześniej ugoda przed mediatorem.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 199 § 1 pkt 2 KPC)
Zgodnie z art. 199 KPC, sąd odrzuci pozew:
1) jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna;
2) jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona;
3) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie (§ 1).

Z powodu braku zdolności sądowej jednej ze stron albo zdolności procesowej powoda i niedziałania przedstawiciela ustawowego lub braku w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem, uniemożliwiającego jej działanie, sąd odrzuci pozew dopiero wówczas, gdy brak nie będzie uzupełniony zgodnie z przepisami kodeksu (§ 2).

Jak zauważa A. Zieliński: „Ustawodawca nie reguluje w Kodeksie skutków odrzucenia pozwu. Z istoty postanowienia o odrzuceniu pozwu wynika, że kończy ono postępowanie w sprawie. Postanowienie o odrzuceniu pozwu nie posiada powagi rzeczy osądzonej (art. 366 KPC), rozstrzyga ono bowiem wyłącznie kwestie proceduralne, a nie zawiera rozstrzygnięcia co do istoty sprawy. Oznacza to, że nie ma przeszkód do ponownego wniesienia powództwa w tej samej sprawie między tymi samymi stronami, jeżeli ustały przyczyny uzasadniające uprzednie odrzucenie pozwu (np. zmiana przepisów dotyczących dopuszczalności drogi sądowej, przeprowadzenie postępowania przedsądowego – np. reklamacyjnego, uzyskanie zdolności sądowej itp.)”[4].

Postanowienie SN z 8.8.2012 r., I CSK 58/12, Legalis Nr 544082:
„Moment, kiedy sprawa »jest w toku« w rozumieniu powyższego przepisu wyznacza art. 192 pkt 1 KPC, łącząc go z doręczeniem pozwu. Dla oceny
podstaw zastosowania w konkretnej sprawie art. 199 § 1 pkt 1 KPC nie jest więc istotne, kiedy wniesiono pozew w sprawie o to samo roszczenie lecz kiedy pozew ten został doręczony”.

Wyrok SN z 24.3.2011 r., I CSK 451/10, Legalis Nr 428277:
„Przedmiotowe granice zawisłości sporu, według art. 199 § 1 pkt 2 KPC wyznaczają: żądanie udzielenia ochrony prawnej w sposób i w zakresie wskazanym w pozwie oraz podstawa faktyczna żądania”.

Uchwała SN z 28.10.2010 r., III CZP 65/10, Legalis Nr 255239:
„W postępowaniu o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności nie ma zastosowania art. 199 § 1 pkt 2 KPC”.

7. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, wniosek o uzupełnienie wyroku:

A. wstrzymuje bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia,
B. nie ma wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia, chyba że sąd na wniosek strony postanowi inaczej,
C. nie ma wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 353 KPC)
Sąd może z urzędu sprostować w wyroku niedokładności, błędy pisarskie albo rachunkowe lub inne oczywiste omyłki (art. 350 § 1 KPC). O sprostowaniu umieszcza się wzmiankę na oryginale wyroku, a na żądanie stron także na udzielonych im wypisach. Dalsze odpisy i wypisy powinny być zredagowane w brzmieniu uwzględniającym postanowienie o sprostowaniu (art. 350 § 2 KPC). Jeżeli sprawa toczy się przed sądem drugiej instancji, sąd ten może z urzędu sprostować wyrok pierwszej instancji (art. 350 § 3 KPC). Niedopuszczalny jest wniosek o sprostowanie wyroku złożony jedynie dla zwłoki w postępowaniu (art. 3501 § 1 KPC). Za wniosek złożony jedynie dla zwłoki w postępowaniu uważa się drugi i dalszy wniosek złożony przez tę samą stronę co do tego samego wyroku, chyba że okoliczności sprawy wykluczają tę ocenę (art. 3501 § 2 KPC). Wniosek, o którym mowa w § 1, pozostawia się w aktach sprawy bez żadnych dalszych czynności. To samo dotyczy pism związanych z jego złożeniem. O pozostawieniu wniosku i pism związanych z jego złożeniem zawiadamia się stronę wnoszącą tylko raz – przy złożeniu pierwszego pisma (art. 3501 § 3 KPC). Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio do wniosku o uzupełnienie i o wykładnię wyroku (art. 3501 § 4 KPC)[5]. Strona może w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku, a gdy doręczenie wyroku następuje z urzędu – od jego doręczenia, zgłosić wniosek o uzupełnienie wyroku, jeżeli sąd nie orzekł o całości żądania, o natychmiastowej wykonalności albo nie zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia, które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu (art. 351 § 1 KPC). Orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w postaci wyroku, chyba że uzupełnienie dotyczy wyłącznie kosztów lub natychmiastowej wykonalności (art. 351 § 3 KPC). Sąd, który wydał wyrok, rozstrzyga postanowieniem wątpliwości co do jego treści (art. 352 KPC). Wniosek o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnię wyroku nie ma wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia (art. 353 KPC).

8. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew, sąd:

A. umorzy postępowanie,
B. zawiesi postępowanie,
C. odrzuci pozew.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 355 KPC)
Sąd umorzy postępowanie, jeżeli powód ze skutkiem prawnym cofnął pozew, strony zawarły ugodę lub została zatwierdzona ugoda zawarta przed mediatorem albo z innych przyczyn wydanie wyroku stało się zbędne lub niedopuszczalne (art. 355 KPC).

Uchwała SN z 18.1.2019 r., III CZP 55/18, http://www.sn.pl/:
„Uzyskanie przez powoda po wszczęciu postępowania tytułu egzekucyjnego w postaci wyciągu z zatwierdzonej przez sędziego komisarza listy wierzytelności skutkuje umorzeniem postępowania na podstawie art. 355 § 1 KPC”.

Uchwała SN z 24.11.1999 r., III KZP 40/99, Legalis Nr 45197:
„Powód cywilny, który w toku rozprawy cofnął pozew, zachowuje prawa strony do czasu uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania w przedmiocie powództwa cywilnego”.

Uchwała SN z 26.2.1968 r., III PZP 44/67, Legalis Nr 109947:
„Na postanowienie o umorzeniu postępowania przysługuje zażalenie, choćby postanowienie to zostało zamieszczone w sentencji wyroku”.

9.(K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienie sądu pierwszej instancji, którego przedmiotem jest:

A. zabezpieczenie dowodu,
B. odmowa odrzucenia pozwu,
C. oddalenie wniosku o zawieszenie postępowania.

Prawidłowa odpowiedź:  B (art. 394 § 1 pkt 1 KPC)
Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem jest:
1) zwrot pozwu, odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie;
2) odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie;
3) oddalenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie interwenienta do udziału w sprawie wskutek uwzględnienia opozycji;
4) rygor natychmiastowej wykonalności;
41) wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnięcia skargi o wznowienie postępowania;
42) stwierdzenie prawomocności orzeczenia;
5) skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia;
6) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
7) odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia;
8) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;
9) zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapłaty, zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz wynagrodzenie biegłego, mediatora i należności świadka;
10) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;
101) zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem;
11) odrzucenie zażalenia;
12) odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sądowego (art. 394 § 1 KPC).
Termin do wniesienia zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia postanowienia, a gdy strona nie zażądała w terminie przepisanym doręczenia postanowienia zapadłego na rozprawie – od ogłoszenia postanowienia (art. 394 § 2 KPC)[6]. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o  jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów (art. 394 § 3 KPC).

Uchwała SN z 25.7.2019 r., III CZP 15/19, http://www.sn.pl/:
„Na zarządzenie przewodniczącego, wzywające stroną [stronę – R. M.] do wniesienia zaliczki na wydatki związane z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego, przysługuje zażalenie (art. 394 § 1 pkt 9 w zw. z art. 398 KPC).”.

10. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, od postanowień sądu pierwszej instancji orzekających co do istoty sprawy przysługuje:

A. zażalenie,
B. apelacja,
C. kasacja.

Prawidłowa odpowiedź:  B (art. 518 KPC)
Od postanowień sądu pierwszej instancji orzekających co do istoty sprawy przysługuje apelacja. Na inne postanowienia sądu pierwszej instancji, w wypadkach wskazanych w ustawie, przysługuje zażalenie (art. 518 KPC).

Postanowienie SN z 15.5.2014 r., II CZ 15/14, Legalis Nr 1003006:
„Uznając, że zachodzą przesłanki do ustanowienia na wniosek właściciela obciążonego gruntu odpłatnej służebności przesyłu sąd rejonowy ustala wysokość należnego mu wynagrodzenia na podstawie wyników przeprowadzonego postępowania dowodowego, co oznacza, że ustanawiając służebność przesyłu i przyznając odpowiednią kwotę tytułem wynagrodzenia orzeka jednocześnie o całości żądania. W świetle utrwalonych poglądów orzecznictwa jeśli sąd w postępowaniu nieprocesowym powinien rozstrzygnąć o wszystkich żądaniach z urzędu, uczestnikom postępowania przysługuje apelacja, nie zaś wniosek o uzupełnienie postanowienia. W sytuacji ustalenia przez Sąd Rejonowy wynagrodzenia w kwocie niższej niż postulowana we wniosku, wnioskodawcom przysługiwało więc prawo złożenia apelacji co do wynagrodzenia bez konieczności uprzedniego złożenia wniosku o uzupełnienie postanowienia Sądu Rejonowego przez zamieszczenie w sentencji sformułowania, że oddala roszczenie wnioskodawców o wynagrodzenie w części przewyższającej kwotę przyznaną z tego tytułu”.

Uchwała SN z 28.3.2014 r., III CZP 6/14, Legalis Nr 793524:
„Postanowienie w przedmiocie wynagrodzenia kuratora osoby częściowo ubezwłasnowolnionej jest postanowieniem co do istoty sprawy, od którego przysługuje apelacja (art. 518 KPC)”.

Uchwała SN z 21.11.2006 r., III CZP 49/06, Legalis Nr 78822:
„Postanowienie sądu pierwszej instancji, wydane na podstawie art. 613
KPC, zobowiązujące zarządcę do wypłacenia określonej kwoty tytułem
nadwyżki dochodów, jest orzeczeniem co do istoty sprawy w rozumieniu art.
518 KPC, od którego przysługuje apelacja”.

Uchwała SN z 23.8.2006 r., III CZP 52/06, Legalis Nr 76220:
„Od postanowienia w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza,
wydanego na podstawie art. 644 w związku z art. 637 § 2 KPC, przysługuje
apelacja”.

11. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami w razie sporu co do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym:

A. sąd może w tym przedmiocie orzec postanowieniem wstępnym,
B. sąd orzeka w tym przedmiocie wyrokiem wstępnym,
C. sąd może w tym przedmiocie orzec postanowieniem wstępnym wyłącznie na wniosek jednego z małżonków.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 567 § 1 i 2 KPC)
W postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi. W razie sporu co do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym sąd może w tym przedmiocie orzec postanowieniem wstępnym. Do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, a zwłaszcza do odrębnego postępowania w  sprawach wymienionych w paragrafie pierwszym stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku (art. 567 § 1, 2 i 3 KPC).

Uchwała SN z 28.3.2019 r., III CZP 21/18, http://www.sn.pl:
„​W sprawie o podział majątku wspólnego małżonków, obejmującego nieruchomość obciążoną hipoteką zabezpieczającą udzielony małżonkom kredyt bankowy, sąd – przydzielając tę nieruchomość na własność jednego z małżonków – ustala jej wartość, jeżeli nie przemawiają przeciwko temu ważne względy, z pominięciem wartości obciążenia hipotecznego”.

Uchwała SN z 13.5.2016 r., III CZP 6/16, Legalis Nr 1445172:
„Uczestnik postępowania może zaskarżyć apelacją postanowienie w sprawie o podział majątku wspólnego także wtedy, gdy sąd nie zamieści w nim  wyodrębnionego redakcyjnie rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym”.

Postanowienie SN z 13.1.2016 r., V CSK 289/15, Legalis Nr 1406419:
„Prawidłowe ustalenie przez sąd składu i wartości majątku wspólnego wymaga uwzględnienia w podziale majątku tych składników istniejących i wchodzących w skład majątku wspólnego w chwili ustania wspólności majątkowej, zaś ich wartość określić według cen rynkowych z chwili podziału”.

Postanowienie SN z 15.10.2014 r., V CZ 67/14, Legalis Nr 1182708:„Rozpoznając wniosek o podział majątku dorobkowego sąd może oddalić żądanie tylko w przypadku ustalenia, że nie istnieje majątek dorobkowy, którego wniosek dotyczy, gdyż jego podział został już dokonany.
Sąd z urzędu winien ustalić składniki majątku wspólnego oraz ich wartość
z uwzględnieniem częściowego podziału jeżeli takowy został dokonany”.

12. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, jeżeli kierownik urzędu stanu cywilnego odmówił przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa, uznanie ojcostwa może nastąpić:

A. przed innym, niż właściwy, kierownikiem urzędu stanu cywilnego, wskazanym przez sąd opiekuńczy,
B. wyłącznie przed sądem opiekuńczym właściwym według przepisów ogólnych,
C. wyłącznie przed sądem opiekuńczym, właściwym ze względu na siedzibę urzędu stanu cywilnego, którego kierownik odmówił przyjęcia tych oświadczeń.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 581 § 2 KPC)
Uznanie ojcostwa może nastąpić także przed sądem opiekuńczym niewłaściwym według przepisów ogólnych. W takim wypadku o uznaniu zawiadamia się właściwy sąd opiekuńczy (art. 581 § 1 KPC). Jeżeli kierownik urzędu stanu cywilnego odmówił przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa, uznanie ojcostwa może nastąpić wyłącznie przed sądem opiekuńczym, właściwym ze względu na siedzibę urzędu stanu cywilnego, którego kierownik odmówił przyjęcia tych oświadczeń (art. 581 § 2 KPC). Jeżeli konsul odmówił przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa, uznanie ojcostwa może nastąpić wyłącznie przed sądem rejonowym dla m.st. Warszawy (art. 581 § 21 KPC). Sąd opiekuńczy odmawia przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa, jeżeli uznanie jest niedopuszczalne albo poweźmie wątpliwość co do pochodzenia dziecka (art. 581 § 3 KPC).

Orzeczenie SN z 2.10.1969 r., II CR 370/69, Legalis Nr 14116:
„W każdym wypadku, gdy uznający oświadcza, że nie jest ojcem uznawanego przez niego dziecka, kierownik urzędu stanu cywilnego lub sąd opiekuńczy nie mogą przyjąć uznania dziecka, gdyby jednak przyjęli, dopuszczalne byłoby powództwo o ustalenie nieistnienia uznania”.

13. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, sprawy w postępowaniu wieczystoksięgowym rozpoznawane są:

A. wyłącznie na rozprawie,
B. na posiedzeniu niejawnym, chyba że wnioskodawca we wniosku albo uczestnik w terminie tygodnia od doręczenia wniosku wystąpi o wyznaczenie rozprawy,
C. na posiedzeniu niejawnym.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 6261 § 1 KPC)
Sprawy w postępowaniu wieczystoksięgowym rozpoznawane są na posiedzeniu niejawnym. Uczestnikami postępowania oprócz wnioskodawcy są tylko te osoby, których prawa zostały wykreślone lub obciążone bądź na rzecz których wpis ma nastąpić. Nie stanowi przeszkody do wpisu okoliczność, że po złożeniu wniosku wnioskodawca bądź inny uczestnik postępowania zmarł lub został pozbawiony albo ograniczony w możliwości rozporządzania prawem albo w zdolności do czynności prawnych (art. 6261 § 1, 2 i 3 KPC).

Postanowienie SN z 20.12.2005 r., V CSK 69/05, Legalis Nr 141164:
„Jeżeli w postępowaniu wieczystoksięgowym apelacja, zgodnie z art. 6261 § 1 KPC w zw. z art. 514 § 1 KPC, była rozpoznawana na posiedzeniu niejawnym, niedoręczenie uczestnikowi postępowania odpisu apelacji drugiego uczestnika, prezentującego inne interesy prawne, pozbawia wnikliwości obrony praw w tym postępowaniu uczestnika, któremu odpisu apelacji nie doręczono i prowadzi do nieważności postępowania apelacyjnego na podstawie art. 379 pkt 5 KPC w zw. z art. 13 § 2 KPC”.

Uchwała SN z 27.2.2002 r., III CZP 3/02, Legalis Nr 52327:
„Przepis art. 6261 § 1 KPC ma zastosowanie także w postępowaniu apelacyjnym”.

14. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, o terminie otwarcia i ogłoszenia testamentu:

A. zawsze zawiadamia się osoby zainteresowane,
B. nie zawiadamia się osób zainteresowanych, jednakże mogą one być obecne przy tej czynności,
C. zawiadamia się osoby zainteresowane i muszą być one obecne przy tej czynności.

Prawidłowa odpowiedź:  B (art. 649 § 2 KPC)
Sąd albo notariusz otwiera i ogłasza testament, gdy ma dowód śmierci spadkodawcy (art. 649 § 1 KPC). O terminie otwarcia i ogłoszenia nie zawiadamia się osób zainteresowanych, jednakże mogą one być obecne przy tej czynności (art. 649 § 2 KPC).
Do dowodów śmierci spadkodawcy należą:
1) akt zgonu,
2) prawomocne postanowienie sądu o uznaniu za zmarłego,
3) prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu zgonu[7].

15. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, o wydaniu prawomocnego postanowienia uchylającego zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia sąd niezwłocznie zawiadamia:

A. Krajową Radę Notarialną; do zawiadomienia dołącza się odpis postanowienia,
B. notariusza, który sporządził zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia,
C. radę właściwej izby notarialnej; do zawiadomienia dołącza się odpis postanowienia.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 6792 KPC)
Dowód, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku, z zastosowaniem przepisów niniejszego rozdziału. Jednakże ten, kto był uczestnikiem postępowania o  stwierdzenie nabycia spadku, może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możność (art. 679 § 1 KPC). Wniosek o wszczęcie takiego postępowania może zgłosić każdy zainteresowany (art. 679 § 2 KPC). W razie przeprowadzenia dowodu, że spadek w całości lub w części nabyła inna osoba niż wskazana w prawomocnym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, sąd spadku, zmieniając to postanowienie, stwierdzi nabycie spadku zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym (art. 679 § 3 KPC). Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio do zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia oraz do stwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego (art. 679 § 4 KPC). Prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, prawomocne postanowienie uchylające lub zmieniające postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku sąd niezwłocznie wpisuje, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 95i § 1 ustawy z  14.2.1991 r. – Prawo o notariacie (Dz. U. z 2019 r. poz. 540 i 730), do Rejestru Spadkowego (art. 6791 KPC). Sąd niezwłocznie zawiadamia Krajową Radę Notarialną o wydaniu prawomocnego postanowienia uchylającego zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. Do zawiadomienia dołącza się odpis postanowienia (art. 6792 KPC).

16. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, w postępowaniu o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego sąd:

A. bada prawdziwość twierdzeń zawartych we wniosku,
B. bada prawdziwość twierdzeń zawartych we wniosku wyłącznie na zarzut chociażby jednego z uczestników zgłoszony najpóźniej w odpowiedzi na wniosek lub na pierwszej rozprawie,
C. nie bada prawdziwości twierdzeń zawartych we wniosku, ograniczając się do oceny, czy według przytoczonych okoliczności złożenie do depozytu jest prawnie uzasadnione.

Prawidłowa odpowiedź: C (art. 6931 KPC)
W sprawach o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego właściwy jest sąd miejsca wykonania zobowiązania. Jeżeli miejsca tego nie da się ustalić, właściwy jest sąd miejsca zamieszkania wierzyciela, a gdy wierzyciel jest nieznany lub gdy nie jest znane miejsce jego zamieszkania – sąd miejsca zamieszkania dłużnika. Jeżeli zobowiązanie jest zabezpieczone wpisem w księdze wieczystej, właściwy jest sąd miejsca położenia nieruchomości (art. 692 KPC). We wniosku o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego należy:
1) określić zobowiązanie, przy wykonaniu którego składa się przedmiot;
2) przytoczyć okoliczności uzasadniające złożenie;
3) dokładnie oznaczyć przedmiot, który ma być złożony;
4) wskazać osobę, której przedmiot ma być wydany, oraz warunki, pod którymi wydanie ma nastąpić (art. 693 KPC).

W postępowaniu o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego sąd nie bada prawdziwości twierdzeń zawartych we wniosku, ograniczając się do oceny, czy według przytoczonych okoliczności złożenie do depozytu jest prawnie uzasadnione (art. 6931 KPC).

17. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, w razie zaginięcia lub zniszczenia akt w sprawie prawomocnie zakończonej:

A. odtworzeniu podlega orzeczenie kończące postępowanie w sprawie oraz ta część akt, która jest niezbędna do ustalenia jego treści i do wznowienia postępowania,
B. zawsze odtworzeniu ulegają w całości akta zaginione lub zniszczone,
C. odtworzeniu podlega orzeczenie kończące postępowanie w sprawie tylko wówczas, gdy nie zostało dotychczas wykonane.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 716 KPC)
Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt regulują art. 716 – 729 KPC.
Odtworzeniu ulegają akta zaginione lub zniszczone w całości lub części. W sprawie prawomocnie zakończonej odtworzeniu podlega orzeczenie kończące postępowanie w sprawie oraz ta część akt, która jest niezbędna do ustalenia jego treści i do wznowienia postępowania (art. 716 KPC). Sąd wszczyna postępowanie z urzędu lub na wniosek. Sąd wszczyna postępowanie tylko na wniosek, jeżeli zaginięcie lub zniszczenie akt nastąpiło wskutek siły wyższej. Również w tym wypadku sąd może jednak wszcząć postępowanie z urzędu, jeżeli sprawa, której akta zaginęły lub uległy zniszczeniu, była lub mogła być wszczęta z urzędu (art. 717 § 1 i 2 KPC). Do zgłoszenia wniosku o odtworzenie akt uprawniona jest strona, uczestnik postępowania lub interwenient. Wniosek o odtworzenie akt sprawy będącej w toku zgłosić można w ciągu lat trzech od zaginięcia lub zniszczenia akt, a wniosek o odtworzenie akt sprawy prawomocnie zakończonej – w ciągu lat dziesięciu od tej chwili. Ograniczenia powyższe nie dotyczą wniosku o odtworzenie akt sprawy o prawa stanu (art. 718 § 1, 2 i 3 KPC). Do odtworzenia akt sprawy będącej w toku właściwy jest sąd, w którym sprawa ostatnio się toczyła. Jeżeli właściwy byłby sąd drugiej instancji lub Sąd Najwyższy, sąd ten przekaże sprawę sądowi pierwszej instancji, chyba że chodzi o odtworzenie tylko akt sądu drugiej instancji lub akt Sądu Najwyższego. Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt w sprawie prawomocnie zakończonej przeprowadza sąd, w którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji (art. 719 § 1, 2 i 3 KPC). Do odtworzenia akt sprawy zakończonej w państwowym biurze notarialnym właściwy jest sąd rejonowy, w którego okręgu znajdowało się to biuro (art. 720 KPC). We wniosku o odtworzenie akt należy określić dokładnie sprawę, dołączyć wszelkie urzędowo poświadczone odpisy znajdujące się w posiadaniu zgłaszającego wniosek oraz wskazać znane mu miejsca, w których dokumenty lub ich odpisy się znajdują (art. 721 KPC). Przewodniczący wzywa osoby, organy administracji publicznej lub instytucje wskazane we wniosku oraz znane sądowi urzędowo do złożenia w określonym terminie poświadczonych urzędowo odpisów dokumentów będących w ich posiadaniu albo do oświadczenia, że ich nie posiadają. Jeżeli osoba wezwana nie posiada dokumentu lub odpisu, a przed wezwaniem była w jego posiadaniu, powinna wyjaśnić, gdzie dokument lub odpis się znajduje (art. 722 § 1 i 2 KPC). Sąd może skazać na grzywnę każdego, kto nie uczyni zadość wezwaniu dokonanemu w myśl artykułu poprzedzającego. Jeżeli wezwana była osoba prawna lub inna organizacja, ukaraniu podlega jej kierownik lub pracownik, którego obowiązkiem było uczynić zadość wezwaniu (art. 723 § 1 i 2 KPC). Jeżeli poświadczone urzędowo odpisy zostaną złożone, przewodniczący zarządza dołączenie ich do akt. Odpis zarządzenia doręcza się stronom (art. 724 KPC). Jeżeli odtworzenia akt nie można przeprowadzić w trybie przewidzianym w artykułach poprzedzających, przewodniczący wzywa strony do złożenia dokładnych oświadczeń co do treści zaginionych lub zniszczonych pism oraz dowodów na zawarte w nich twierdzenia, nie wyłączając prywatnych odpisów oraz innych pism i notatek, które mogą być pomocne przy odtworzeniu akt (art. 725 KPC). Niezależnie od oświadczeń i wniosków stron sąd przeprowadza z urzędu dochodzenia, nie pomijając żadnej okoliczności, która może mieć znaczenie dla ustalenia treści zaginionych lub zniszczonych akt. Sąd bierze zwłaszcza pod uwagę wpisy do repertoriów i innych ksiąg biurowych. Sąd może też przesłuchać w charakterze świadków sędziów, prokuratorów, protokolantów, pełnomocników stron i inne osoby, które uczestniczyły w postępowaniu lub które mogą wypowiedzieć się co do treści akt, jak również może zarządzić przesłuchanie stron (art. 726 KPC). Po przeprowadzeniu postępowania w myśl dwóch artykułów poprzedzających sąd orzeka postanowieniem, w jaki sposób i w jakim zakresie zaginione akta mają być odtworzone lub że odtworzenie akt jest niemożliwe. Na postanowienie przysługuje zażalenie (art. 727 KPC). Jeżeli akta nie mogą być odtworzone lub odtworzone zostały w części niewystarczającej do podjęcia dalszego postępowania, sprawa może być wszczęta ponownie. We wszystkich innych wypadkach sąd podejmuje postępowanie w takim stanie, w jakim okaże się to możliwe przy uwzględnieniu akt pozostałych i odtworzonych. Na postanowienie co do podjęcia dalszego postępowania przysługuje zażalenie (art. 728 KPC). Bieg przedawnienia przerwany przez pierwotne wszczęcie sprawy rozpoczyna się na nowo od daty uprawomocnienia się postanowienia stwierdzającego niemożliwość odtworzenia akt lub odmawiającego podjęcia dalszego postępowania (art. 729 KPC).

18. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, zabezpieczenie roszczeń pieniężnych przeciwko Skarbowi Państwa jest:

A. dopuszczalne wyłącznie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych,
B. niedopuszczalne,
C. niedopuszczalne, chyba że powód dochodzi roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej.

Prawidłowa odpowiedź:  B (art. 749 KPC)
Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych następuje przez:
1) zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego;
2) obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową;
3) ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu;
4) obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską;
5) ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
6) ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego (art. 747 KPC).

Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia wydane na posiedzeniu niejawnym, w wypadkach, o których mowa w art. 747 pkt 2-6, doręcza się również obowiązanemu (art. 748 KPC)[8]. Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych przeciwko Skarbowi Państwa jest niedopuszczalne (art. 749 KPC).
Jak zauważa A. Zieliński: „Z przepisu [art. 749 KPC – R.M.] wynika wyłącznie niedopuszczalność zabezpieczenia roszczeń pieniężnych przeciwko Skarbowi Państwa, co oznacza dopuszczalność zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych. Ratio legis (…) przepisu wynika z założenia, że Skarb Państwa jest zawsze wypłacalny, zatem brak jest uzasadnionej potrzeby zabezpieczenia roszczeń pieniężnych przeciwko niemu. Wyjątek w stosunku do tego zakazu stanowi przepis art. 753¹ § 1 KPC (art. 753¹ § 2 zd. 3 KPC)”[9].

19. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, w sprawach o ochronę dóbr osobistych zabezpieczenie polegające na zakazie publikacji:

A. może być udzielone tylko wtedy, gdy nie sprzeciwia się temu ważny interes publiczny,
B.nigdy nie może być udzielone,
C. może być udzielone tylko wtedy, gdy nie sprzeciwia się temu ważny interes prywatny.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 755 § 2 KPC)
Jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych dla zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. W szczególności sąd może:
1) unormować prawa i obowiązki stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania;
2) ustanowić zakaz zbywania przedmiotów lub praw objętych postępowaniem;
3) zawiesić postępowanie egzekucyjne lub inne postępowanie zmierzające do wykonania orzeczenia;
4) uregulować sposób roztoczenia pieczy nad małoletnimi dziećmi i kontaktów z dzieckiem;
5) nakazać wpisanie stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej lub we właściwym rejestrze (art. 755 § 1 KPC). W sprawach o ochronę dóbr osobistych zabezpieczenie polegające na zakazie publikacji może być udzielone tylko wtedy, gdy nie sprzeciwia się temu ważny interes publiczny. Udzielając zabezpieczenia, sąd określa czas trwania zakazu, który nie może być dłuższy niż rok. Jeżeli postępowanie w sprawie jest w toku, uprawniony może przed upływem okresu, na który orzeczono zakaz publikacji, żądać dalszego zabezpieczenia; przepisy zdania pierwszego i drugiego stosuje się. Jeżeli uprawniony zażądał dalszego zabezpieczenia, zakaz publikacji pozostaje w mocy do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia wniosku (art. 755 § 2 KPC). Przepisu art. 731 nie stosuje się, jeżeli zabezpieczenie jest konieczne dla odwrócenia grożącej szkody lub innych niekorzystnych dla uprawnionego skutków (art. 755 § 21 KPC). Sąd doręcza obowiązanemu postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym, w którym nakazuje mu wykonanie lub zaniechanie czynności albo nieprzeszkadzanie czynnościom uprawnionego. Nie dotyczy to postanowień nakazujących wydanie rzeczy będących we władaniu obowiązanego (art. 755 § 3 KPC).

Zakaz publikacji, o którym mowa w art. 755 § 2 KPC dotyczy wyłącznie publikacji, która może naruszać dobra osobiste. Wnioskujący o udzielenie zabezpieczenia polegającego na zakazie publikacji powinien wykazać, że w danej sprawie nie zachodzi ważny interes publiczny, który by uzasadniał odmowę udzielenia tego zabezpieczenia przez sąd[10].

20. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, na postanowienie sądu w przedmiocie wyłączenia komornika:

A. przysługuje zażalenie do innego składu sądu rejonowego,
B. nie przysługuje zażalenie,
C. przysługuje zażalenie do sądu okręgowego.

Prawidłowa odpowiedź:  B (art. 7632 § 3 KPC)
Jak stanowi art. 7632 KPC, wniosek o wyłączenie komornika zgłasza się na piśmie do komornika prowadzącego postępowanie, uprawdopodobniając przyczyny wyłączenia. Komornik w terminie 3 dni od dnia złożenia wniosku o wyłączenie przekazuje wniosek do sądu rejonowego właściwego ze względu na siedzibę kancelarii komornika, wraz z pisemnymi wyjaśnieniami (§ 1). Sąd rejonowy właściwy ze względu na siedzibę kancelarii komornika rozpoznaje wniosek o wyłączenie komornika w terminie 7 dni od dnia przekazania wniosku (§ 2). Postanowienie w przedmiocie wyłączenia komornika sąd wydaje na posiedzeniu niejawnym w składzie jednoosobowym[11]. Na postanowienie zażalenie nie przysługuje (§ 3). Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio do zastępcy komornika oraz asesorów komorniczych, jeżeli osoby te prowadzą postępowanie lub dokonują określonych czynności w sprawie (§ 4). Do czasu rozpoznania wniosku o wyłączenie komornik, którego dotyczy wniosek, może podejmować dalsze czynności, z wyjątkiem czynności, które pociągałyby za sobą nieodwracalne skutki, chyba że wniosek w sposób oczywisty zmierza jedynie do przedłużenia postępowania (§ 5). W przypadku uwzględnienia wniosku o wyłączenie komornika, sąd wyznaczy innego komornika do dalszego prowadzenia postępowania, w miarę możliwości powierzając je komornikowi z tego samego rewiru, w którym ma siedzibę komornik wyłączony. W takim przypadku sąd może z urzędu uchylić w niezbędnym zakresie czynności dokonane po złożeniu wniosku (§ 6). W zakresie nieuregulowanym w § 1-6 do wyłączenia komornika stosuje się odpowiednio przepisy o wyłączeniu sędziego (§ 7).

21. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, skarga na czynność komornika nie przysługuje na:

A. zarządzenie komornika o wezwaniu do usunięcia braków pisma,
B. zajęcie ruchomości ulegających szybkiemu zepsuciu,
C. postanowienie komornika o przyznaniu biegłemu wynagrodzenia.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 767 § 1¹ KPC)
Zgodnie z art. 767 KPC, na czynności komornika przysługuje skarga do sądu rejonowego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Dotyczy to także zaniechania przez komornika dokonania czynności. Skargę rozpoznaje sąd właściwy ze względu na siedzibę kancelarii komornika (§ 1). Skarga nie przysługuje na zarządzenie komornika o wezwaniu do usunięcia braków pisma, na zawiadomienie o terminie czynności oraz na uiszczenie przez komornika podatku od towarów i usług (§ 11). Skargę może złożyć strona lub inna osoba, której prawa zostały przez czynności lub zaniechanie komornika naruszone bądź zagrożone (§ 2). Skarga na czynność komornika powinna czynić zadość wymaganiom pisma procesowego oraz określać zaskarżoną czynność lub czynność, której zaniechano, jak również wniosek o zmianę, uchylenie lub dokonanie czynności wraz z uzasadnieniem (§ 3). Skarga może być wniesiona na urzędowym formularzu (§ 31). Komornik doręcza urzędowy formularz skargi dłużnikowi przy pierwszej czynności egzekucyjnej oraz stronom i uczestnikom obecnym podczas czynności dokonywanej poza kancelarią, chyba że czynność ta podlega zaskarżeniu skargą w formie ustnej (§ 32). Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób udostępniania urzędowego formularza skargi, mając na względzie ustawowe wymagania przewidziane dla tego pisma, potrzebę zamieszczenia niezbędnych pouczeń co do sposobu wypełniania formularza, wnoszenia pisma i skutków niedostosowania go do ustawowych wymagań, a także konieczność bezpłatnego udostępniania formularzy w kancelariach komorniczych, siedzibach sądów oraz sieci Internet w formie pozwalającej na dogodną edycję treści formularza (§ 33). Skargę wnosi się w terminie tygodniowym od dnia dokonania czynności, gdy strona lub osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, była przy czynności obecna lub była o jej terminie zawiadomiona; w innych przypadkach – od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynności strony lub osoby, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, a w braku zawiadomienia – od dnia powzięcia wiadomości przez skarżącego o dokonanej czynności. Skargę na zaniechanie przez komornika dokonania czynności wnosi się w terminie tygodniowym od dnia, w którym skarżący dowiedział się, że czynność miała być dokonana (§ 4). Skargę wnosi się do komornika, który dokonał zaskarżonej czynności lub zaniechał jej dokonania. Komornik w terminie trzech dni od dnia otrzymania skargi sporządza uzasadnienie zaskarżonej czynności, o ile nie zostało ono sporządzone wcześniej, albo przyczyn jej zaniechania i przekazuje je wraz ze skargą i aktami sprawy do właściwego sądu, chyba że skargę w całości uwzględnia. O uwzględnieniu skargi komornik zawiadamia skarżącego oraz zainteresowanych, których uwzględnienie skargi dotyczy (§ 5). W przypadku stwierdzenia oczywistego naruszenia prawa przez komornika, sąd uwzględniając skargę, stosownie do okoliczności, może go obciążyć kosztami postępowania wywołanego skargą. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie stronom oraz komornikowi (§ 6).

22. (K) Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego doręcza się:

A. wierzycielowi i dłużnikowi,
B. wierzycielowi, chyba że wierzyciel zażądał doręczenia również dłużnikowi,
C. wyłącznie wierzycielowi.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 7953 § 1 KPC)
Jeżeli tytuł egzekucyjny w postaci orzeczenia sądu lub ugody zawartej przed sądem lub zatwierdzonej przez sąd spełnia warunki określone w przepisach rozporządzenia (WE) nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie utworzenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych (Dz. Urz. UE L 143 z 30.04.2004, str. 15, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 7, str. 38), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 805/2004”, sąd, który wydał orzeczenie albo przed którym została zawarta ugoda lub który zatwierdził ugodę, na wniosek wierzyciela wydaje zaświadczenie, że stanowią one europejski tytuł egzekucyjny, zwane dalej „zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego” (art. 7951 § 1 KPC). Jeżeli wniosek o wydanie zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego dotyczy innego tytułu egzekucyjnego niż wskazany w § 1, w przedmiocie wniosku rozstrzyga sąd rejonowy, w którego okręgu tytuł został sporządzony (art. 7951 § 2 KPC). Postanowienie w przedmiocie wydania zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego sąd wydaje w składzie jednego sędziego (art. 7952 KPC). W przypadku tytułu egzekucyjnego, o którym mowa w art. 783 § 4 KPC, zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego doręcza się wraz ze zweryfikowanym przez sąd dokumentem uzyskanym z systemu teleinformatycznego, potwierdzającym istnienie i treść tytułu egzekucyjnego (art. 7952a KPC). Postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego doręcza się wyłącznie wierzycielowi (art. 7953 § 1 KPC). Na postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego wierzycielowi przysługuje zażalenie. Odpisu zażalenia nie doręcza się dłużnikowi (art. 7953 § 2 KPC). W razie stwierdzenia, że istnieje określona w przepisach rozporządzenia nr 805/2004 podstawa do uchylenia zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego, sąd, który je wydał, na wniosek dłużnika uchyla to zaświadczenie (art. 7954 § 1 KPC). Wniosek zgłasza się w terminie miesięcznym od dnia doręczenia dłużnikowi postanowienia o wydaniu zaświadczenia (art. 7954 § 2 KPC). Jeżeli wniosek nie jest sporządzony na formularzu określonym w przepisach rozporządzenia nr 805/2004, powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego oraz wskazywać okoliczności uzasadniające wniosek (art. 7954 § 3 KPC). Przed uchyleniem zaświadczenia sąd wysłucha wierzyciela (art. 7954 § 4 KPC). Na postanowienie w przedmiocie uchylenia zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego przysługuje zażalenie (art. 7954 § 5 KPC). Przepisy art. 7951-7952a KPC stosuje się odpowiednio do wydawania przewidzianych w przepisach rozporządzenia nr 805/2004 zaświadczeń o utracie lub ograniczeniu wykonalności tytułu egzekucyjnego opatrzonego zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego. Wniosek o wydanie takiego zaświadczenia może złożyć także dłużnik (art. 7955 § 1 KPC). Na postanowienie w przedmiocie wydania zaświadczenia, o którym mowa w § 1, przysługuje zażalenie (art. 7955 § 2 KPC).

Reklama

Bibliografia:
Zieliński A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 9, C. H. Beck, Warszawa 2017
Sala K., Antas M. (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne),  Kodeks postępowania cywilnego. Orzecznictwo aplikanta, wyd. 5, C. H. Beck, Warszawa 2017

 [1] W dniu 7.11.2019 r. weszła w życie ustawa z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z 2019 r. poz. 1469, na mocy której art. 531 KPC otrzymał następujące brzmienie: „§ 1. Niedopuszczalny jest wniosek o wyłączenie sędziego:
1) oparty wyłącznie na okolicznościach związanych z rozstrzygnięciem przez sąd o dowodach;
2) złożony po raz kolejny co do tego samego sędziego z powołaniem tych samych okoliczności.
2. Wniosek, o którym mowa w § 1, pozostawia się w aktach sprawy bez żadnych dalszych czynności. To samo dotyczy pism związanych z jego wniesieniem. O pozostawieniu wniosku i pism związanych z jego wniesieniem zawiadamia się stronę wnoszącą tylko raz – przy złożeniu pierwszego pisma.
3. W przypadku złożenia ustnie wniosku, o którym mowa w § 1, przewodniczący zawiadamia stronę o jego bezskuteczności.”

[2] Zob. A. Zieliński, w: A. Zieliński (red.), Kodeks …, s. 306.
[3] W dniu 7.11.2019 r. weszła w życie ustawa z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z 2019 r. poz. 1469, na mocy której art. 152 KPC otrzymał następujące brzmienie: „Art. 152. § 1. Na posiedzenia jawne wstęp na salę sądową mają tylko osoby nieuzbrojone i pełnoletnie. Wymóg pełnoletności nie dotyczy stron, interwenientów ubocznych, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz osób wezwanych.
2. Przewodniczący może zezwolić na obecność na posiedzeniu jawnym osobom małoletnim oraz osobom obowiązanym do noszenia broni.
3. Na posiedzenia niejawne mają wstęp tylko osoby wezwane.
4. Przy czynnościach sądu nie mogą być obecne osoby w stanie nielicującym z powagą sądu.”

[4] A. Zieliński, w: A. Zieliński (red.), Kodeks …, s. 425.
[5] Artykuł 3501 KPC został dodany ustawą z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z 2019 r. poz. 1469.
[6] W dniu 7.11.2019 r. weszła w życie ustawa z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z 2019 r. poz. 1469, na mocy której paragrafy 1 i 2 art. 394 KPC otrzymały następujące brzmienie: „§ 1. Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem jest:
1) zwrot pisma wniesionego jako pozew, z którego nie wynika żądanie rozpoznania sprawy;
2) zwrot pozwu;
3) odmowa odrzucenia pozwu;
4) przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie;
5) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
6) zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, zwrot opłaty lub obciążenie kosztami sądowymi – jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy.
2. Termin do wniesienia zażalenia wynosi tydzień od dnia doręczenia postanowienia z uzasadnieniem. Jeżeli przy wydaniu postanowienia sąd odstąpił od jego uzasadnienia, termin liczy się od dnia ogłoszenia postanowienia, a jeżeli podlegało ono doręczeniu – od dnia jego doręczenia.”

[7] Zob. A. Zieliński, w: A. Zieliński (red.), Kodeks …, s. 1203.
[8] Artykuł 748 KPC został uchylony z dniem 7.11.2019 r. na mocy ustawy z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z 2019 r. poz. 1469.
[9] A. Zieliński, w: A. Zieliński (red.), Kodeks …, s. 1307.
[10] Zob. A. Zieliński, w: A. Zieliński (red.), Kodeks …, s. 1327.
[11] W dniu 7.11.2019 r. weszła w życie ustawa z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z 2019 r. poz. 1469, na mocy której zdanie pierwsze paragrafu trzeciego otrzymało następujące brzmienie: „§ 3. Postanowienie w przedmiocie wyłączenia komornika sąd wydaje na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego.”