Kodeks postępowania karnego, Kodeks wykroczeń, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, Kodeks karny skarbowy – pytania na aplikacje prawnicze z opracowaniem i orzecznictwem

Autor: Rafał Maciąg – radca prawny

Pytania pochodzą z egzaminów wstępnych na aplikację adwokacką/radcowską (A/R), które odbyły się 28.9.2019 r.

1. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, w razie stwierdzenia po rozpoczęciu przewodu sądowego, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo że brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia i sprawca w chwili czynu nie był niepoczytalny, sąd:

A. wyrokiem umarza postępowanie,
B. postanowieniem umarza postępowanie,
C. wydaje wyrok uniewinniający.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 414 § 1 w zw. z art. 17 § 1 pkt 1 i 2 KPK)
Zgodnie z art. 17 KPK[1], nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy:
1) czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia;
2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa;
3) społeczna szkodliwość czynu jest znikoma;
4) ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze;
5) oskarżony zmarł;
6) nastąpiło przedawnienie karalności;
7) postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się;
8) sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sądów karnych;
9) brak skargi uprawnionego oskarżyciela;
10) brak wymaganego zezwolenia na ściganie lub wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej, chyba że ustawa stanowi inaczej;
11) zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie (§ 1).

Do chwili otrzymania wniosku lub zezwolenia władzy, od których ustawa uzależnia ściganie, organy procesowe dokonują tylko czynności niecierpiących zwłoki w celu zabezpieczenia śladów i dowodów, a także czynności zmierzających do wyjaśnienia, czy wniosek będzie złożony lub zezwolenie będzie wydane (§ 2). Niemożność przypisania winy sprawcy czynu nie wyłącza postępowania dotyczącego zastosowania środków zabezpieczających (§ 3). Istnienie okoliczności określonych w § 1 pkt 4-6 nie wyłącza postępowania w przedmiocie przepadku, o którym mowa w art. 45a § 2 Kodeksu karnego i art. 43a Kodeksu karnego skarbowego (§ 4).

Artykuł 414 KPK stanowi, że w razie stwierdzenia po rozpoczęciu przewodu sądowego okoliczności wyłączającej ściganie lub danych przemawiających za warunkowym umorzeniem postępowania, sąd wyrokiem umarza postępowanie albo umarza je warunkowo. Jednakże w razie stwierdzenia okoliczności wymienionych w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 KPK sąd wydaje wyrok uniewinniający, chyba że sprawca w chwili czynu był niepoczytalny (§ 1). Umarzając postępowanie sąd stosuje odpowiednio art. 322 § 2 i 3, art. 323 § 1 i 2 oraz art. 340 § 2 i 3 KPK (§ 2). Sąd stosuje środek zabezpieczający wskazany w art. 93a § 2 Kodeksu karnego, w art. 22 § 3 pkt 5 i 6 Kodeksu karnego skarbowego lub orzeka przepadek przedmiotów wskazany w art. 45a Kodeksu karnego, jeżeli wyniki przewodu sądowego to uzasadniają, a umorzenie następuje z powodu niepoczytalności sprawcy w chwili popełnienia czynu (§ 3). Umarzając postępowanie warunkowo, sąd stosuje odpowiednio art. 341 KPK (§ 4). Przewidując możliwość warunkowego umorzenia postępowania albo możliwość orzeczenia kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, sąd może wznowić przewód sądowy celem odpowiedniego zastosowania art. 341 § 3 KPK; wówczas sąd może zarządzić przerwę (§ 5).

2. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, od wyroku sądu pierwszej instancji warunkowo umarzającego postępowanie, wydanego na posiedzeniu pokrzywdzonemu przysługuje:

A. sprzeciw,
B. zażalenie,
C. apelacja.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 444 § 1 KPK)
Od wyroku sądu pierwszej instancji stronom, a pokrzywdzonemu od wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, wydanego na posiedzeniu przysługuje apelacja (art. 444 § 1 KPK). Apelacja przysługuje również podmiotowi zobowiązanemu określonemu w art. 91a KPK (art. 444 § 2 KPK). Termin do wniesienia apelacji wynosi 14 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem (art. 445 § 1 KPK). Apelacja wniesiona przed upływem terminu złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wywołuje skutki określone w art. 422 KPK i podlega rozpoznaniu; apelację taką można uzupełnić w terminie określonym w § 1 (art. 445 § 2 KPK). Apelacja od wyroku sądu okręgowego, która nie pochodzi od prokuratora, powinna być sporządzona i podpisana przez obrońcę lub pełnomocnika (art. 446 § 1 KPK)[2]. Do apelacji dołącza się odpowiednią liczbę odpisów dla stron przeciwnych; do apelacji wnoszonej do sądu apelacyjnego dołącza się dodatkowo jeden odpis (art. 446 § 2 KPK). Apelację co do winy uważa się za zwróconą przeciwko całości wyroku (art. 447 § 1 KPK). Apelację co do kary uważa się za zwróconą przeciwko całości rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych (art. 447 § 2 KPK). Apelację co do środka karnego, środka kompensacyjnego albo przepadku uważa się za zwróconą odpowiednio przeciwko całości rozstrzygnięcia o środkach karnych albo o środkach kompensacyjnych albo o przepadku (art. 447 § 3 KPK). W apelacji można podnosić zarzuty, które nie stanowiły lub nie mogły stanowić przedmiotu zażalenia (art. 447 § 4 KPK). Podstawą apelacji nie mogą być zarzuty określone w art. 438 pkt 3 i 4, związane z treścią zawartego porozumienia, o którym mowa w art. 343, art. 343a i art. 387 KPK (art. 447 § 5 KPK)[3]. O przyjęciu apelacji zawiadamia się prokuratora oraz obrońców i pełnomocników, a także strony, po czym akta przekazuje się niezwłocznie sądowi odwoławczemu (art. 448 § 1 KPK). Do zawiadomienia dołącza się odpis apelacji strony przeciwnej, chyba że w sprawie była wyłączona jawność rozprawy ze względu na ochronę informacji niejawnych o klauzuli tajności „tajne” lub „ściśle tajne” (art. 448 § 2 KPK). Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę na rozprawie, a w wypadkach przewidzianych przez ustawę – na posiedzeniu (art. 449 § 1 KPK). Jeśli postępowanie przygotowawcze zakończyło się w formie dochodzenia, sąd odwoławczy orzeka na rozprawie jednoosobowo, chyba że prezes sądu lub sąd postanowi inaczej (art. 449 § 2 KPK)[4]. Jeżeli jest to niezbędne dla prawidłowego wyrokowania w sprawie, sąd odwoławczy przed wydaniem orzeczenia może zwrócić akta sprawy sądowi pierwszej instancji w celu uzupełnienia uzasadnienia zaskarżonego wyroku, jednocześnie szczegółowo wskazując kwestie, o które należy uzupełnić uzasadnienie (art. 449a § 1 KPK)[5]. Do uzupełnienia uzasadnienia stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące sporządzania, doręczania i zaskarżania uzasadnienia wyroku (art. 449a § 2 KPK)[6]. Udział w rozprawie prokuratora, a obrońcy w wypadkach określonych w art. 79 i art. 80 KPK jest obowiązkowy (art. 450 § 1 KPK). Udział w rozprawie innych stron i ich pełnomocników oraz obrońcy w wypadkach niewymienionych w § 1 jest obowiązkowy wtedy, gdy prezes sądu lub sąd uzna to za konieczne (art. 450 § 2 KPK). Niestawiennictwo należycie zawiadomionych o terminie rozprawy stron, obrońców lub pełnomocników nie tamuje rozpoznania sprawy, chyba że ich udział jest obowiązkowy (art. 450 § 3 KPK). Sąd odwoławczy, na wniosek oskarżonego pozbawionego wolności złożony w terminie 7 dni od daty doręczenia mu zawiadomienia o przyjęciu apelacji, zarządza sprowadzenie go na rozprawę, chyba że uzna za wystarczającą obecność obrońcy. Wniosek złożony po terminie podlega rozpoznaniu, jeżeli nie powoduje to konieczności odroczenia rozprawy. O prawie złożenia wniosku należy pouczyć oskarżonego. Jeżeli sąd nie zarządza sprowadzenia oskarżonego, który nie ma obrońcy, sąd, prezes sądu lub referendarz sądowy wyznacza obrońcę z urzędu (art. 451 KPK). Sąd odwoławczy oddala wniosek dowodowy, jeżeli przeprowadzenie dowodu przez ten sąd byłoby niecelowe z przyczyn określonych w art. 437 § 2 zdanie drugie KPK (art. 452 § 2 KPK)[7]. Przewód sądowy w sądzie odwoławczym rozpoczyna ustne sprawozdanie, w którym sędzia sprawozdawca przedstawia przebieg i wyniki dotychczasowego postępowania, a w szczególności treść zaskarżonego wyroku oraz zarzuty i wnioski apelacyjne, jak również kwestie wymagające rozstrzygnięcia z urzędu. W miarę potrzeby odczytuje się z akt poszczególne ich części (art. 453 § 1 KPK)[8]. Strony mogą składać wyjaśnienia, oświadczenia i wnioski ustnie lub na piśmie; złożone na piśmie podlegają odczytaniu, przy czym przepis art. 394 KPK stosuje się (art. 453 § 2 KPK). Przewodniczący udziela głosu uczestnikom postępowania, o których mowa w art. 406 § 1 KPK, w kolejności przez siebie ustalonej, przy czym najpierw udziela głosu skarżącemu. Oskarżonemu i jego obrońcy nie można odmówić zabrania głosu po przemówieniach innych uczestników postępowania (art. 453 § 3 KPK). Sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji lub co do którego w pierwszej instancji umorzono lub warunkowo umorzono postępowanie (art. 454 § 1 KPK). Sąd odwoławczy nie może zaostrzyć kary przez wymierzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności (art. 454 § 3 KPK)[9]. Nie zmieniając ustaleń faktycznych, sąd odwoławczy poprawia błędną kwalifikację prawną niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów. Poprawienie kwalifikacji prawnej na niekorzyść oskarżonego może nastąpić tylko wtedy, gdy wniesiono środek odwoławczy na jego niekorzyść (art. 455 KPK). Nie można uchylić wyroku z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych w art. 424 KPK (art. 455a KPK). O utrzymaniu w mocy, uchyleniu lub zmianie wyroku sądu pierwszej instancji sąd odwoławczy orzeka wyrokiem (art. 456 KPK). Uzasadnienie wyroku sporządza się z urzędu w terminie 14 dni (art. 457 § 1 KPK). Jeżeli sąd zmienia lub utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy, uzasadnienie sporządza się na wniosek strony, chyba że zostało złożone zdanie odrębne. Przepisy art. 422 i art. 423 KPK stosuje się odpowiednio (art. 457 § 2 KPK). W uzasadnieniu należy podać, czym kierował się sąd wydając wyrok oraz dlaczego zarzuty i wnioski apelacji sąd uznał za zasadne albo niezasadne (art. 457 § 3 KPK). Przepisy dotyczące postępowania przed sądem pierwszej instancji stosuje się odpowiednio w postępowaniu przed sądem odwoławczym, chyba że przepisy rozdziału 49 „Apelacja” stanowią inaczej (art. 458 KPK).

3. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego umarza się bez zgody oskarżonego, jeżeli oskarżyciel prywatny odstąpi od oskarżenia:

A. przed prawomocnym zakończeniem postępowania,
B. przed rozpoczęciem przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej,
C. przed zamknięciem przewodu sądowego.

Prawidłowa odpowiedź:  B (art. 496 § 1 i 2 KPK)
Postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego umarza się za zgodą oskarżonego, jeżeli oskarżyciel prywatny odstąpi od oskarżenia przed prawomocnym zakończeniem postępowania (art. 496 § 1 KPK). Zgoda oskarżonego nie jest wymagana, jeżeli oskarżyciel prywatny odstąpi od oskarżenia przed rozpoczęciem przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej (art. 496 § 2 KPK). Niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika na rozprawie głównej bez usprawiedliwionych powodów uważa się za odstąpienie od oskarżenia (art. 496 § 3 KPK)[10].

Uchwała SN z 24.1.2013 r., I KZP 20/12, K. Sala, M. Antas (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne), Kodeks postępowania karnego. Orzecznictwo aplikanta, wyd. 2, C.H.Beck, Warszawa 2017, s. 579:
„Oskarżyciel    prywatny    może    odwołać    złożone    przed rozpoczęciem   przewodu   sądowego   na   pierwszej   rozprawie głównej  oświadczenie  o  odstąpieniu  od  oskarżenia. Ma na to czas jednak tylko do  chwili wydania przez sąd postanowienia o umorzeniu postępowania. Przemawia za tym prawo do wpływania na przebieg i wynik procesu”.

Uchwała SN z 23.9.2008 r., I KZP 19/08, K. Sala, M. Antas (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne), Kodeks postępowania karnego. Orzecznictwo aplikanta, wyd. 2, C.H.Beck, Warszawa 2017, s. 579:
„Niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika na
rozprawie głównej bez usprawiedliwienia, w każdej fazie jej prowadzenia,
powoduje umorzenie postępowania na podstawie art. 496 § 1 i § 3 KPK,
przy czym, jeżeli niestawiennictwo takie ma miejsce po rozpoczęciu prze-
wodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej, warunkiem umorzenia
jest wyrażenie zgody przez oskarżonego – art. 496 § 2 KPK”.

4. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, w wypadku uchylenia wyroku wydanego w postępowaniu przyspieszonym i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji dalsze postępowanie toczy się w trybie:

A. przyspieszonym,
B. zwyczajnym,
C. nakazowym.

Prawidłowa odpowiedź:  B (art. 517i § 2 KPK)
Jeżeli po rozpoznaniu środka odwoławczego sąd stwierdza, że zachodzi potrzeba uzupełnienia postępowania dowodowego co do istoty sprawy, może – uchylając wyrok – przekazać sprawę prokuratorowi w celu przeprowadzenia postępowania przygotowawczego na zasadach ogólnych (art. 517i § 1 KPK)[11]. W wypadku uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji dalsze postępowanie toczy się w trybie zwyczajnym (art. 517i § 2 KPK).

5. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, jeżeli kasacja dotyczy orzeczenia Sądu Najwyższego, które zostało wydane jednoosobowo, Sąd Najwyższy orzeka w składzie:

A. trzech sędziów,
B. pięciu sędziów,
C. siedmiu sędziów.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 534 § 2 KPK)
Jeżeli ustawa nie wymaga wydania wyroku, Sąd Najwyższy orzeka jednoosobowo, chyba że Prezes Sądu Najwyższego zarządzi rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów (art. 534 § 1 KPK). Jeżeli kasacja dotyczy orzeczenia Sądu Najwyższego, podlega rozpoznaniu w składzie siedmiu sędziów, chyba że orzeczenie zostało wydane jednoosobowo; w takim wypadku Sąd Najwyższy orzeka w składzie trzech sędziów (art. 534 § 2 KPK).

6. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, wniesienie skargi do Sądu Najwyższego od wyroku sądu odwoławczego uchylającego wyrok sądu pierwszej instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania:

A. powoduje wstrzymanie wykonania zaskarżonego wyroku,
B. nie powoduje wstrzymania wykonania zaskarżonego wyroku,
C. nie powoduje wstrzymania wykonania zaskarżonego wyroku, jednak sąd odwoławczy może na wniosek strony wstrzymać jego wykonanie, do czasu rozstrzygnięcia skargi.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 539b § 2 KPK)
Skargę na wyrok sądu odwoławczego wnosi się w terminie 7 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem. Przepisy art. 524 § 1 zdanie drugie i trzecie KPK stosuje się odpowiednio. Wniesienie skargi powoduje wstrzymanie wykonania zaskarżonego wyroku (art. 539b § 1 i 2 KPK).

Jak stwierdza D. Świecki: „Ex lege następuje wstrzymanie wykonania wyroku sądu odwoławczego uchylającego wyrok sądu I instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania. Wykładnia literalna tego przepisu prowadzi do wniosku, że wyrok uchylający podlega wstrzymaniu dopiero po wniesieniu skargi. Jednak wykładnia funkcjonalna uzasadnia wyrażenie poglądu, że wyrok sądu odwoławczego nie powinien być wykonywany do czasu upływu terminu zaskarżenia, a [w – R. M.] wypadku wniesienia skargi – do czasu jej rozpoznania. Chodzi tu bowiem o wstrzymanie ponownego rozpoznawania sprawy z uwagi na możliwość uchylenia kasatoryjnego wyroku sądu odwoławczego w wyniku wniesienia skargi”[12].

7. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, jeżeli w sprawie, w której wniesiono prośbę o ułaskawienie, orzekał sąd odwoławczy i wydał opinię negatywną, a orzekający w tej sprawie sąd pierwszej instancji wydał opinię pozytywną, to wówczas sąd odwoławczy:

A. pozostawia prośbę bez dalszego biegu,
B. przesyła Prokuratorowi Generalnemu akta wraz z opiniami,
C. umarza postępowanie ułaskawieniowe.

Prawidłowa odpowiedź:  B (art. 564 § 3 KPK)
Jak stanowi art. 564 KPK,  jeżeli w sprawie, w której wniesiono prośbę o ułaskawienie, orzekał tylko sąd pierwszej instancji i wyda on opinię pozytywną – przesyła Prokuratorowi Generalnemu akta sprawy lub niezbędne ich części wraz ze swoją opinią, a w razie braku podstaw do wydania opinii pozytywnej – pozostawia prośbę bez dalszego biegu (§ 1). Jeżeli w sprawie, w której wniesiono prośbę o ułaskawienie, orzekał sąd odwoławczy, sąd pierwszej instancji przesyła mu akta lub niezbędne ich części wraz ze swoją opinią (§ 2). Sąd odwoławczy pozostawia prośbę bez dalszego biegu tylko wtedy, gdy wydaje opinię negatywną, a opinię taką wydał już sąd pierwszej instancji; w innych wypadkach sąd odwoławczy przesyła Prokuratorowi Generalnemu akta wraz z opiniami (§ 3). Opinie pozytywne nie są dostępne dla osób wymienionych w art. 560 KPK (§ 4).

Jak zauważa I. Haÿduk-Hawrylak: „Nie istnieje podstawa prawna zobowiązująca SN, rozpoznający kasację czy wniosek o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu, do wydania opinii dotyczącej ułaskawienia. W postępowaniu ułaskawieniowym nigdy nie występuje zatem SN, jako że wydaje orzeczenia, które nie mogą być przedmiotem łaski. Z treści przepisów zawartych w art. 564 § 2 i 3 KPK jasno wynika ponadto, że chodzi wyłącznie o układ instancyjny, a więc sąd I i II instancji”[13].

8. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, w toku postępowania przygotowawczego europejski nakaz aresztowania może wydać:

A. właściwy miejscowo sąd okręgowy, na wniosek prokuratora,
B. właściwy miejscowo sąd rejonowy, na wniosek prokuratora,
C. prokurator nadrzędny, na wniosek prokuratora prowadzącego postępowanie.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 607a KPK)
W razie podejrzenia, że osoba ścigana za przestępstwo podlegające jurysdykcji polskich sądów karnych może przebywać na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, właściwy miejscowo sąd okręgowy, na wniosek prokuratora, a w postępowaniu sądowym i wykonawczym – z urzędu lub na wniosek właściwego sądu rejonowego, może wydać europejski nakaz aresztowania, zwany w niniejszym rozdziale „nakazem” (art. 607a KPK). Wydanie nakazu jest niedopuszczalne, jeśli nie wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwości. Ponadto wydanie nakazu jest niedopuszczalne:
1) w związku z prowadzonym przeciwko osobie ściganej postępowaniem karnym o przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do roku;
2) w celu wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze do 4 miesięcy albo innego środka polegającego na pozbawieniu wolności na czas nieprzekraczający 4 miesięcy (art. 607b KPK).

Nakaz powinien zawierać:
1) oznaczenie sądu występującego, ze wskazaniem jego adresu, numeru telefonu, telefaksu i adresu poczty elektronicznej;
2) datę oraz miejsce wydania nakazu;
3) dane określające tożsamość i obywatelstwo osoby ściganej;
4) sygnaturę, rodzaj i treść prawomocnego albo podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu, w związku z którym nakaz został wydany;
5) przytoczenie opisu i kwalifikacji prawnej czynu;
6) górną granicę ustawowego zagrożenia karą pozbawienia wolności przestępstwa, o które toczy się postępowanie, lub wysokość orzeczonej kary pozbawienia wolności albo innego środka polegającego na pozbawieniu wolności;
7) zwięzły opis stanu faktycznego sprawy;
8) wskazanie następstw czynu nieobjętych ustawowymi znamionami przestępstwa.
Nakaz powinien zostać przetłumaczony na język urzędowy państwa wykonania nakazu. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór nakazu, mając na uwadze konieczność udostępnienia państwu członkowskiemu Unii Europejskiej, do którego jest kierowany, danych niezbędnych do podjęcia prawidłowej decyzji w przedmiocie przekazania osoby ściganej (art. 607c § 1, 2 i 3 KPK).

9. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, w postępowaniu z oskarżenia prywatnego zwrot uiszczonych przez oskarżyciela prywatnego zryczałtowanych wydatków w połowie następuje w razie:

A. warunkowego umorzenia postępowania,
B. pojednania się stron przed wszczęciem przewodu sądowego,
C. pojednania się stron po rozpoczęciu przewodu sądowego.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 622 KPK)
W postępowaniu z oskarżenia prywatnego w razie pojednania się stron przed wszczęciem przewodu sądowego, warunkowego umorzenia postępowania, umorzenia postępowania z powodu niepoczytalności sprawcy lub znikomej społecznej szkodliwości czynu albo z powodu stwierdzenia w zarzucanym czynie znamion przestępstwa ściganego z urzędu, zmiany trybu ścigania z powodu przyłączenia się prokuratora do postępowania wszczętego przez oskarżyciela prywatnego i zakończenia tego postępowania w trybie publicznoskargowym – prezes sądu lub referendarz sądowy zarządza zwrot uiszczonych przez oskarżyciela prywatnego zryczałtowanych wydatków w całości, a w połowie – w razie pojednania się stron po rozpoczęciu przewodu sądowego (art. 622 KPK).

10. (A/R) Zgodnie z Kodeksem wykroczeń, wykroczenie uważa się za popełnione:

A. w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany, chyba że do znamion wykroczenia należy skutek, który nastąpił w innym czasie niż czas działania lub zaniechania sprawcy; w takim wypadku wykroczenie uważa się za popełnione w czasie, kiedy nastąpił skutek,
B. wyłącznie w czasie, w którym nastąpił skutek wykroczenia,
C. w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 4 § 1 KW)
Wykroczenie uważa się za popełnione w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany (art. 4 § 1 KW). Wykroczenie uważa się za popełnione na miejscu, gdzie sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany, albo gdzie skutek nastąpił lub miał nastąpić (art. 4 § 2 KW).

Wyrok SO w Kaliszu z 7.11.2013 r., IV Ka 411/13, http://orzeczenia.kalisz.so.gov.pl/:
„Zarówno w przypadku wykroczenia ciągłego jak i trwałego, czas popełnienia przestępstwa [wykroczenia – R. M.] liczy się od momentu rozpoczęcia pierwszego zachowania (aktu), aż do chwili zakończenia ostatniego, a przedawnienie karalności biegnie od ustania bezprawnego stanu, czyli od zakończenia ostatniego zachowania (aktu)”.

11. (A/R) Zgodnie z Kodeksem wykroczeń, na zasadach określonych w tej ustawie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu:

A. lat 15,
B. lat 16,
C. lat 17.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 8 KW)
Na zasadach określonych w KW odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu lat 17 (art. 8 KW).

12. (A/R) Zgodnie z Kodeksem wykroczeń, jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy:

A. stosuje się przepis przewidujący najłagodniejszą karę, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów,
B. stosuje się przepis przewidujący najsurowszą karę i wyłącznie na podstawie tego przepisu orzeka się środek karny,
C. stosuje się przepis przewidujący najsurowszą karę, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 9 § 1 KW)
Jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy, stosuje się przepis przewidujący najsurowszą karę, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów (art. 9 § 1 KW). Jeżeli jednocześnie orzeka się o ukaraniu za dwa lub więcej wykroczeń, wymierza się łącznie karę w granicach zagrożenia określonych w przepisie przewidującym najsurowszą karę, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów (art. 9 § 2 KW).

13. (A/R) Zgodnie z Kodeksem wykroczeń, odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje; odpowiedzialność za usiłowanie:

A. zachodzi, gdy ustawa tak stanowi,
B. nie zachodzi w żadnym wypadku,
C. zachodzi w wypadku każdego wykroczenia.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 11 § 1 i 2 KW)
Jak stanowi art. 11 KW, odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje (§ 1). Odpowiedzialność za usiłowanie zachodzi, gdy ustawa tak stanowi (§ 2). Karę za usiłowanie wymierza się w granicach zagrożenia przewidzianego dla danego wykroczenia (§ 3). Nie podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił od czynu lub zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego (§ 4).

14. (A/R) Zgodnie z Kodeksem wykroczeń, w czasie odbywania kary ograniczenia wolności ukarany:

A. nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu,
B. może bez zgody sądu zmieniać miejsce stałego pobytu,
C. może zmieniać miejsce stałego pobytu za zgodą kuratora sądowego.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 20 § 2 pkt 1 KW)
Zgodnie z art. 20 KW, kara ograniczenia wolności trwa 1 miesiąc (§ 1). W czasie odbywania kary ograniczenia wolności ukarany:
1) nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu;
2) jest obowiązany do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne;
3) ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary (§ 2).

15. (A/R) Zgodnie z Kodeksem wykroczeń, orzekając środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów:

A. nie określa się rodzaju pojazdu, którego zakaz dotyczy,
B. określa się rodzaj pojazdu, którego zakaz dotyczy tylko wówczas, gdy sąd uzna to za niezbędne,
C. określa się rodzaj pojazdu, którego zakaz dotyczy.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 29 § 2 KW)
Środkami karnymi są:
1) zakaz prowadzenia pojazdów;
2) przepadek przedmiotów;
3) nawiązka;
4) obowiązek naprawienia szkody;
5) podanie orzeczenia o ukaraniu do publicznej wiadomości w szczególny sposób;
6) inne środki karne określone przez ustawę (art. 28 § 1 KW).

Środki karne można orzec, jeżeli są one przewidziane w przepisie szczególnym, a orzeka się je, jeżeli przepis szczególny tak stanowi (art. 28 § 2 KW). Przepadek przedmiotów można orzec, choćby zachodziła okoliczność wyłączająca ukaranie sprawcy (art. 28 § 3 KW). Obowiązek naprawienia szkody orzeka się w sposób określony w przepisie szczególnym (art. 28 § 4 KW). Zakaz prowadzenia pojazdów wymierza się w miesiącach lub latach, na okres od 6 miesięcy do 3 lat (art. 29 § 1 KW). Orzekając zakaz prowadzenia pojazdów określa się rodzaj pojazdu, którego zakaz dotyczy (art. 29 § 2 KW). Zakaz, o którym mowa w art. 29 § 1 KW, obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia. Orzekając zakaz nakłada się obowiązek zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu, jeżeli dokument ten nie został zatrzymany. Do chwili wykonania tego obowiązku okres, na który orzeczono zakaz, nie biegnie (art. 29 § 3 KW). Na poczet zakazu prowadzenia pojazdów zalicza się okres zatrzymania prawa jazdy lub innego dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu (art. 29 § 4 KW).

16. (A/R) Zgodnie z Kodeksem wykroczeń, kto uszkadza nienależący do niego ogród warzywny, owocowy lub kwiatowy, drzewo owocowe lub krzew owocowy, podlega karze:

A. pozbawienia wolności do roku,
B. ograniczenia wolności albo grzywny do 1500 złotych,
C. ograniczenia wolności do roku i grzywny do 1500 złotych.

Prawidłowa odpowiedź:  B (art. 150 § 1 KW)
Zgodnie z art. 150 KW, kto uszkadza nienależący do niego ogród warzywny, owocowy lub kwiatowy, drzewo owocowe lub krzew owocowy, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny do 1.500 złotych (§ 1). Ściganie następuje na żądanie pokrzywdzonego (§ 2). W razie popełnienia wykroczenia orzeka się nawiązkę do wysokości 1.500 złotych (§ 3).

Wyrok SO w Kielcach z 18.9.2017 r., IX Ka 969/17, http://orzeczenia.kielce.so.gov.pl/:
„Oczywistym jest, iż wykroczenia z art. 150 § 1 KW nie można popełnić nieumyślnie”.

17. (A/R) Zgodnie z Kodeksem postępowania w sprawach o wykroczenia, jeżeli wniosek o ukaranie składany przez oskarżyciela publicznego, nie zawiera wskazania przepisów, pod które zarzucany czyn podpada, prezes sądu:

A. pozostawia wniosek bez rozpoznania,
B. zwraca wniosek w celu usunięcia braków w terminie 7 dni,
C.odmawia wszczęcia postępowania.

Prawidłowa odpowiedź:  B (art. 59 § 1 w zw. z art. 57 § 3 pkt 1 KPW)
Zgodnie z art. 57 KPW, podstawę do wszczęcia postępowania stanowi wniosek o ukaranie złożony przez organ uprawniony do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w danej sprawie, a w wypadkach określonych w art. 27 § 1 i 2 KPW także wniosek złożony przez pokrzywdzonego (§ 1). Wniosek o ukaranie powinien zawierać:
1) imię i nazwisko oraz adres obwinionego, a także inne dane niezbędne do ustalenia jego tożsamości;
2) określenie zarzucanego obwinionemu czynu ze wskazaniem miejsca, czasu, sposobu i okoliczności jego popełnienia;
3) wskazanie dowodów;
4) imię i nazwisko oraz podpis sporządzającego wniosek, a także adres gdy wniosek pochodzi od pokrzywdzonego (§ 2).
Wniosek o ukaranie składany przez oskarżyciela publicznego powinien ponadto zawierać wskazanie:
1) przepisów, pod które zarzucany czyn podpada;
2) miejsca zatrudnienia obwinionego oraz, w miarę możności, danych o jego warunkach materialnych, rodzinnych i osobistych;
3) pokrzywdzonych, o ile takich ujawniono;
4) wysokości wyrządzonej szkody;
5) stanowiska osoby sporządzającej wniosek;
6) sądu właściwego do rozpoznania sprawy;
7) danych dotyczących uprzedniego skazania obwinionego za podobne przestępstwo lub wykroczenie, jeżeli oskarżyciel powołuje się na tę okoliczność (§ 3). Do wniosku o ukaranie oskarżyciel publiczny dołącza materiały czynności wyjaśniających lub postępowania przygotowawczego, a także, do wiadomości sądu, adresy świadków i pokrzywdzonych oraz po jednym odpisie wniosku dla każdego z obwinionych (§ 4). W razie wniesienia wniosku o ukaranie przez pokrzywdzonego, prezes sądu przesyłając właściwemu oskarżycielowi publicznemu zawiadomienie, o którym mowa w art. 27 § 4 KPW, wzywa go jednocześnie do nadesłania w terminie 7 dni materiału dowodowego w razie niewnoszenia przez niego wniosku o ukaranie, jeżeli w sprawie przeprowadzono czynności wyjaśniające lub dochodzenie, albo do nadesłania oświadczenia o braku takiego materiału (§ 5).

Zgodnie z art. 59 KPW, jeżeli wniosek o ukaranie nie odpowiada warunkom formalnym wskazanym w art. 57 § 2-4 KPW, prezes sądu zwraca wniosek w celu usunięcia braków w terminie 7 dni (§ 1). Jeżeli wniosek o ukaranie odpowiada warunkom formalnym, prezes sądu, wszczynając postępowanie zarządzeniem, kieruje sprawę do rozpoznania na rozprawie lub na posiedzeniu albo – w razie stwierdzenia okoliczności wyłączających postępowanie lub wskazanych w art. 61 § 1 KPW – orzekając jednoosobowo, odmawia wszczęcia postępowania. Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania służy zażalenie osobie, która złożyła zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia, ujawnionemu pokrzywdzonemu oraz organowi, który wniósł wniosek o ukaranie (§ 2)[14]. W razie złożenia wniosku o ukaranie przez oskarżyciela posiłkowego, w przedmiocie wszczęcia rozstrzyga się po przekazaniu przez oskarżyciela publicznego materiału dowodowego lub oświadczenia, o którym mowa w art. 57 § 5 KPW (§ 3).

18. (A/R) Zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym, dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru lub z wykorzystaniem takiej samej sposobności, uważa się za jeden czyn zabroniony; w zakresie czynów zabronionych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej za krótki odstęp czasu uważa się okres:

A. do 6 miesięcy,
B. do 10 miesięcy,
C. do roku.

Prawidłowa odpowiedź:  A (art. 6 § 2 KKS)
Ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo skarbowe albo tylko jedno wykroczenie skarbowe (art. 6 § 1 KKS). Dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru lub z wykorzystaniem takiej samej sposobności, uważa się za jeden czyn zabroniony; w zakresie czynów zabronionych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej za krótki odstęp czasu uważa się okres do 6 miesięcy (art. 6 § 2 KKS).

Postanowienie SN z 20.3.2013 r., III KK 409/12, http://www.sn.pl/:
„Wskazać przede wszystkim należy, że warunkiem przyjęcia czynu ciągłego jest podjęcie dwóch lub więcej zachowań w krótkich odstępach czasu. Znaczenie dla rozumienia  tego  zwrotu  ma  również  rzeczownik  »odstęp«,  który  w  ujęciu słownikowym oznacza tyle co odległość między dwoma zjawiskami, zdarzeniami, stała przerwa miedzy kolejnymi etapami jakiegoś procesu lub między zdarzeniami, które  się  powtarzają. (…) Krótki  odstęp  wynoszący  6 miesięcy – na przekroczenie, którego powołuje się skarżący – liczony jest pomiędzy poszczególnymi zachowaniami składającymi się na czyn ciągły skazanego, czyli okres od zakończenia określonego zachowania do rozpoczęcia kolejnego. Nie jest zaś tak, jak utrzymuje obrońca, że jest to odstęp od pierwszego zachowania  do zachowania ostatniego, w ramach przypisanego czynu ciągłego”.

19. (A/R) Zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym, odpowiada za sprawstwo:

A. wyłącznie ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam,
B. wyłącznie ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą,
C. nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 9 § 1 KKS)
Odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu (art. 9 § 1 KKS). Każdy ze współsprawców wykonujących czyn zabroniony odpowiada w granicach swej umyślności lub nieumyślności, niezależnie od odpowiedzialności pozostałych sprawców; okoliczność osobistą, wyłączającą lub łagodzącą albo zaostrzającą odpowiedzialność, która nie stanowi znamienia czynu zabronionego, uwzględnia się tylko co do sprawcy, którego ona dotyczy (art. 9 § 2 KKS). Za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej (art. 9 § 3 KKS).

20. (A/R) Zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym, prawomocny wyrok o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności:

A. nie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego,
B. podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego,
C. podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego tylko w wypadkach wskazanych w ustawie.

Prawidłowa odpowiedź: A (art. 18 § 2 KKS)
Zgodnie z art. 18 KKS, sąd, udzielając zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, orzeka:
1) tytułem kary grzywny kwotę uiszczoną przez sprawcę;
2) przepadek przedmiotów tylko w takich granicach, w jakich sprawca wyraził na to zgodę, a w razie niemożności ich złożenia – uiścił ich równowartość pieniężną (§ 1).

Prawomocny wyrok o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności nie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego (§ 2). Uiszczenie określonej kwoty tytułem kary grzywny za przestępstwo skarbowe w drodze dobrowolnego poddania się odpowiedzialności nie stanowi przesłanki recydywy skarbowej określonej w art. 37 § 1 pkt 4 KKS (§ 3).

22. (A/R) Zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym, odpowiedzialność posiłkowa:

A. obciąża spadek,
B. obciąża spadek tylko wtedy, gdy sąd orzeknie o tym w wyroku,
C. nie obciąża spadku.

Prawidłowa odpowiedź:  C (art. 25 § 2 KKS)
Zgodnie z art. 24 KKS, za karę grzywny wymierzoną sprawcy przestępstwa skarbowego czyni się w całości albo w części odpowiedzialną posiłkowo osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną, jeżeli sprawcą czynu zabronionego jest zastępca tego podmiotu prowadzący jego sprawy jako pełnomocnik, zarządca, pracownik lub działający w jakimkolwiek innym charakterze, a zastępowany podmiot odniósł albo mógł odnieść z popełnionego przestępstwa skarbowego jakąkolwiek korzyść majątkową (§ 1). Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów (§ 2). W razie nałożenia odpowiedzialności posiłkowej przy wymiarze kary grzywny stosuje się odpowiednio art. 23 § 3 KKS (§ 3). Jeżeli odpowiedzialność, o której mowa w § 1 i 2, nałożono na kilka podmiotów odpowiedzialnych posiłkowo, odpowiadają oni solidarnie, chyba że ze względu na okoliczności sprawy sąd określi zakres odpowiedzialności każdego z nich stosownie do osiągniętej korzyści majątkowej (§ 4). Niezależnie od nałożenia odpowiedzialności posiłkowej sąd zobowiązuje podmiot, który uzyskał korzyść majątkową, do jej zwrotu w całości albo w części na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego; nie dotyczy to korzyści majątkowej podlegającej zwrotowi na rzecz innego uprawnionego podmiotu (§ 5).

Zgodnie z art. 25 KKS, odpowiedzialności posiłkowej nie stosuje się wobec państwowych jednostek budżetowych, o których mowa w przepisach o finansach publicznych (§ 1). Odpowiedzialność posiłkowa nie obciąża spadku (§ 2). Odpowiedzialność posiłkowa nie wygasa:
1) w razie śmierci sprawcy skazanego po uprawomocnieniu się orzeczenia;
2) jeżeli kary grzywny lub środka karnego ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów nie wykonano z powodu nieobecności skazanego w kraju (§ 3).

Bibliografia:
Skorupka J. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, wyd. 3, C. H. Beck, Warszawa 2018
Sala K., Antas M. (wybór orzeczeń i opracowanie merytoryczne), Kodeks postępowania karnego. Orzecznictwo aplikanta, wyd. 2, C. H. Beck, Warszawa 2017

[1] Artykuł 17 KPK został uznany za niezgodny z Konstytucją z dniem 19.7.2018 r. w zakresie, w jakim nie czyni aktu abolicji indywidualnej negatywną przesłanką prowadzenia postępowania karnego, na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17.7.2018 r. sygn. akt K 9/17 (Dz. U. poz. 1387).
[2] W dniu 5.10.2019 r. na mocy ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1694) weszło w życie następujące brzmienie paragrafu 1:
„§ 1. Apelacja od wyroku sądu okręgowego, która nie pochodzi od prokuratora, powinna być sporządzona i podpisana przez adwokata, radcę prawnego albo radcę Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.”
[3] W dniu 5.10.2019 r. na mocy ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1694) do art. 447 KPK dodano paragraf 6 w następującym brzmieniu:
„§ 6. Podstawą apelacji nie mogą być wyłącznie zarzuty, których uwzględnienie mogłoby nastąpić w trybie określonym w art. 105, art. 420 lub art. 626. Przepisy art. 118 § 1 i 2 stosuje się.”
[4] W dniu 5.10.2019 r. na mocy ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1694) weszło w życie następujące brzmienie paragrafu 2:
„§ 2. Jeżeli postępowanie przygotowawcze zakończyło się w formie dochodzenia oraz w sprawach z oskarżenia prywatnego, sąd odwoławczy orzeka na rozprawie jednoosobowo, chyba że zaskarżone orzeczenie sąd pierwszej instancji wydał w innym składzie niż w składzie jednego sędziego.”
[5] W dniu 5.10.2019 r. na mocy ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1694) do art. 449a § 1 KPK dodano zdanie drugie w następującym brzmieniu:
„Kwestie te mogą dotyczyć uzupełnienia zakresu uzasadnienia o inne części wyroku w wypadkach, o których mowa w art. 423 § 1a, lub uzupełnienia treści zawartych w uzasadnieniu w tym zakresie, w jakim zostało ono sporządzone.”
[6]W dniu 5.10.2019 r. na mocy ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1694) do art. 449a KPK dodano paragraf 3 w następującym brzmieniu:
„§ 3. Strona, która wniosła apelację, może ją uzupełnić w terminie 14 dni od daty doręczenia jej uzupełnionego uzasadnienia.”
[7] W dniu 5.10.2019 r. na mocy ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1694) weszło w życie następujące brzmienie paragrafu 2:
„§ 2. Sąd odwoławczy oddala wniosek dowodowy również, jeżeli:
1) przeprowadzenie dowodu przez ten sąd byłoby niecelowe z przyczyn określonych w art. 437 § 2 zdanie drugie;
2) dowód nie był powołany przed sądem pierwszej instancji, pomimo że składający wniosek mógł go wówczas powołać, lub okoliczność, która ma być udowodniona, dotyczy nowego faktu, niebędącego przedmiotem postępowania przed sądem pierwszej instancji, a składający wniosek mógł go wówczas wskazać.”,
oraz dodano paragraf 3 w następującym brzmieniu:
„§ 3. Wniosku dowodowego nie można oddalić na podstawie § 2 pkt 2, jeżeli okoliczność, która ma być udowodniona, w granicach rozpoznania sprawy przez sąd odwoławczy, ma istotne znaczenie dla ustalenia, czy został popełniony czyn zabroniony, czy stanowi on przestępstwo i jakie, czy czyn zabroniony został popełniony w warunkach, o których mowa w art. 64 lub art. 65 Kodeksu karnego, lub czy zachodzą warunki do orzeczenia pobytu w zakładzie psychiatrycznym na podstawie art. 93g Kodeksu karnego.”
[8] W dniu 5.10.2019 r. na mocy ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1694) do art. 453 KPK dodano paragraf 1a w następującym brzmieniu:
„§ 1a. Jeżeli na rozprawę stawili się jedynie uczestnicy postępowania, sąd może na wniosek lub za zgodą obecnych stron odstąpić od ustnego sprawozdania. Jeżeli na rozprawę nie stawił się nikt, sąd może odstąpić od ustnego sprawozdania. W tych wypadkach przewód sądowy rozpoczyna ogłoszenie postanowienia o odstąpieniu od ustnego sprawozdania.”
[9] W dniu 5.10.2019 r. na mocy ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1694) uchylono paragraf 3 art. 454 KPK.
[10]W dniu 5.10.2019 r. na mocy ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1694) weszło w życie następujące brzmienie paragrafu 3:
„§ 3. Niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika na rozprawie głównej bez usprawiedliwienia uważa się za odstąpienie od oskarżenia.”
[11]W dniu 5.10.2019 r. na mocy ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1694) weszło w życie następujące brzmienie paragrafu 1 : „§ 1. Jeżeli po rozpoznaniu środka odwoławczego sąd stwierdza, że zachodzi potrzeba uzupełnienia postępowania dowodowego, a dokonanie niezbędnych czynności przez sąd powodowałoby znaczne trudności, może – uchylając wyrok – przekazać sprawę prokuratorowi w celu przeprowadzenia postępowania przygotowawczego na zasadach ogólnych.”
[12] D. Świecki, w: J. Skorupka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, wyd. 3, C.H.Beck, Warszawa 2018, s. 1249.
[13] I. Haÿduk-Hawrylak, w: J. Skorupka (red.), Kodeks …, s. 1310.
[14]  W dniu 5.10.2019 r. na mocy ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1694) weszło w życie następujące brzmienie zdania 2 paragrafu 2: „Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania służy zażalenie ujawnionemu pokrzywdzonemu oraz organowi, który wniósł wniosek o ukaranie.”