Prawo do zatrzymania posagu – prawo rzymskie
Stan faktyczny:
Tytus zabił swoją żonę Lidię pod pretekstem, że go zdradziła z jego przyjacielem. Lidia była osobą sui iuris.
Problem:
Czy posag zostanie w jego majątku?
Reklama
Rozwiązanie:
Jeśli małżeństwo ustało na skutek śmierci żony, posag na trwałe pozostawał w majątku męża, jeśli była ona kobietą sui iuris. Jeśli osoba trzecia ustanowiła dla niej posag, podlegał on zwrotowi, tylko gdy ustanawiający zastrzegł sobie zwrot posagu. Z treści kazusu nie wynika, że zachodzi ta okoliczność. Prawo do zwrotu posagu nie było również dziedziczne i nie przechodziło na spadkobierców kobiety, chyba że mąż popadł w zwłokę ze zwrotem posagu. Ponieważ małżeństwo trwało do chwili śmierci żony, mąż nie mógł popaść w zwłokę ze zwrotem posagu. W przedstawionych okolicznościach posag Lidii powinien zostać w majątku Tytusa. Jednakże w tym wypadku odniósłby on korzyść z faktu zabicia swojej żony. Zabił ją pod pozorem ukarania za zdradę, lecz nawet lex Iulia de adulteris nie pozwalała mężowi zabić żony przyłapanej na zdradzie, nakazując jedynie rozwód. Dlatego dziedzicom zabitej daje się w tym przypadku actio rei uxoriae, ponieważ nie uznano za słuszne, aby mąż z powodu swojego uczynku mógł oczekiwać, że posag przypadnie jemu i w ten sposób wzbogacić się (por. D.24.3.10.1).
Źródło: Prawo rzymskie. Pytania. Kazusy. Tablice. Testy