Wybrane ustawy – pytania na aplikacje prawnicze z opracowaniem i orzecznictwem cz. II
autor: Rafał Maciąg – radca prawny
Pytania pochodzą z egzaminów wstępnych na aplikacje: adwokacką/radcowską (A/R), notarialną (N) oraz komorniczą (K), które odbyły się 26.9.2020 r.
1. (A/R) Zgodnie z ustawą o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, organowi ochrony konkurencji obowiązanemu, na podstawie postanowienia sądu pierwszej instancji, do wyjawienia środka dowodowego:
- przysługuje zażalenie na to postanowienie,
- nie przysługuje zażalenie na to postanowienie,
- przysługuje zażalenie na to postanowienie, pod warunkiem złożenia zastrzeżenia w toku postępowania o zamiarze skorzystania z prawa złożenia zażalenia.
Prawidłowa odpowiedź: A (art. 24 ustawy z 21.4.2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji)
Sprawy o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji należą do właściwości sądów okręgowych (art. 11 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji). Powództwo w sprawach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji można wytoczyć także przed sąd, przed którym toczy się już postępowanie o naprawienie szkody wyrządzonej przez to samo naruszenie prawa konkurencji (art. 12 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji). W przypadku gdy przed kilkoma sądami toczą się w pierwszej instancji postępowania o naprawienie szkody wyrządzonej przez to samo naruszenie prawa konkurencji, każdy z tych sądów może zwrócić się do pozostałych o przekazanie mu tych spraw w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia, jeżeli przemawiają za tym względy celowości, a w szczególności potrzeba uniknięcia sprzecznych orzeczeń. Sąd, do którego inny sąd zwrócił się o przekazanie sprawy, przekazuje ją, jeżeli nie sprzeciwiają się temu zasady ekonomii postępowania sądowego toczącego się przed tym sądem (art. 13 ust. 1 i 2 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji). Organizacje pozarządowe zrzeszające przedsiębiorców, do których zadań statutowych należy ochrona rynku przed praktykami stanowiącymi naruszenie prawa konkurencji, mogą, za zgodą powoda będącego przedsiębiorcą wyrażoną na piśmie, wytoczyć powództwo na jego rzecz lub przystąpić do niego w toczącym się postępowaniu objętym zakresem niniejszej ustawy. Organizacje pozarządowe, do których zadań statutowych należy ochrona konsumentów, mogą, za zgodą powoda będącego konsumentem wyrażoną na piśmie, wytoczyć powództwo na jego rzecz lub przystąpić do niego w toczącym się postępowaniu objętym zakresem niniejszej ustawy (art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji). Sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron w związku z podjętą próbą pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu dwóch lat od daty postanowienia o zawieszeniu (art. 15 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji).
Strony są obowiązane przedstawić na zarządzenie sądu posiadane przez nie informacje o:
1) toczących się z ich udziałem innych postępowaniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez to samo naruszenie prawa konkurencji;
2) orzeczeniach wydanych w innych postępowaniach, o których mowa w pkt 1 (art. 16 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji).
Sąd, na pisemny wniosek powoda, który uprawdopodobnił swoje roszczenie i zobowiązał się, że uzyskany w ten sposób dowód będzie wykorzystany jedynie na potrzeby toczącego się postępowania, może nakazać pozwanemu, osobie trzeciej lub organowi ochrony konkurencji wyjawić środek dowodowy służący stwierdzeniu faktu istotnego dla rozstrzygnięcia, znajdujący się w ich posiadaniu. Wniosek o wyjawienie środka dowodowego może złożyć również pozwany, który zobowiązał się, że uzyskany w ten sposób dowód będzie wykorzystany jedynie na potrzeby toczącego się postępowania. Jeżeli wniosek dotyczy środka dowodowego znajdującego się w aktach sprawy prowadzonej przez organ ochrony konkurencji, sąd może nakazać organowi ochrony konkurencji wyjawienie takiego środka tylko wówczas, jeżeli jego uzyskanie od strony przeciwnej lub osoby trzeciej jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione (art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji). Oświadczenia w ramach programu łagodzenia kar i propozycje ugodowe nie podlegają wyjawieniu. Jeżeli oświadczenie w ramach programu łagodzenia kar lub propozycja ugodowa stanowią jedynie część dokumentu, dokument podlega wyjawieniu w pozostałej części. Informacje sporządzone przez osobę fizyczną lub prawną specjalnie na potrzeby postępowania prowadzonego przez organ ochrony konkurencji, informacje sporządzone przez organ ochrony konkurencji i przekazane stronom w toku tego postępowania oraz wycofane propozycje ugodowe mogą być wyjawione jedynie po zakończeniu postępowania prowadzonego przez organ ochrony konkurencji (art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji). Wniosek o wyjawienie środka dowodowego jest sporządzany zgodnie z wymaganiami przewidzianymi dla pisma procesowego. We wniosku wskazuje się ponadto fakt podlegający stwierdzeniu oraz środek dowodowy wraz z jego możliwie dokładnym opisem. W przypadku wniosku obejmującego kilka środków dowodowych jednego rodzaju wskazuje się w szczególności ich rodzaj, przedmiot, czas i miejsce powstania, a także inne istotne cechy umożliwiające identyfikację tych środków (art. 19 ust. 1 i 2 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji). Wniosek o wyjawienie środka dowodowego może być rozpoznany na posiedzeniu niejawnym. Przed wydaniem postanowienia sąd wysłuchuje stronę, osobę trzecią lub organ ochrony konkurencji, którzy według treści wniosku znajdują się w posiadaniu środka dowodowego lub żąda od nich oświadczenia na piśmie. Jeżeli wniosek dotyczy wyjawienia przez stronę przeciwną lub osobę trzecią środka dowodowego znajdującego się w aktach sprawy prowadzonej przez organ ochrony konkurencji, przed wydaniem postanowienia sąd informuje o wniosku ten organ i oznacza termin, w którym organ może przedstawić stanowisko co do tego, czy nie zachodzi przesłanka, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 (art. 20 ust. 1-3 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji).
Sąd oddala wniosek o wyjawienie środka dowodowego, jeżeli:
1) wniosek nie spełnia wymagań, o których mowa w art. 17 lub art. 19 ust. 2, lub
2) zgodnie z art. 18 środek dowodowy nie podlega wyjawieniu, lub
3) wyjawienie środka dowodowego byłoby nieproporcjonalne.
Dokonując oceny, czy wyjawienie środka dowodowego byłoby nieproporcjonalne, sąd bierze pod uwagę słuszne interesy stron oraz osoby trzeciej, która według treści wniosku znajduje się w posiadaniu środka dowodowego, a w szczególności:
1) zakres, w jakim wniosek o ujawnienie środka dowodowego uzasadniają już stwierdzone fakty i dostępne dowody;
2) zakres i koszt wyjawienia środka dowodowego, w szczególności dla osoby trzeciej;
3) zapobieganie ogólnemu poszukiwaniu informacji, co do których jest mało prawdopodobne, aby miały znaczenie dla postępowania;
4) zakres, w jakim środek dowodowy dotyczy informacji stanowiącej tajemnicę przedsiębiorstwa lub inną tajemnicę podlegającą ochronie prawnej na podstawie odrębnych przepisów, w szczególności odnoszących się do osób trzecich, oraz dostępne środki ochrony takich informacji.
Narażenie się na poniesienie odpowiedzialności za szkodę z tytułu naruszenia prawa konkurencji nie stanowi słusznego interesu podlegającego ochronie. W przypadku wniosku o wyjawienie środka dowodowego przekazanego organowi ochrony konkurencji lub znajdującego się w aktach sprawy prowadzonej przez ten organ, dokonując oceny, o której mowa w ust. 2, sąd bierze pod uwagę, także to, czy:
1) wniosek o wyjawienie środka dowodowego określa precyzyjnie charakter, przedmiot oraz treść środka dowodowego;
2) strona, która złożyła wniosek o wyjawienie środka dowodowego, rzeczywiście czyni to na potrzeby postępowania o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, w którym złożono wniosek;
3) wyjawienie środka dowodowego nie wpłynie negatywnie na skuteczność postępowań dotyczących naruszenia prawa konkurencji prowadzonych przez organ ochrony konkurencji (art. 21 ust. 1-4 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji).
Sąd, na uzasadniony wniosek powoda, może zobowiązać pozwanego, osobę trzecią lub organ ochrony konkurencji, którzy według treści wniosku o wyjawienie środka dowodowego znajdują się w posiadaniu środka dowodowego, do udostępnienia sądowi tego środka wyłącznie w celu ustalenia, czy należy on do środków dowodowych niepodlegających wyjawieniu zgodnie z art. 18 ust. 1. Dokonując oceny, czy środek dowodowy należy do środków dowodowych niepodlegających wyjawieniu zgodnie z art. 18 ust. 1, sąd może wystąpić o przedstawienie w tym zakresie opinii przez organ ochrony konkurencji. Sąd może także wysłuchać pozwanego lub osobę trzecią, którzy według treści wniosku znajdują się w posiadaniu środka dowodowego, lub żądać od nich oświadczenia na piśmie (art. 22 ust. 1 i 2 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji). Jeżeli dowód uzyskany w wyniku wyjawienia środka dowodowego zawiera tajemnicę przedsiębiorstwa lub inną tajemnicę podlegającą ochronie prawnej na podstawie odrębnych przepisów oraz jest to niezbędne dla zapobieżenia ujawnienia takiej tajemnicy, sąd, na wniosek strony lub osoby trzeciej obowiązanych do wyjawienia środka dowodowego albo z urzędu, może, w drodze postanowienia, w niezbędnym zakresie ograniczyć pozostałym stronom prawo wglądu do tego dowodu lub określić szczegółowe zasady zapoznawania się z tym dowodem i korzystania z niego, w szczególności ograniczyć lub wyłączyć jego kopiowanie lub utrwalanie w inny sposób (art. 23 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji). Na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie wniosku o wyjawienie środka dowodowego przysługuje zażalenie stronom, a także osobie trzeciej lub organowi ochrony konkurencji obowiązanym do wyjawienia środka dowodowego (art. 24 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji).
2. (A/R) Zgodnie z ustawą – Prawo przedsiębiorców, na straży praw mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców stoi:
- minister właściwy do spraw gospodarki,
- starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy,
- Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 16 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców)
Na straży praw mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców stoi Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Zakres i sposób działania Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców określają odrębne przepisy (art. 16 ust. 1 i 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców).
Zgodnie z ustawą z 6.3.2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, do zadań Rzecznika należy:
1) opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących interesów przedsiębiorców oraz zasad podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) pomoc w organizacji mediacji między przedsiębiorcami a organami administracji publicznej;
3) współpraca z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi, do których celów statutowych należy ochrona praw przedsiębiorców oraz współdziałanie ze stowarzyszeniami, ruchami obywatelskimi, innymi dobrowolnymi zrzeszeniami i fundacjami oraz z zagranicznymi i międzynarodowymi organami i organizacjami na rzecz ochrony praw przedsiębiorców oraz poszanowania zasady wolności działalności gospodarczej i równego traktowania;
4) inicjowanie i organizowanie działalności edukacyjnej i informacyjnej w zakresie związanym z wykonywaniem działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności w dziedzinie przedsiębiorczości oraz prawa gospodarczego;
5) podejmowanie innych działań, o których mowa w art. 9, o ile służą one ochronie praw przedsiębiorców (art. 8).
W zakresie ochrony praw przedsiębiorców Rzecznik może:
1) występować do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej albo wydanie lub zmianę innych aktów normatywnych w sprawach dotyczących działalności gospodarczej;
2) występować do właściwych organów z wnioskiem o wydanie objaśnień prawnych, o których mowa w art. 33 ustawy – Prawo przedsiębiorców, jeśli przepisy będące przedmiotem wniosku budzą wątpliwości w praktyce lub ich stosowanie wywołało rozbieżności w rozstrzygnięciach wydawanych przez właściwy organ administracji publicznej;
3) informować właściwe organy nadzoru lub kontroli o dostrzeżonych nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organów administracji publicznej;
4) występować do właściwego ministra lub organu upoważnionego ustawowo do opracowywania i wnoszenia do rozpatrzenia przez Radę Ministrów projektów aktów normatywnych z wnioskiem, o którym mowa w art. 69 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców;
5) występować do Sądu Najwyższego z wnioskiem, o którym mowa w art. 83 § 1 ustawy z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2018 r. poz. 5 i 650);
6) wnosić skargę nadzwyczajną, na podstawie art. 89 § 2 ustawy z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym;
7) występować do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskami o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych;
8) zwrócić się o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnosić skargi i skargi kasacyjne do sądu administracyjnego, a także uczestniczyć w tych postępowaniach – na prawach przysługujących prokuratorowi;
9) żądać wszczęcia przez uprawnionego oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa wszczynane z urzędu;
10) informować właściwe organy o dostrzeżonych barierach i utrudnieniach w zakresie wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 9 ust. 1).
W celu wykonywania zadań Rzecznik może zawierać umowy na przeprowadzenie badań lub sporządzenie ekspertyz i opinii (art. 9 ust. 2).
3. (A/R) Zgodnie z ustawą o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, niezwłocznego zgłoszenia do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie internetowej CEIDG lub innego zintegrowanego z CEIDG systemu teleinformatycznego informacji o wstrzymaniu wykonania, uchyleniu lub zmianie orzeczenia o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę albo zarządcę sukcesyjnego dokonuje:
- zainteresowany przedsiębiorca lub zarządca sukcesyjny,
- sąd upadłościowy,
- właściwy w sprawach podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej organ CEIDG.
Prawidłowa odpowiedź: B (art. 27 CEiIDGiPIPU)
Sąd upadłościowy zgłasza niezwłocznie do CEIDG za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie internetowej CEIDG lub innego zintegrowanego z CEIDG systemu teleinformatycznego informację o wstrzymaniu wykonania, uchyleniu lub zmianie orzeczenia o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę albo zarządcę sukcesyjnego (art. 27 CEiIDGiPIPU).
4. (N) Zgodnie z ustawą – Prawo wekslowe, w braku osobnego oznaczenia, miejsce, wymienione w wekslu trasowanym obok nazwiska trasata, uważa się:
- wyłącznie za miejsce płatności,
- wyłącznie za miejsce zamieszkania trasata,
- za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania trasata.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 2 PrWeksl)
Nie będzie uważany za weksel trasowany dokument, któremu brak jednej z cech, wskazanych w artykule poprzedzającym, wyjąwszy przypadki, określone w ustępach następujących. Weksel bez oznaczenia terminu płatności uważa się za płatny za okazaniem. W braku osobnego oznaczenia, miejsce, wymienione obok nazwiska trasata, uważa się za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania trasata. Weksel, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za wystawiony w miejscu, podanem obok nazwiska wystawcy (art. 2 PrWeksl).
„Brak jednego z istotnych elementów weksla powoduje oddalenie powództwa wekslowego. Dla oceny ważności weksla miarodajną jest chwila wniesienia powództwa. Uzupełnienie istotnego elementu weksla w trakcie postępowania sądowego jest niedopuszczalne. Każdy, kto podpisał tego rodzaju dokument, może wobec posiadacza takiego dokumentu podnieść zarzut nieważności weksla z przyczyn formalnych”[1].
5. (N) Zgodnie z ustawą – Prawo wekslowe, poręczenie wekslowe (aval) umieszcza się:
- wyłącznie na wekslu,
- wyłącznie na przedłużku,
- na wekslu albo na przedłużku.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 31 PrWeksl)
Poręczenie umieszcza się na wekslu albo na przedłużku. Poręczenie oznacza się wyrazem „poręczam” lub innym zwrotem równoznacznym; podpisuje je poręczyciel. Sam podpis na przedniej stronie wekslu uważa się za udzielenie poręczenia, wyjąwszy gdy jest to podpis wystawcy lub trasata. Poręczenie powinno wskazywać, za kogo je dano. W braku takiej wskazówki uważa się, że poręczenia udzielono za wystawcę (art. 31 PrWeksl).
Wyrok SN z 22.10.2020 r., I CSK 238/19, www.sn.pl:
„Co istotne, nie budzi wątpliwości, że poręczenie wekslowe ma charakter samodzielny i akcesoryjny przy czym akcesoryjność poręczenia wekslowego wykazuje odmienne cechy niż poręczenie cywilne, gdyż wystarczające jest, aby zobowiązanie z poręczenia wekslowego zostało prawidłowo wyrażone na dokumencie weksla lub przedłużku (tzw. akcesoryjność formalna, oderwana od akcesoryjności materialnej). Odpowiedzialność poręczyciela wekslowego nie jest zatem uzależniona od tego, czy istniało ważne materialne zobowiązanie wekslowe dłużnika głównego. Samodzielność awalu wyraża się natomiast w tym, że awalista poręcza zapłatę długu konkretnego dłużnika wekslowego (art. 31 i art. 103 in fine PrWeksl), nie zobowiązuje się zatem wobec awalata, ale względem jego wierzyciela, odpowiadając za dług samodzielnie, czyli w oderwaniu (niezależnie) od zobowiązania poręczonego. Poręczyciel wekslowy odpowiada według treści weksla. Jeżeli awal zostanie udzielony na wekslu in blanco, to awalista zaciąga skutecznie samodzielne zobowiązanie wekslowe, jeżeli weksel zostanie uzupełniony w sposób pozwalający uznać go za spełniający wymagania formalne przewidziane w prawie wekslowym”.
6. (N) Zgodnie z ustawą o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) dla wpisywanego w tej ewidencji przedsiębiorcy podlegają obok innych danych ewidencyjnych:
- numer PESEL oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP) przedsiębiorcy bowiem osoba podlegająca wpisowi do CEIDG musi uzyskać numery PESEL oraz NIP przed zgłoszeniem do CEIDG,
- numer PESEL przedsiębiorcy, o ile taki posiada, oraz data urodzenia, o ile nie posiada numeru PESEL, a także numer identyfikacji podatkowej (NIP) przedsiębiorcy, o ile taki posiada,
- numer PESEL przedsiębiorcy, o ile taki posiada oraz zawsze numer identyfikacji podatkowej (NIP) przedsiębiorcy bowiem osoba podlegająca wpisowi do CEIDG musi uzyskać numer NIP przed zgłoszeniem do CEIDG.
Prawidłowa odpowiedź: B (art. 5 ust. 1 pkt 1 i 4 CEiIDGiPIPU)
Zgodnie z art. 5 CEiIDGiPIPU, wpisowi do CEIDG podlegają następujące dane ewidencyjne:
1) imię i nazwisko przedsiębiorcy, numer PESEL, o ile taki posiada, oraz data urodzenia, o ile nie posiada numeru PESEL;
2) dodatkowe określenia, które przedsiębiorca włącza do firmy, o ile przedsiębiorca takich używa;
2a) oznaczenie „w spadku”, jeżeli został ustanowiony zarząd sukcesyjny;
3) numer identyfikacyjny REGON przedsiębiorcy, o ile taki posiada;
4) numer identyfikacji podatkowej (NIP) przedsiębiorcy, o ile taki posiada, oraz informacje o jego unieważnieniu lub uchyleniu;
5) informacja o obywatelstwie przedsiębiorcy;
6) adres do doręczeń oraz – jeżeli przedsiębiorca takie miejsce posiada – adres stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej; dane dotyczące adresu są zgodne z oznaczeniami kodowymi przyjętymi w krajowym rejestrze urzędowym podziału terytorialnego kraju, o ile to w danym przypadku możliwe;
6a) adres do doręczeń elektronicznych, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z 18.11.2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. poz. 2320), zwany dalej „adresem do doręczeń elektronicznych”, wpisany do bazy adresów elektronicznych, o której mowa w art. 25 tej ustawy, zwanej dalej „bazą adresów elektronicznych”, o ile taki posiada;[2]
7) inne niż wymienione w pkt 6 dane kontaktowe przedsiębiorcy, w szczególności adres poczty elektronicznej, adres strony internetowej, numer telefonu, o ile dane te zostały zgłoszone przez przedsiębiorcę we wniosku o wpis do CEIDG;[3]
8) przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) na poziomie podklasy, w tym jeden przedmiot przeważającej działalności (ust. 1).
Wpisowi do CEIDG podlegają następujące dane informacyjne:
1) data rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej;
2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz numer identyfikacyjny REGON spółki cywilnej, o ile przedsiębiorca zawarł umowę takiej spółki;
3) dane innego niż wymieniony w pkt 7, 8 i 11 przedstawiciela ustawowego, o ile są wymagane;
4) data zawieszenia i wznowienia wykonywania działalności gospodarczej;
5) data zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, o ile została zgłoszona we wniosku o wpis do CEIDG;
6) informacja o wykreśleniu przedsiębiorcy z CEIDG;
7) informacja o ograniczeniu lub utracie zdolności do czynności prawnych oraz o ustanowieniu kurateli lub opieki, obejmująca dane kuratora lub opiekuna;
8) informacja o ogłoszeniu upadłości, o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego oraz dane syndyka;
9) informacja o prawomocnym oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości z tego powodu, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów;
10) informacja o prawomocnym uchyleniu lub wygaśnięciu układu zawartego w postępowaniu restrukturyzacyjnym, upadłościowym lub naprawczym;
11) informacja o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, o jego zakończeniu lub umorzeniu albo uprawomocnieniu się postanowienia o zatwierdzeniu układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu oraz dane nadzorcy lub zarządcy;
12) informacja o przekształceniu przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową;
13) informacja o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej;
14) informacja o zakazie wykonywania określonego zawodu, którego wykonywanie przez przedsiębiorcę podlega wpisowi do CEIDG;
15) informacja o zakazie prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi;
16) informacja o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej, o ile została zgłoszona we wniosku o wpis do CEIDG;
17) data zgonu albo znalezienia zwłok przedsiębiorcy;
18) dane zarządcy sukcesyjnego, o ile zarządca sukcesyjny został powołany;
19) dane zarządcy sukcesyjnego powołanego na wypadek, gdyby zarządca sukcesyjny powołany w pierwszej kolejności zrezygnował z pełnienia tej funkcji albo nie mógł jej pełnić z powodu śmierci, ograniczenia lub utraty zdolności do czynności prawnych, odwołania go przez przedsiębiorcę albo uprawomocnienia się orzeczenia o zakazie, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. z 2021 r. poz. 170);
20) informacja o ustanowieniu zarządu sukcesyjnego i dacie ustanowienia zarządu sukcesyjnego;
21) informacja o tym, że zarządca sukcesyjny przestał pełnić tę funkcję z powodu:
- a) śmierci,
- b) ograniczenia lub utraty zdolności do czynności prawnych,
- c) odwołania,
- d) rezygnacji,
- e) uprawomocnienia się orzeczenia o zakazie, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw
– oraz dacie, z którą zarządca sukcesyjny przestał pełnić tę funkcję z powodów wskazanych w lit. a-c i e albo dacie złożenia przez zarządcę sukcesyjnego oświadczenia o rezygnacji, w przypadku wskazanym w lit. d;
22) informacja o powołaniu kolejnego zarządcy sukcesyjnego, w przypadkach, o których mowa w pkt 21 oraz o dacie powołania kolejnego zarządcy sukcesyjnego;
23) informacja o okresie, na jaki zarząd sukcesyjny został przedłużony przez sąd;
24) informacja o wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego i dacie wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego (ust. 2).
Dane przedstawiciela ustawowego, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, 7, 8 i 11, albo zarządcy sukcesyjnego, o którym mowa w ust. 2 pkt 18 i 19, obejmują jego imię i nazwisko oraz odpowiednio dane, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 5-7, a także numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile taki posiada (ust. 3).
7. (N) Zgodnie z ustawą o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, przedsiębiorca podlega wykreśleniu z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) z urzędu, w drodze decyzji administracyjnej:
- ministra właściwego dla spraw wewnętrznych i administracji,
- ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
- ministra właściwego do spraw gospodarki.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 29 ust. 1 CEiIDGiPIPU)
Zgodnie z art. 29 CEiIDGiPIPU, przedsiębiorca podlega wykreśleniu z CEIDG z urzędu, w drodze decyzji administracyjnej ministra właściwego do spraw gospodarki, w przypadku:
1) stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej;
2) utraty przez przedsiębiorcę uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej przysługujących na podstawie art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3) gdy wpis został dokonany z naruszeniem prawa (ust. 1).
Organy administracji rządowej, które posiadają informacje o utracie uprawnień, o których mowa w ust. 1 pkt 2, są obowiązane do przekazywania ich ministrowi właściwemu do spraw gospodarki za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie internetowej CEIDG niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania informacji (ust. 2). Minister właściwy do spraw gospodarki na potrzeby postępowań prowadzonych w oparciu o przesłanki, o których mowa w ust. 1, w art. 32 ust. 1-4 oraz art. 34 ust. 1, korzysta z danych zawartych w rejestrze PESEL, w Centralnym Rejestrze Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników oraz w rejestrach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (ust. 3).
„W przypadku ziszczenia się przesłanek z art. 29 ust. 1 wykreślenie przedsiębiorcy z CEIDG jest obligatoryjne. Następuje ono po przeprowadzeniu postępowania przez ministra właściwego do spraw gospodarki, które kończy się decyzją administracyjną, przy czym samo wykreślenie podmiotu z rejestru, gdy decyzja administracyjna stanie się ostateczna, jest tzw. czynnością materialno-techniczną”[4].
8. (N) Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, rejestr wydanych decyzji o ustaleniu warunków zabudowy prowadzi:
- powiatowy inspektor nadzoru budowlanego,
- wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego,
- wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 67 ust. 1 PlanZagospU)
Jak stanowi art. 67 PlanZagospU, wójt, burmistrz albo prezydent miasta prowadzi rejestr wydanych decyzji o ustaleniu warunków zabudowy (ust. 1). Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wzór rejestrów decyzji, o których mowa w ust. 1 oraz w art. 57 PlanZagospU, uwzględniając w szczególności datę wydania decyzji oraz ustalenia w niej zawarte, a także oznaczenie nieruchomości, której ona dotyczy (ust. 2). Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, stosowane w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz w decyzji o warunkach zabudowy oznaczenia i nazewnictwo, mając w szczególności na uwadze wymagania, o których mowa w art. 54 i art. 61 ust. 1 pkt 1 PlanZagospU (ust. 3).
„Prowadzenie przez organ wykonawczy gminy rejestru decyzji o warunkach zabudowy wiąże się ze zbieraniem, udostępnianiem informacji związanych z gminnym planowaniem przestrzennym oraz prowadzeniem w tym zakresie przez organy gminy analiz. Rejestr stanowi jedną z podstaw dla takich analiz, które regularnie i kompleksowo powinny być wykonywane”[5].
Wyrok NSA z 29.8.2018 r., II OSK 2122/16, https://orzeczenia.nsa.gov.pl/:
„1. Uzupełnienie funkcji o nową nie oznacza braku kontynuacji dotychczasowej funkcji, ponieważ to zależy od okoliczności konkretnej sprawy, tj. czy mamy do czynienia z funkcjami, które np. nie wykluczają się wzajemnie.
- Ustalanie warunków zabudowy polega bowiem na ustaleniu, jak kształtuje się tzw. państwowy porządek planistyczny wynikający z ustawy, co wymaga uwzględnienia m.in. zabudowy istniejącej na »sąsiednim terenie«. Pojęcie sąsiedztwa nie należy rozumieć wyłącznie bezpośredniej styczności działki, na której ma powstać planowana inwestycja z działką sąsiednią. Przez pojęcie »działka sąsiednia« należy rozumieć nieruchomość znajdującą się w pewnym obszarze wokół działki, na której ma powstać planowana inwestycja, tworzącym pewną urbanistyczną całość”.
Wyrok WSA w Rzeszowie z 19.10.2017 r., II SA/Rz 863/17, https://orzeczenia.nsa.gov.pl/:
„Organ administracji traci możliwość ustalenia warunków zabudowy w sytuacji, gdy wynik przeprowadzonej analizy cech zabudowy i zagospodarowania terenu w sposób istotny odbiega od parametrów określonych we wniosku. Określenie warunków zabudowy w takim przypadku nie byłoby zmodyfikowaniem, czy też doprecyzowaniem parametrów zawartych we wniosku, lecz orzeczeniem w przedmiocie innej inwestycji niż projektowana przez inwestora. Należy mieć na względzie, że decyzja o warunkach zabudowy nie ma charakteru konstytutywnego, a jedynie deklaratoryjny w tym znaczeniu, że określa warunki realizacji projektowanego zamierzenia inwestycyjnego. Orzekając w sprawie o ustalenie warunków zabudowy organ administracji nie dysponuje »luzem decyzyjnym« uprawniającym do określenia warunków zabudowy, co prawda zgodnie z wynikami analizy, lecz sprzecznie z wnioskiem i wbrew oczekiwaniom inwestora wynikającym z wniosku”.
9. (N) Zgodnie z ustawą – Prawo o aktach stanu cywilnego, okręgiem rejestracji stanu cywilnego jest:
- gmina,
- powiat,
- województwo.
Prawidłowa odpowiedź: A (art. 6 ust. 2 ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego)
Rejestracja stanu cywilnego jest wykonywana przez gminy w urzędach stanu cywilnego jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Gmina jest okręgiem rejestracji stanu cywilnego. Kierownikiem urzędu stanu cywilnego jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). W okręgach liczących poniżej 50 000 mieszkańców wójt (burmistrz, prezydent miasta) zatrudnia zastępcę kierownika urzędu stanu cywilnego oraz może zatrudnić inną osobę na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego. W okręgach liczących powyżej 50 000 mieszkańców wójt (burmistrz, prezydent miasta) zatrudnia inną osobę na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego oraz może zatrudnić zastępcę lub zastępców kierownika urzędu stanu cywilnego (art. 6 ust. 1-5 ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego).
10. (N) Zgodnie z ustawą – Prawo o aktach stanu cywilnego, organem odwoławczym od decyzji administracyjnych z zakresu rejestracji stanu cywilnego jest:
- wojewoda,
- sąd administracyjny,
- samorządowe kolegium odwoławcze.
Prawidłowa odpowiedź: A (art. 11 ust. 2 ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego)
Zgodnie z art. 11 ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego, właściwy miejscowo wojewoda sprawuje nadzór nad rejestracją stanu cywilnego (ust. 1). Organem odwoławczym od decyzji administracyjnych z zakresu rejestracji stanu cywilnego jest wojewoda (ust. 2). Minister właściwy do spraw wewnętrznych sprawuje nadzór nad działalnością wojewody w zakresie rejestracji stanu cywilnego (ust. 3). Sprawowanie nadzoru, o którym mowa w ust. 3, polega w szczególności na:
1) przeprowadzaniu kontroli, w tym na badaniu:
- a) prawidłowości prowadzonych przez wojewodę postępowań administracyjnych,
- b) terminowości załatwiania spraw z zakresu rejestracji stanu cywilnego;
2) kształtowaniu jednolitej polityki w zakresie rejestracji stanu cywilnego i kontroli wykonywania ustalonych sposobów postępowania.
Kontrola, o której mowa w ust. 4 pkt 1, jest wykonywana na zasadach określonych w ustawie z 15.7.2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. z 2020 r. poz. 224) (ust. 4).
- (N) Zgodnie z ustawą – Prawo budowlane, decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem:
- 1 roku od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna,
- 2 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna,
- 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 37 ust. 1 PrBud)
Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata (art. 37 ust. 1 PrBud).
W przypadku:
1) określonym w ust. 1 albo
2) stwierdzenia nieważności albo uchylenia decyzji o pozwoleniu na budowę
– rozpoczęcie albo wznowienie budowy może nastąpić po wydaniu decyzji o pozwoleniu na budowę, o której mowa w art. 28 ust. 1 PrBud. Decyzję o pozwoleniu na budowę wydaje się również w przypadku zakończenia robót budowlanych (art. 37 ust. 2 PrBud).
W przypadku, o którym mowa w art. 36a ust. 2 PrBud, wznowienie budowy może nastąpić po wydaniu decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, o której mowa w art. 51 ust. 4 PrBud (art. 37 ust. 3 PrBud).
12. (K) Zgodnie z ustawą – Prawo wekslowe, weksel, w którym sumę wekslową napisano jednokrotnie literami i jednokrotnie liczbami, w razie różnicy:
- ważny jest na sumę, napisaną literami,
- ważny jest na sumę, napisaną liczbami,
- jest nieważny.
Prawidłowa odpowiedź: A (art. 6 PrWeksl)
Weksel, w którym sumę wekslową napisano literami i liczbami, w razie różnicy ważny jest na sumę, napisaną literami. W razie różnicy sum, napisanych kilkakrotnie literami lub kilkakrotnie liczbami, weksel jest ważny na sumę mniejszą (art. 6 PrWeksl).
Wyrok SN z 26.4.2019 r., V CSK 356/18, http://www.sn.pl/:
„Przejawem uzupełnienia weksla in blanco niezgodnie z porozumieniem wekslowym jest wypełnienie tego weksla po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego, którego zabezpieczeniu służyło wystawienie weksla gwarancyjnego in blanco; nie dotyczy to jednak sytuacji, w której dłużnik wekslowy (poręczyciel) nie jest dłużnikiem z tytułu stosunku podstawowego”.
13. (K) Zgodnie z ustawą o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, umowa zastawnicza powinna być pod rygorem nieważności zawarta:
- w formie aktu notarialnego,
- na piśmie z podpisami notarialnie poświadczonymi,
- na piśmie.
Prawidłowa odpowiedź: C (art. 3 ust. 1 ZastRejU)
Jak stanowi art. 3 ZastRejU, umowa zastawnicza powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie. Do umów o ustanowienie zastawu rejestrowego na wierzytelnościach i prawach nie stosuje się przepisów o formie pisemnej szczególnej określonej w odrębnych przepisach (ust. 1). Umowa zastawnicza powinna określać co najmniej:
1) datę zawarcia umowy;
2) imię i nazwisko (nazwę) oraz miejsce zamieszkania (siedzibę) i adres zastawnika, zastawcy oraz dłużnika, jeżeli nie jest on zastawcą;
3) przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwościom;
4) wierzytelność zabezpieczoną zastawem – przez oznaczenie stosunku prawnego, z którego ta wierzytelność wynika lub może wynikać, oraz najwyższej sumy zabezpieczenia (ust. 2).
14. (K) Zgodnie z ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym, Krajowy Rejestr Sądowy prowadzą w systemie teleinformatycznym:
- sądy rejonowe (sądy gospodarcze),
- sądy okręgowe (sądy gospodarcze),
- sądy apelacyjne (sądy gospodarcze).
Prawidłowa odpowiedź: A (art. 2 ust. 1 KRSU)
Zgodnie z art. 2 KRSU, rejestr prowadzą w systemie teleinformatycznym sądy rejonowe (sądy gospodarcze), zwane dalej „sądami rejestrowymi” (ust. 1).
Gminy, jako zadania zlecone, wykonują czynności związane z prowadzeniem Rejestru, polegające na zapewnieniu zainteresowanym:
1) wglądu do Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD);
2) urzędowych formularzy wniosków wymaganych ustawą umożliwiających rejestrację spółek jawnych;
3) dostępu do informacji o wysokości opłat, sposobie ich uiszczania oraz o właściwości miejscowej sądów rejestrowych (ust. 2).
Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej, określi, w drodze rozporządzenia, sposób wykonywania czynności, o których mowa w ust. 2, oraz sposób współpracy sądów rejestrowych i wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) w tych sprawach, w szczególności wskazując sposób postępowania i przekazywania przez sądy rejestrowe niezbędnych informacji, mając na względzie ułatwienie dostępu do Rejestru (ust. 3).
15. (K) Zgodnie z ustawą o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, zadaniem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – między innymi – jest:
- ewidencjonowanie przedsiębiorców będących spółkami jawnymi,
- ewidencjonowanie przedsiębiorców będących osobami fizycznymi,
- prowadzenie Rejestru Dłużników Niewypłacalnych.
Prawidłowa odpowiedź: B (art. 2 ust. 2 pkt 1 CEiIDGiPIPU)
Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej, zwaną dalej „CEIDG”, prowadzi w systemie teleinformatycznym minister właściwy do spraw gospodarki.
Zadaniem CEIDG jest:
1) ewidencjonowanie przedsiębiorców będących osobami fizycznymi;
2) udostępnianie informacji o przedsiębiorcach i innych podmiotach w zakresie wskazanym w ustawie;
3) udostępnianie informacji o zakresie i terminie zmian we wpisach do CEIDG oraz w informacjach i danych udostępnianych w CEIDG, a także o wprowadzającym te zmiany podmiocie;
4) umożliwienie wglądu do danych bezpłatnie udostępnianych przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego;
5) udostępnianie informacji o ustanowionym pełnomocniku lub prokurencie, w tym o zakresie udzielonego pełnomocnictwa lub o rodzaju i sposobie wykonywania prokury (art. 2 ust. 1 i 2 CEiIDGiPIPU).
Bibliografia:
Czarnecki M. (red.), Bagińska L. (red.), Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, wyd. 6, C. H. Beck, Warszawa 2013
Kozieł G. (red.), CEIDG, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, Przedsiębiorcy zagraniczni w obrocie gospodarczym. Komentarz, C. H. Beck, Warszawa 2019
Nowak M. J., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz do ustawy i przepisów powiązanych, C. H. Beck, Warszawa 2020
[1] M. Czarnecki (red.), L. Bagińska (red.), Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, wyd. 6, C. H. Beck, Warszawa 2013, s. 133.
[2] Na podstawie art. 166 pkt 5 ustawy z 18.11.2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 569 i 1002), art. 5 ust. 1 pkt 6a w brzmieniu nadanym przez ww. ustawę, wejdzie w życie z dniem określonym w komunikacie wydanym na podstawie art. 155 ust. 10 tej ustawy.
[3] Na podstawie art. 166 pkt 5 ustawy z 18.11.2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 569 i 1002), art. 5 ust. 1 pkt 7 wejdzie w życie z dniem określonym w komunikacie wydanym na podstawie art. 155 ust. 10 tej ustawy w następującym brzmieniu:
„7) inne niż wymienione w pkt 6 i 6a dane kontaktowe przedsiębiorcy, w szczególności adres poczty elektronicznej, adres strony internetowej, numer telefonu, o ile dane te zostały zgłoszone przez przedsiębiorcę we wniosku o wpis do CEIDG;”
[4] T. Długosz, w: G. Kozieł (red.), CEIDG, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, Przedsiębiorcy zagraniczni w obrocie gospodarczym. Komentarz, C. H. Beck, Warszawa 2019, s. 105.
[5] M. J. Nowak, Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz do ustawy i przepisów powiązanych, C. H. Beck, Warszawa 2020, s. 328.