Czas pracy w KP – aplikacja od ogółu do szczegółu

Czas pracy:

• czas pracy nie może przekroczyć 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy;
• tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekroczyć 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym. Ograniczenie to nie dotyczy pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy;
• pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego;
• jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy maksymalnie do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym miesiąca. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważny z krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy;

• przy pracach polegających na dozorze urządzeń, związanych z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy, dobowy wymiar czasu pracy może wynosić do 16 godzin;
• pracownicy zatrudnieni przy pilnowaniu mienia, ochronie osób, pracownicy zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych mogą w ramach równoważnego czasu pracy pracować do 24 godzin na dobę;
• czas pracy:

1)   pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,
2)   pracownic w ciąży,
3)   pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie 4. roku życia, bez ich zgody – nie może przekraczać 8 godzin.
Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem z tego powodu wymiaru jego czasu pracy;

• praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych i jest dopuszczalna w razie:

1)   konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia, zdrowia ludzkiego, ochrony mienia, środowiska, usunięcia awarii,
2)   szczególnych potrzeb pracodawcy (liczba godzin nadliczbowych nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym);

• za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje także dodatek w wysokości:

1)   100% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych: w nocy, w niedziele i święta (niebędące dla pracownika dniami pracy), w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub święto,
2)   50% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych, przypadających w każdym innym dniu;

• dyżur – pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy, w zakładzie pracy albo w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Czasu dyżuru nie wlicza się do czasu pracy, jeżeli podczas dyżuru pracownik nie wykonywał pracy. Za czas dyżuru (z wyjątkiem pełnionego w domu) przysługuje czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru lub wynagrodzenie według osobistego zaszeregowania;
• pora nocna obejmuje 8 godzin między godzinami 21.00 a 7.00. Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie minimum 3 godziny pracy w porze nocnej bądź którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocy;
• pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę;
• dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy. Za pracę w niedzielę i święto uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina;
• praca w niedziele i święta jest dozwolona m.in.:

1)  w razie prowadzenia akcji ratowniczej,
2)  w ruchu ciągłym,
3)  przy pracy zmianowej,
4)  przy niezbędnych remontach,
5)  w transporcie, komunikacji,
6)  w strażach pożarnych i służbach ratowniczych,
7)  przy pilnowaniu mienia, ochronie osób,
8)  w rolnictwie, hodowli,
9)  przy pracach koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną, tj. gastronomia, hotele, zakłady opieki zdrowotnej, zakłady zajmujące się kulturą, turystyka,
10)  w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.

Źródło:  Aneta Heliosz, Aplikacja od ogółu do szczegółu. Akty normatywne w pigułce